کرونا باعث افزایش ابتلا به آلزایمر شده است

روز ۲۱ سپتامبر (۳۱ شهریور)؛ روز جهانی آلزایمر نامگذاری شده است. بیماری که بیشتر مختص سالمندان بوده و عوامل مختلفی می‌تواند در بروز آن نقش داشته باشد. هر چند این بیماری به تعبیر متخصصان و پزشکان درمان ناپذیر است، اما با اقداماتی می‌توان پیشگیری و از شدت آن کاست. برای مثال معاشرت با دوستان، آشنایان و اقوام، تعریف خاطره و حل جدول می‌تواند در این زمینه موثر باشد. متخصصان معتقد هستند در دوران کرونا به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی، حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه‌ های طولانی، این بیماری در افراد سالمند تشدید شده است، امری که می‌توانست از طرق مختلفی مانند تماس‌ های تلفنی و برنامه‌ های تلویزیونی خاص کنترل شود. نظر به اهمیت این موضوع، پژوهشگر ایرنا با "اکرم سهرابی" روانشناس به گفت و گو نشست که مشروح آن  را در ذیل می‌خوانید:

ویژگی‌های افرادی که دچار آلزایمر شده‌اند

سهرابی با اشاره به  ویژگی‌های افرادی که دچار آلزایمر شده‌اند، گفت: آلزایمریا فراموشی یا دمانس پیری عمدتا در افراد بالای ۶۵ سال اتفاق می‌افتد و مختص سالمندان است. با این حال در مواردی استثنا در جوانان هم دیده می‌شود که به آن آلزایمر زودرس گفته می‌شود. آلزایمر یک بیماری علاج ناپذیر، پیشرونده و نا امید کننده است. متخصصان و روانشناسان معتقد هستند علت اصلی زوال مغز، افزایش مقدار پروتئین آمیلوئیدوز در مغز است که بر افکار و کارکرد مغز افراد تاثیر می‌گذارد. این روانشناس گفت: مغز انسان که کارکرد ذخیره، یادآوری  پرورش را بر عهده دارد، در اثر آلزایمر دچار نوعی افت در عملکردها و فعالیت‌ ها می‌شود. برای مثال توانایی تفکر، ادراک، یادگیری و یادآوری می‌تواند دچار صدمه شود. علاوه بر این آلزایمر بر روابط فردی و اجتماعی هم تاثیر می‌گذارد و سبب می‌شود افراد در تکلم و توانایی‌های حرکتی دچار مشکل شوند.

تفاوت پیامدهای آلزایمر با توجه به نوع دسته بندی آن 

سهرابی درخصوص سطوح مختلف آلزایمر و پیامدهای آن توضیح داد: در ایجاد و تشدید افراد مختلفی مثل مقدار فشار خون، انسولین، چاقی، افسردگی، ژن و ضربات مغزی اهمیت دارد.  افرادی که به آلزایمر مبتلا می‌شوند در دسته‌ های مختلف کم، متوسط و شدید قرار می‌گیرند  که بر اساس این دسته بندی‌ ها، درمان‌ ها هم تغییر می‌کند. برای مثال در مرحله خفیف، از دست دادن حافظه و جهت یابی رخ می‌دهد. در مرحله متوسط، افراد دچار علایمی مثل تشخیص سخت دوستان، آشنایان و خانواده، اختلال در خواب، خشم و عصبانیت  می‌شوند و در مرحله شدید، افراد با کاهش قدرت تکلم، اشتها و وزن و از دست دادن اختیار مثانه و روده‌ها رو به رو می‌شوند.

آلزایمر زودرس و دلایل آن

سهرابی با بیان این که افراد بین ۴۰ تا ۵۰ سال هم  ممکن است به آن مبتلا شوند و این امر می‌تواند ناشی از استرس باشد، توضیح داد:  هر چند در خصوص دلالیل قطعی این امر هنوز مطالعات ادامه دارد، اما می‌توان از علایمی که نشان دهنده آلزایمر زودرس است به مواردی مثل فراموشی، کاهش قدرت تصمیم گیری، نوسانات خلقی مثل گیجی، افسردگی، استرس و ترس همینطور ژن اشاره کرد.

این روانشناس ادامه داد: متاسفانه آلزایمر نوعی بیماری پیشرونده و تحلیل کننده است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد و به همین خاطر باید تلاش کرد به جای درمان، پیشگیری از وقوع آن صورت بگیرد. در جوانی توجه به حافظه بسیار مهم است. هر چه فعالیت‌ های فکری و حافظه در جوانی بیشتر باشد، در پیری موثر خواهد بود.

وی تاکید کرد: افراد باید به علایم هشدار دهنده حساس باشند و اقدامات لازم را از همان هنگام متوجه شدن، اعمال نمایند. غذا های سالم و ورزش های منظم استفاده از برخی از داروهای خاص که متخصصان مغز و اعصاب تجویر می‌نمایند در جوانی می‌تواند موثر باشد و برای سالمندان استفاده از سبزیجات، حل جدول، مطالعه، گوش دادن به موسیقی و معاشرت با دوستان وآشنایان می‌تواند مهم وتاثیرگذار باشد.

تاثیر کرونا بر روند آلزایمر 

سهرابی به تاثیرات کرونا بر افرادی که دچار آلزایمر هستند، اشاره کرد و گفت: در زمان اپیدمی کرونا که فاصله گذاری‌های اجتماعی بیشتر و قرنطینه‌ های خانگی طولانی‌ ترو استرس و نگرانی‌ های روزمره هم بیشتر شده، خطر ابتلا به آلزایمر و شدت آن هم بیشتر شده است. این در حالی است که یکی از عوامل کمک کننده به بیماران آلزایمر معاشرت با دوستان، آشنایان و اقوام است. بنابراین در این زمان نه تنها اقوام بلکه دولت‌ ها هم مسوولیت سنگین‌ تری برعهده دارند.

وی افزود: مراقبت از سالمندان برای کسی که مبتلا به آلزایمر هستند، بسیار طاقت‌فرسا است و ظرافت خاصی می‌طلبد.  افراد نزدیک یا پرستار ضمن حفظ احترام به شخص آن سالمند، باید بتوانند از او مراقبت مناسبی هم به عمل آورند. مثلا افراد سالمند یا افرادی که مبتلا به آلزایمر هستند، وقتی مرور خاطرات می‌کنند و یا از گذشته صحبت می کنند، می‌توانند بسیار خوشحال و راضی باشند. بنابراین این فرصت‌ها را باید بتوان تا حد امکان برای آنها فراهم کرد.

وی در نهایت گفت: در این ایام تماس‌های تلفنی تصویری، دعوت کردن از فرد سالمند، گوش کردن به موسیقی، مطالعه  و انجام برخی فعالیت‌ها مثل یوگا می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.