اقلیت زیاده خواه حزب دموکرات آمریکا مانع احیای برجام

احیای برجام این روزها یکی از دستورکارهای مهم سیاست و دیپلماسی بین المللی است و طی بیش از 3 ماه گذشته 6 دور مذاکره بین ایران و اعضای گروه 1+4 و ایالات متحده آمریکا انجام شده است که تاکنون منجر به حصول نتیجه نشده است.

وب سایت "هیل" ( وابسته به کنگره آمریکا) در یادداشتی به قلم " برایان بومن" یکی از مهم ترین دلایل روند کند پیشرفت مذاکرات احیای برجام را به یک اقلیت کوچک زیاده خواه درون حزب دموکرات مرتبط دانسته که می خواهند با نگه داشتن فشار اقتصادی تحریم روی ایران، از این کشور امتیازات بیشتری بگیرند و این گونه احیای برجام را قربانی سیاست بازی خود کرده اند.

در این مطلب آمده است:

جو بایدن در تاریخ 28 ژوئن 2021 اعلام کرد که ایران "هرگز در دوره او مجهز به سلاح هسته ای نخواهد شد." بامداد همان روز، به دستور بایدن برای دومین بار حملات هوایی علیه گروه های شبه نظامی وابسته به ایران در مرز عراق و سوریه انجام شد. این حملات تنها چند روز پس از انقضای توافق موقت 3 ماهه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی های فراپادمانی از تاسیسات هسته ای ایران انجام شد.

بدون بازگشت به دیپلماسی و با ادامه این وضعیت بی ثبات و پرتنش در روابط آمریکا و ایران، هر آن بیم خارج شدن از کنترل را دارد و تنها راه جلوگیری از آن این است که بایدن به عهد خود مبنی بر بازگشت به برجام  وفا کند تا اطمینان حاصل کند که ایران سلاح هسته ای تولید نمی کند. بدون بازگشت سریع به توافق هسته ای ایران، بایدن با خطر بحران هسته ای روبرو است که می تواند به سرعت به یک جنگ ویرانگر تبدیل شود. "راه سومی" وجود ندارد.

در سایه حمله هوایی هفته گذشته آمریکا به گروه های نزدیک به ایران در مرز عراق و سوریه، انتظار می رود که طرفین برجام بار دیگر این هفته در وین برای دور هفتم مذاکرات با هدف احیای برجام حضور یابند.

در حالی که گزارش ها حاکی از در دسترس بودن یک توافق احتمالی است اما یک مقام آمریکایی اذعان کرده که گفتگوها "نمی توانند به طور نامحدود" ادامه داشته باشد. سه سال پس از اعلام دونالد ترامپ  مبنی بر خروج یکجانبه آمریکا از برجام، ما در حال نزدیک شدن به لحظه ای سرنوشت ساز برای دیپلماسی آمریکا و ایران هستیم، که پیامدهای طولانی مدتی برای آینده خاورمیانه به همراه خواهد داشت.

در این نقطه عطف مهم، ایستادن در پشت برجام برای دموکراتهای کنگره اهمیتی زیاد دارد. در حالی که برجام به طور گسترده مورد حمایت مردم آمریکا و حزب دموکرات است، یک اقلیت کوچک با نفوذ درون حزب دموکرات از جمله "باب منندز" رئیس کمیته روابط خارجی سنا، معتقدند که بایدن پیش از بازگشت به برجام باید تلاش کند به "توافق بهتری" با ایران برسد؛ توافقی که به لیست بلندبالایی از موضوعات غیر هسته ای از جمله برنامه موشک های بالستیک ایران، پشتیبانی از گروه های شبه نظامی در منطقه و موارد حقوق بشر و .. می پردازد.

این دغدغه های غیرهسته ای برای ایالات متحده آمریکا نگرانی های مشروعی است اما همانطور که از روند تشدید تنش های اخیر روشن است، این رویکرد "همه یا هیچ " به احتمال زیاد منجر به هیچ توافقی نخواهد شد و می تواند حتی به تهدیدی غیرقابل قبول و جنگ بینجامد.

در حالی که همه دوست دارند شاهد رسیدن به توافقی "طولانی تر و محکم تر" با ایران باشند، تنها راه دستیابی به چنین توافق مطلوبی احیای هر چه سریع تر برجام و بازگرداندن درجه ای از اعتماد بین واشنگتن و تهران و ایجاد زمینه پیشرفت دیپلماتیک در جهت دستیابی به اهداف بلند پروازانه منطقه ای است.

برجام یک توافق همه جانبه نیست و تنها ناظر بر برنامه هسته ای ایران است و فاقد توانایی حل همه اختلاف نظرها بین ایالات متحده و ایران است. این توافق تنها به سختی در تلاش است تا مسیری بالقوه برای دستیابی ایران به سلاح هسته ای را مسدود کند که این یک موفقیت دیپلماتیک تاریخی است. با همه محاسبات این توافق دقیقا مطابق آنچه در نظر گرفته شده بود تا زمان خروج ترامپ از برجام به درستی کار می کرد. ایران حتی یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به همه تعهدات خود در ذیل برجام پای بند ماند.

اما در واکنش به اعمال مجدد تحریم های ایالات متحده، ایران پس از گذشت یک سال از خروج آمریکا به تدریج اقداماتی خارج از مفاد برجام انجام داده و "نقطه گریز" دست یابی خود به سلاح هسته ای را کوتاه تر کرده و از تعهدات داوطلبانه خود برای بازرسی های فراپادمانی عقب نشسته است.

این فقط یکی از پیامدهای رویکرد فاجعه بار " فشار حداکثری" ترامپ است که دو کشور را به طرز وحشتناکی به آستانه جنگ همه جانبه نزدیک کرده و برای مردم ایران نتیجه ای جز فشار اقتصادی و مرگ و میر بیشتر در اثر همه گیری ویروس کرونا به جا نگذاشته است.

در حالی که دموکرات های کنگره نسبت به کمپین فشار حداکثری ترامپ بسیار انتقاد داشتند، رویکرد "توافق بهتر" منندز اساسا ادامه همان رویکرد (شکست خورده) دولت ترامپ در دولت بایدن است. حتی اگر حسن نیت داشته باشید، این رویکرد (توافق بهتر) واقعیت های سیاسی داخلی در ایران و اهمیت اساسی محدود کردن برنامه هسته ای ایران را در نظر نمی گیرد.

با وجودی که تحریم های آمریکا صدمات جدی به مردم ایران وارد کرده است، اما رهبران ایران متعهد به مقاومت در برابر فشارهای آمریکا هستند و به نظر نمی رسد در برابر فشارها عقب نشینی کنند. این تحریم ها همچنین شعله های احساسات ضدآمریکایی در ایران را بیش از پیش برانگیخته و اوج آن در انتخابات اخیر ایران و با رای آوردن " ابراهیم رئیسی" محافظه کار به جای "حسن روحانی" میانه رو و مدافع برجام، به سرانجام رسید.

مذاکرات احیا برجام در وین/ عکس: بی بی سی

استفاده از ابزار تحریم ها برای گرفتن امتیازات بیشتر از ایران در زمان ترامپ کار نکرد و به طور قطع در دولت بایدن نیز کار نخواهد کرد. دموکرات ها نباید اجازه دهند که برجام - شاید مهم ترین دستاورد سیاست خارجی دولت اوباما و بایدن – از بین برود چون همه امیدها برای باز ماندن دریچه کوچک دیپلماسی بین ایالات متحده و ایران دستکم تا آینده ای میان مدت روی آن سوار است.