جنبش نان خانگی

همه‌چیز از رژیم غذایی چینی شروع شد

شروع کرونا از ووهان چین و بازار معروف فروش حیوانات وحشی و زنده آن موجب شد تا بار دیگر توجه جهانی به رژیم غذایی مردم چین جلب شود. منشأ این بیماری که خفاش یا پنگولین عنوان شده بخشی از غذایی است که گروهی از مردم چین می‌خورند. تصور عامه البته این است که در چین یک میلیاردی به دلیل جمعیت بالا، مردم تقریبا هر جاندار زنده‌ای را می‌خوردند، اما درواقع ریشه این همه‌چیزخواری در چین بیشتر به طب سنتی چینی بازمی‌گردد که در میان مردم هم هواداران زیادی دارد.

به‌هرحال آنچه مهم است شیوع کرونا موجب شده بار دیگر حساسیت عمومی نسبت به رژیم غذایی رایج در چین بالا برود. درست مثل اوایل‌ سال ۲۰۰۰ که سارس در چین موجب شد دولت مرکزی سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای درباره شکار و خرید و فروش حیوانات وحشی در این کشور وضع کند. حالا هم زمزمه‌های نخستین تغییرات در رژیم غذایی چینی‌ها به گوش می‌رسد.

در نخستین گام خبر رسیده که خرید و فروش گوشت سگ و گربه در شنزن چین ممنوع شده است. این خبر علاوه‌بر اینکه برای علاقه‌مندان حقوق حیوانات خبری خوشحال‌کننده است، سوسوی امید را برای تغییرات گسترده رژیم غذایی چینی روشن می‌کند.

جنبش نان خانگی در ایران

همه‌گیری کرونا در ایران در پایان دومین ماه خود قرار دارد. از آنجا که دولت از ابتدای ماجرای همه‌گیری علاقه‌ای به قرنطینه سفت‌وسخت نداشت و بسیاری مجبور به حضور در محل کار بودند، تغییرات چندانی در سبک زندگی‌ها رخ نداد. اما شروع تعطیلات طولانی عید و تمدید آن از سوی دولت موجب شد خیلی‌ها یک در خانه‌مانی طولانی را تجربه کنند.

ماندن طولانی‌مدت در خانه آن هم در روزهای تعطیلات عید فرصتی بود تا خیلی‌ها سراغ علاقه‌مندی‌های خود بروند. از سوی دیگر گروهی هم تلاش کنند مهارت‌های جدیدی بیاموزند تا وقت‌های طولانی و کشدار در خانه‌ماندن‌ها را پر کنند. از سوی دیگر هشدارهای بهداشتی درباره شیوه‌های شیوع کرونا موجب شده بود برخی محصولات غذایی از سبد خانواده‌ها حذف شود و تلاش‌هایی شخصی برای تأمین آنها شکل بگیرد.

یکی از این محصولات نان بود. شیوه سنتی پخت نان در نانوایی‌های ایرانی و دخیل‌نبودن دستگاه‌های مکانیزه موجب می‌شد خیلی‌ها برای پرهیز از ابتلا به کرونا قید نان گرم سنگک و بربری را بزنند. بیژن نوروزی، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی در این‌باره گفته بود که با شیوع ویروس کرونا میزان مراجعه حضوری مردم به نانوایی‌ها کاهش یافته است یا به نان‌های بسته‌بندی کارخانه‌ای اطمینان می‌کنند یا خودشان دست به کار پختن نان می‌شوند.

موضوعی که این روزها از محصولات پرمخاطب شبکه‌های اجتماعی است. حساب‌های اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی کم‌مخاطبی که پیش از این آموزش‌هایی درباره پخت نان خانگی می‌دادند، بسیار پرمخاطب شده‌اند. شکل‌گیری کمپینی تحت عنوان «تخصص من رایگان» هم موجب شد تا خیلی از نانواها و شیرینی‌پزهای معروف به میدان بیایند و از فضای شبکه‌های اجتماعی برای آموزش پخت نان استفاده کنند.

یکی از موضوعاتی جالب توجه در میان این آموزش‌ها تلاش برای تغییر ذائقه ایرانی‌ها در خوردن نان است. ایرانی‌ها بنابر ذائقه شکل‌گرفته‌شان به خوردن نان‌های تخت علاقه دارند، نانی که پخت آن با فرهای خانگی کمی سخت است. از این‌رو بیشتر دستورهای پخت نانی که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شد مربوط به نان‌های حجیمی است که به دلیل بافت متخلل‌شان قابلیت هضم و جذب آسا‌ن‌تری دارند.

نمی‌توان به قطعیت گفت این وضع تا کی و کجا ادامه دارد، ولی همین مدت کوتاه هم به نظر می‌رسد تغییراتی در سبک غذاخوردن ایرانی‌ها ایجاد شده است و اگر ادامه‌دار باشد شاید این تغییرات را همیشگی کند.

کاهش مصرف گوشت در سبد خانوار

به نظر می‌رسد شیوع کرونا همچنان که با اخبار خوشایندی برای دوستداران حقوق حیوانات به واسطه ممنوعیت‌هایی که قرار است در چین اعمال شود، همراه بوده است، اخبار خوبی هم برای گیاهخوران دارد. آمارها نشان می‌دهد رعایت اصول بهداشتی از سوی مردم موجب شده سرانه مصرف گوشت در کشور کاهش شدیدی یابد.

«منصور پوریان»، رئیس شورای تأمین دام کشور در همین روزها اعلام کرد: «در پی شیوع ویروس کرونا و تعطیلی رستوران‌ها و تالارها مصرف گوشت قرمز حدود ۶۰‌درصد کاهش یافته است. بیشترین مصرف گوشت قرمز به‌ویژه در شب عید و ایام نوروز مربوط به رستوران‌ها، تالارها، هتل‌ها، طباخی‌ها و کبابی‌هاست. با توجه به بارندگی‌ها و شرایط آب‌وهوایی و زایش‌های بهاره روند جمعیت تولیدی دام سبک و سنگین رو به افزایش است که همین امر نگرانی‌هایی را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است. آمارهای دیگر هم از کاهش ۳۰ تا ۱۰۰درصد فروش رستوران‌ها خبر می‌دهد. تعطیلی اجباری برخی اصناف هم در ایام عید دلیل دیگری بر کاهش مصرف گوشت در کشور است.

مصارف خانگی گوشت هم به دلیل توصیه‌هایی که وجود دارد، کاهش شدیدی پیدا کرده است. از سوی دیگر فراهم‌نبودن زیرساخت‌های لازم برای توزیع اینترنتی گوشت هم موجب شده در این روزها استارت‌آپ‌هایی که آنلاین میوه و سبزیجات می‌فروختند، با روند صعودی همراه باشند، اما شاهد تحولی در حوزه فروش آنلاین گوشت نباشیم.

برای بسیاری پذیرفتنی نیست که در صورت ادامه کرونا از سنت ایرانی کباب‌خوردن دست بکشند، اما همین تجربه دو ماهه هم به خوبی نشان می‌دهد که وقتی می‌شود به آن عادت کرد، احتمالا به زمان طولانی‌تری هم بتوان عادت کرد