نشانه های شایع مشکلات گوارشی و سوء هاضمه:
- ترش کردن یا رفلاکس اسید معده
- حالت تهوع
- نفخ
- باد شکم
- آروغ زدن، گاهی بالا آوردن یک مایع یا ماده ی غذایی تلخ یا گند مزه
- خروج گاز از بدن
- بد یا ترشیده شدن بوی دهان
- سکسکه یا سرفه کردن
برخی از رایج ترین روش ها برای درمان دل درد در خانه :
۱- آب
بدن برای هضم و جذب مؤثر مواد مغذی درون مواد غذایی و نوشیدنی ها به آب نیاز دارد. کم آبی بدن کار هضم را دشوارتر می کند و از تأثیر آن می کاهد، مسأله ای که باعث افزایش احتمال بروز مشکلات گوارشی می شود.
به طور کلی توصیه می شود زنان روزانه حدود ۲/۷ لیتر و مردان روزانه نزدیک به ۳/۷ لیتر آب بنوشند.
حدود ۲۰ درصد از این مقدار از طریق مواد غذایی تأمین می شود و باقی آن از طریق نوشیدنی ها. اغلب افراد با مصرف حدود ۸ فنجان آب یا بیشتر می توانند به این مهم دست پیدا کنند. کودکان کم سن و سال تر به آب نسبتاً کمتری در مقایسه با افراد بزرگسال نیاز دارند.
حفظ آب بدن برای کسانی که از مشکلات گوارشی رنج می برند ضروری است. استفراغ و اسهال می تواند منجر به از بین رفتن بسیار سریع آب بدن شود، بنابراین افرادی که دچار این مشکلات هستند باید به نوشیدن آب ادامه دهند.
۲- خودداری از دراز کشیدن
وقتی بدن در حالت افقی قرار می گیرد، احتمال اینکه اسید معده به عقب برگردد و بالا بیاید بیشتر می شود، مسأله ای که می تواند منجر به سوزش معده شود.
افرادی که از مشکلات گوارشی رنج می برند باید دست کم چند ساعتی تا رفع مشکل، از دراز کشیدن یا خوابیدن خودداری کنند. اگر نیاز به دراز کشیدن دارید باید سر، گردن و قفسه سینه ی خود را با استفاده از بالش و در یک زاویه ی ۳۰ درجه بالا نگه دارید.
۳- زنجبیل
زنجبیل یک درمان طبیعی رایج برای مشکلات گوارشی و سوء هاضمه است.
زنجبیل حاوی مواد شیمیایی ای به نام های جینجرول و شوگائول است که می توانند به افزایش سرعت وقوع انقباضات معده کمک کنند. این مسأله ممکن است باعث شود مواد غذایی ای که باعث سوء هاضمه می شوند زودتر از معده عبور کنند.
مواد شیمیایی موجود در زنجبیل ممکن است به کاهش حالت تهوع، استفراغ و اسهال هم کمک کنند.
افرادی که از مشکلات گوارشی رنج می برند می توانند زنجبیل را به غذا یا چای خود اضافه کنند.
۴- نعناع
ماده ی منتول موجود در نعناع، علاوه بر خوشبو کردن دهان، ممکن است به موارد زیر هم کمک کند:
- جلوگیری از استفراغ و اسهال
- کاهش گرفتگی های عضلانی روده ها
- تسکین درد
محققان پی برده اند در ایران، پاکستان و هند از گذشته از نعناع به عنوان یک درمان سنتی برای سوء هاضمه، باد شکم و اسهال استفاده می شود.
برگ های خام و پخته شده ی نعناع هر دو مناسب مصرف هستند. از گذشته اغلب، برگ های نعناع را با دانه ی هل می جوشانند و با آن چای درست می کنند. پودر یا عرق نعناع را هم می توان با انواع چای، نوشیدنی یا مواد غذایی مخلوط کرد.
خوردن آبنبات های نعناعی هم ممکن است به کاهش درد و ناراحتی ناشی از سوزش معده کمک کند.
۵- گرفتن حمام آب گرم یا استفاده از کیسه ی آب گرم
گرما ممکن است باعث آرام گرفتن عضلات منقبض شده و تسکین سوء هاضمه شود، بنابراین گرفتن حمام آب گرم ممکن است به کاهش عوارض مشکلات گوارشی کمک کند. گذاشتن کیسه ی آب گرم بر روی شکم هم ممکن است کارساز باشد. این کار را به مدت ۲۰ دقیقه یا تا زمان سرد شدن کیسه انجام دهید.
۶- رژیم BRAT
یکی از درمان هایی که پزشکان برای افراد مبتلا به اسهال پیشنهاد می کنند رژیم غذایی BRAT است.
BRAT مخفف موز، برنج، پوره ی سیب و نان تست است. همه ی این مواد غذایی نشاسته دار هستند به همین دلیل می توانند به چسبیدن مواد غذایی به یکدیگر و در نتیجه سفت تر شدن مدفوع کمک کنند. این مسأله ممکن است باعث کاهش مقدار مدفوعی شود که از بدن دفع می شود و به رفع اسهال کمک کند.
این مواد غذایی حاوی موادی نیستندکه معده، حلق یا روده ها را تحریک کند. به همین دلیل این رژیم غذایی می تواند بافت هایی که در اثر اسید درون استفراغ تحریک شده اند را تسکین دهد.
اغلب مواد غذایی این رژیم، پتاسیم و منیزیم بالایی هم دارند و به این ترتیب می توانند پتاسیم و منیزیمی که بدن بر اثر اسهال و استفراغ از دست داده را جبران کنند.
۷- خودداری از مصرف سیگار و الکل
کشیدن سیگار می تواند حلق راتحریک کند، مسأله ای که احتمال بروز مشکلات گوارشی را افزایش می دهد و اگر کسی استفراغ کرده باشد، مصرف سیگار می تواند این بافت حساس را که بر اثر اسیدهای معده آسیب دیده را بیشتر تحریک کند.
هضم الکل برای بدن کار دشواری است و مصرف آن می تواند به کبد و دیواره ی معده صدمه وارد کند.
کسانی که دچار مشکلات گوارشی هستند باید تا زمانی که بهبودی پیدا نکرده اند، از مصرف الکل و سیگار خودداری کنند.
۸- خودداری از مصرف مواد غذایی سخت هضم
هضم بعضی مواد غذایی برای بدن دشوارتر از بقیه است، مسأله ای که ریسک بروز مشکلات گوارشی را بالا می برد. افرادی که درگیر مشکلات گوارشی هستند باید از مصرف این مواد غذایی خودداری کنند:
- مواد غذایی سرخ شده یا چرب
- مواد غذایی سنگین یا خامه دار
- مواد غذایی شور یا دارای مواد نگه دارنده ی زیاد
۹- آب لیموترش، جوش شیرین و آب
برخی تحقیقات بیان می کند مخلوط کردن آب لیموترش و جوش شیرین با آب می تواند به رفع برخی از مشکلات گوارشی کمک کند.
این ترکیب باعث تولید کربنیک اسید می شود که ممکن است به کاهش گاز شکم و سوء هاضمه کمک کند. این مخلوط به بهبود ترشحات کبدی و تحرک روده ها هم کمک می کند. خاصیت اسیدی آب لیموترش و دیگر مواد مغذی موجود در آن می تواند به هضم و جذب چربی ها و الکل و در عین حال خنثی کردن اسیدهای صفراوی و کاهش اسیدیته ی معده کمک کند.
در بیشتر دستورالعمل های سنتی تهیه ی این ترکیب مقادیر مواد به این ترتیب توصیه شده اند:
- ۱ قاشق غذاخوری آب تازه ی لیموترش
- ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین
- ۲۳۰ میلی لیتر آب ساده
۱۰- دارچین
دارچین حاوی آنتی اکسیدان های متعددی است که ممکن است به تسهیل هضم و کاهش ریسک تحریک شدن و وارد آمدن صدمه به مجرای گوارشی کمک کنند.
دیگر مواد موجود در دارچین ممکن است به کاهش گاز شکم، نفخ، کرامپ (انقباضات غیر ارادی و دردناک) و آروغ کمک کند. این مواد ممکن است به خنثی شدن اسیدیته ی معده هم کمک کنند، مسأله ای که موجب کاهش سوزش معده و سوء هاضمه می شود.
افرادی که دچار مشکلات گوارشی هستند می توانند یک قاشق چایخوری پودر دارچین با کیفیت یا یک اینچ (۲/۵ سانتیمتر) چوب دارچین به وعده های غذایی خود اضافه کنند. به جای این کار می توانید دارچین را با آب بجوشانید و با آن چای درست کنید. ۲ یا ۳ بار انجام هر روزه ی این کار ممکن است به رفع سوء هاضمه کند.
۱۱- میخک
میخک حاوی موادی است که ممکن است به کاهش گاز معده و افزایش ترشحات معده ای کمک کنند. این مسأله باعث افزایش سرعت هضم می شود که ممکن است موجب کاهش فشار و کرامپ (انقباض های دردناک و غیر ارادی) شود. میخک ممکن است به کاهش حالت تهوع و استفراغ هم کمک کند.
فردی که دچار مشکلات گوارشی شده می تواند ۱ یا ۲ قاشق چایخوری پودر میخک را با ۱ قاشق چایخوری عسل مخلوط و این ترکیب را روزی یک بار پیش از خواب میل کند. در مورد حالت تهوع و سوزش معده هم می توانید میخک را با ۲۳۰ میلی لیتر آب جوش مخلوط کنید و با آن چای درست کنید. این نوشیدنی باید به تدریج و یک یا دو بار در روز مصرف شود.
۱۲- زیره سبز
دانه های زیره سبز حاوی عناصر فعالی هستند که ممکن است این تأثیرات را داشته باشند:
- کاهش سوء هاضمه و اسید اضافی معده
- کاهش گاز شکم
- کاهش التهاب روده ها
- عمل کردن مانند یک ماده ی ضد میکروب
فردی که دچار دل درد شده می تواند ۱ یا ۲ قاشق چایخوری پودر زیره سبز را به وعده های غذایی خود اضافه کند. به جای این کار می توانید چند قاشق چایخوری دانه های زیره سبز یا پودر آن را با آب جوش مخلوط و با آن چای درست کنید.
در برخی طب های سنتی به جویدن مقدار اندکی به اندازه ی یک یا دو نوک انگشت، دانه ی زیره سبز یا پودر آن برای رفع سوزش معده توصیه شده.
۱۳- انجیر
انجیر حاوی موادی است که می توانند مانند ملین عمل و در نتیجه یبوست را کاهش و اجابت مزاج را بهبود بخشند. انجیر حاوی ترکیباتی هم هست که ممکن است به تسکین سوء هاضمه کمک کنند.
فردی که دچار مشکلات گوارشی شده می تواند یک انجیر کامل را چند بار در روز تا بهتر شدن وضعیت خود میل کند. به جای این کار می توانید به اندازه ی ۱ یا ۲ قاشق چایخوری، برگ انجبر را دم کرده و با آن چای درست کنید.
با این حال اگر دچار اسهال شده اید باید از مصرف انجیر خودداری کنید.
۱۴- آب آلوئه ورا
مواد موجود در آب آلوئه ورا ممکن است تأثیرات زیر را داشته باشند:
- کاهش اسید اضافی معده
- بهبود اجابت مزاج و از بین بردن مواد سمی
- بهبود هضم پروتئین
- ایجاد تعادل میان جمعیت باکتری های درون مجرای گوارشی
- کاهش التهاب
در پژوهشی، محققان متوجه شدند افرادی که به مدت ۴ هفته روزانه ۱۰ میلی لیتر آب آلوئه ورا مصرف کرده بودند، شاهد کاهش این عوارض ناشی از رفلاکس اسید معده (بازگشت اسید معده به مری) در خود بودند: سوزش معده، گاز شکم و آروغ ، حالت تهوع و استفراغ، بالا آوردن اسید و مواد غذایی.
۱۵- گیاه بومادران
گل های بومادران حاوی فلاونوئید، پلی فنول، لاکتون، تانین و رزین هستندکه ممکن است به کاهش مقدار اسید تولیدی معده کمک کنند. این مواد با اثرگذاری بر روی عصب گوارشی اصلی این کار را انجام می دهند که به آن عصب واگ گفته می شود. کاهش اسید معده می تواند به کاهش احتمال سوزش معده و سوء هاضمه کمک کند.
فردی که دچار دل درد شده می تواند از برگ های باریک و جوان بومادران به صورت خام در سالاد یا پخته شده در غذا استفاده کند. علاوه بر این می توانید با اضافه کردن ۱ یا ۲ قاشق چایخوری برگ یا گل بومادران خشک شده یا پودر آن به آب جوش، چای درست کنید.
۱۶- ریحان
ریحان حاوی موادی است که ممکن است به کاهش گاز شکم، افزایش اشتها، تسکین کرامپ (انقباضات غیر ارادی و دردناک) و بهبود وضعیت کلی گوارش کمک کنند. ریحان حاوی اوژنول هم هست که ممکن است به کاهش مقدار اسید معده کمک کند.
ریحان لینولئیک اسید زیادی هم دارد که از خواص ضد التهابی برخوردار است.
کسانی که دچار مشکلات گوارشی شده اند می توانند تا بهتر شدن حال خود، ۱ یا ۲ قاشق چایخوری برگ ریحان خشک شده یا مقداری برگ تازه ی ریحان را به وعده های غذایی خود اضافه کنند. برای اینکه زودتر نتیجه بگیرید می توانید نصف قاشق چایخوری ریحان خشک شده یا مقداری برگ تازه ی ریحان را با آب جوش مخلوط و با آن چای درست کنید.
۱۷- شیرین بیان
ریشه شیرین بیان حاوی موادی است که ممکن است به کاهش التهاب دیواره ی معده و همینطور التهابات مربوط به زخم های گوارشی کمک کنند.
فردی که دچار دل درد شده می تواند تا بهتر شدن حال خود، روزانه چند بار چای ریشه شیرین بیان بنوشد. برای درست کردن چای شیرین بیان کافی است ۱ یا ۲ قاشق چایخوری پودر ریشه شیرین بیان را به آب جوش اضافه کنید.
۱۸- نعناع تند
از نعناع تند هم مانند نعناع برای رفع بسیاری از مشکلات گوارشی استفاده می شود، از جمله:
- حالت تهوع
- گرفتگی های معده ای و روده ای
- عفونت های معده ای روده ای
- اسهال
ساده ترین راه برای مصرف نعناع تند استفاده از چای های گیاهی آماده ای است که نعناع تند یکی از مواد تشکیل دهنده ی اصلی آن ها است.
تا بهتر شدن حال خود می توانید روزانه چند بار چای نعناع تند بنوشید. خوردن آبنبات های نعناع تند هم ممکن است به کاهش سوزش معده کمک کند.
۱۹- برنج
برنج ساده برای افرادی که از مشکلات گوارشی مختلف رنج می برند بسیار مفید است. تأثیرات این ماده ی غذایی عبارت است از:
- حجم دادن به مدفوع
- جذب مایعاتی که ممکن است حاوی مواد سمی باشند
- تسکین درد و کرامپ (انقباضات غیر ارادی و دردناک)، به دلیل داشتن منیزیم و پتاسیم فراوان
فردی که دچار استفراغ یا اسهال شده می تواند نصف فنجان برنج ساده را که خوب پخته شده به تدریج میل کند. برای خوردن برنج بهتر است دست کم چند ساعتی از آخرین استفراغ خود صبر کنید. اگر دچار اسهال شده اید تا زمان رفع مشکل می توانید مصرف برنج را به مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت ادامه دهید.
۲۰- آب نارگیل
آب نارگیل حاوی مقادیر زیادی پتاسیم و منیزیم است. این مواد مغذی به کاهش درد، گرفتگی های عضلانی و کرامپ (انقباضات غیر ارادی و دردناک) کمک می کندن.
آب نارگیل برای تأمین آب بدن مفید است و از نوشیدنی های ورزشی گزینه ی بهتری محسوب می شود چون کالری، قند و اسیدیته ی کمی دارد.
نوشیدن تدریجی حداکثر ۲ لیوان آب نارگیل به صورت هر ۴ تا ۶ ساعت می تواند دل درد را رفع کند.
۲۱- موز
موز حاوی ویتامین B6، پتاسیم و فولات است. این مواد مغذی می توانند به تسکین کرامپ (انقباضات غیر ارادی و دردناک)، درد و گرفتگی های عضلانی کمک کنند. موز می تواند به مدفوع شل حجم دهد و به این ترتیب اسهال را برطرف کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مشکلات گوارشی و سوء هاضمه معمولاً مشکل جدی و نگران کننده ای نیستند. در اغلب موارد این مشکلات بعد از چند ساعت برطرف می شوند. از آنجایی که افراد مسن و کودکان بسیار سریع تر می توانند آب بدن خود را از دست دهند، در صورتی که اسهال و استفراغ آن ها بیشتر از یک روز طول بکشد، این افراد باید مورد رسیدگی پزشکی قرار بگیرند.
افرادی که دچار مشکلات گوارشی شدید، مکرر یا دائمی هستند باید به پزشک مراجعه کنند. در صورت داشتن این نشانه ها هم بهتر است کمک پزشکی بگیرید:
- اسهال یا استفراغ مکرر یا غیر قابل کنترل
- یبوست مزمن
- تب
- خونی بدون اسهال یا استفراغ
- ناتوانی در دفع گاز شکم
- سرگیجه یا غش و ضعف
- احساس درد در بازو
- کاهش وزن ناخواسته
- ظاهر شدن یک برآمدگی در ناحیه ی شکم یا معده
- سخت شدن بلع
- داشتن سابقه ی کم خونی ناشی از فقر آهن یا بیماری های مرتبط
- احساس درد هنگام ادرار کردن
من دارم از دل درد میمیرم