پیام کرونا: انسان، فرمان روای طبیعت نیست!

امیرحسین فاضلی مقدم - وقتی سال 2014 ویروس ابولا بخش اعظمی از غرب آفریقا را در برگرفت، پزشکان و سازمان‌های بسیاری داوطلبانه راهی قاره سیاه شدند تا جلوی شیوع آن را بگیرند، چنان که بیم آن می‌رفت بدل به یک اپیدمی جهانی شده و جان یک میلیارد نفر را بگیرد.

جالب اینجاست که موفقیت در مبارزه علیه ویروس مرگبار ابولا، نه به دستان یک رهبر قهرمان و نه حتی به‌واسطه سازمانهایی مثل یونیسف یا پزشکان بدون مرز، حاصل شد. بلکه شکستِ این ویروس به‌واسطه‌ی تلاش‌های بی‌وقفه‌ی کارمندان دولتی و کارکنان بهداشت محلی رقم خورد که کمپین‌های سلامت عمومی را ایجاد کردند و مانع از مرگ جمع کثیری شدند.

کسانی که برای درمان بیماران در حال مرگ، جان خود را به خطر انداختند، و کار خطرناک، طاقت‌فرسا و حساسِ یافتن و قرنطینه کردن افراد در معرض خطر را به انجام رساندند. امروز به‌ندرت از خدمتگزاران شجاع و صبور یک جامعه کارآمد یاد می‌شود – ولی ناجیان اصلی دنیا آنها بودند.

ویروس ابولا چه از نظر ابعاد اپیدمی و چه از منظر بیولوژیکی مشخصاً تفاوت‌هایی با ویروس کرونا دارد. اما از تجربه‌ی موفق مقابله با ابولا، چرا نباید درس گرفت؟

کرونا امروز یک معضل جهانی است؛ معضلی که مقابله با آن نیازمند همکاری جهانی است. ترس ندارد، اما جدیت می‌خواهد. توطئه نیست، اما حساسیت می‌طلبد. ملی است و در عین حال جهانی. واکنش شخصی را می‌طلبد و واکنش جهانی. و در پس این مقابله چه بسیار چیزهایی برای آموختن.

کرونا ثابت کرد که بشر هرگز در جایگاه فرمانروای زمین و طبیعت نیست. انسان هم بخشی از این طبیعت است و حالا بهتر از هر زمان دیگری درک می‌کند که با ولع سیری‌ناپذیر خود چه بر سر محیطی آورده که خود در آن زندگی می‌کند.

امروز در ایران علیرغم تلاش جبهه‌های مختلف، هنوز به نهایت آنچه می‌توانیم عمل کنیم، نرسیده‌ایم. و این نه به مثابه یک انتقاد که یک تقاضا برای تشریک مساعی است. همیاری از سوی مسئولین و مردم.

به تازگی بریتانیا که با آمار حدود 9 هزار مبتلا به ویروس، یک سوم وخامت اوضاع ایران را دارد، در نهایت تصمیم به قرنطینه گرفت؛ برای حداقل سه هفته.

مشخص است که بریتانیا به خوبی از داستان مبارزه با ابولا درس گرفته و متوجه شده است که در شرایط فعلی قرنطینه کردن بهترین راه برای مقابله با کروناست.

حتی اگر مسئولین محترم کشور مخالف این طرح باشند و یا زیرساخت و چارچوب‌های لازم برای اجرایی شدن آن در دست نباشد، بر مردم است که با الگوگیری از شرایط قرنطینه به قطع زنجیره کمک کنند، که وقوع این امر زحمات کادر پزشکی کشور را هم تقویت نموده و کابوس اوجگیری ویروس و فشار به سیستم درمانی را دور می‌سازد.

اما در قرنطینه چه باید و نبایدهایی دارند؟

پروتکل اعلامی اخیر از سوی بریتانیا برای مردمش این گونه بوده است:

کجاها باز هستند؟

• پارک‌ها
• سوپرمارکت‌ها
• خواروبار فروشی
• داروخانه‌ها
• پمپ بنزین‌ها
• فروش و تعمیرات دوچرخه
• فروشگاه‌های ابزارآلات
• فروشگاه‌های رختشویی و خشکشویی
• اجاره‌ی خودرو
• کلینیک‌های دامپزشکی
• کیوسک‌ها و دکه‌های روزنامه فروشی
• دفاتر پستی
• بانک‌ها

چه واحدها و مکان‌هایی دستور بسته شدن گرفتند؟

• رستوران‌ها و کافی شاپ ها (به جز آنهایی که می‌توانند غذای بیرون‌بر ارائه کنند.)
• سالن‌های غذاخوری در محیط‌های عمومی (به جز مکان‌هایی مثل بیمارستان‌ها و خانه‌ی سالمندان)
• تمامی سالن‌های زیبایی
• زمین‌های بازی
• نمایشگاه‌های ماشین
• گالری‌های حراجی
• سالن‌های تمرین
• کتابخانه‌ها
• کلیساها، مساجد و مکان‌های عبادت (به جز برای اعمال فرادا و با فاصله‌ی دو متر از یکدیگر)
• موزه‌ها و کلیه گالرهای هنری
• سالن استخر و جکوزی
• سینماها
• کلیه وسایل بازی عمومی
• زندان‌ها برای ملاقات کنندگان

توصیه اکید به مردم:

1. به ملاقات دوستان خود در منزل هم نروید.
2. اگر بستگانی دارید که در منزلی مشترک زندگی نمی‌کنید، از ملاقات هم خودداری کنید.

ترک خانه برای چه کاری مجاز است؟

• خرید مایحتاج خانه (ان هم به قدر اندازه)
• تمرین روزانه، برای مثال پیاده‌روی یا دویدن یک بار در روز.
• کمک به فردی نیازمند یا آسیب‌پذیر
• اهدای خون
• خرید نیازهای دارویی
• فرزندان زیر 18 ساله که پدر و مادر آنها جدا از هم زندگی می‌کنند، می‌توانند به منزل هر دو بروند.
• ترک منزل به قصد رفتن به سر کار و یا اقدامات ضروری (به شرط آنکه کار جزو مشاغل مطلقاً ضروری بوده و قابلیت انجام به شکل دورکاری و از منزل وجود نداشته باشد)

دست آخر نیز عنوان شده است که تمامی رویدادهای ورزشی، مراسم‌های ازدواج، غسل تعمید و رخدادهایی از این دست، به حال تعلیق در آمده است و اکیداً توصیه شده است تا حد امکان از بیرون آمدن از منزل خودداری کرده و خرید آنلاین به جای خرید حضوری مدنظر قرار گیرد.

این توصیه‌هایی است که ما مردم خود نیز می‌توانیم با رعایت آنها به گسست این زنجیره کمک کنیم و یادمان نرود حتی با وجود این ویروس هنوز هم می‌توان از هوای پاک، از بودن در کنار خانواده و فرصت تأمل لذت برد. البته که با طبیعت هم آشتی کرد.