انتخابات مجلس یازدهم علاوه براینکه پرونده چالش تکراری اصلاح طلبان با شورای نگهبان و نهادهای نظارتی را بار دیگر روی میز آورد، برخی اختلافات درون جریان میان آنها را هم پررنگ تر کرد. برخی احزاب اصلاح طلب معتقد بودند لیست بدهند و حضور فعالی داشته باشند اما سایرین این کار را بیهوده می پنداشتند. تا جاییکه نهایتا شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان لیست واحد ارائه نکرد و احزاب را در ارائه لیست آتش به اختیار دانست.
نتیجه انتخابات اما همانطور که پیش بینی می شد به نفع اصولگرایان تمام شد و اکثریت مجلس در اختیار راست گرایان قرار گرفت. اما این پیروزی مقدمه ای بر فتح سنگر به سنگر اصولگرایان و کنار زده شدن اصلاح طلبان از قدرت است؟ اصلاح طلبان چه شرایطی را خصوصا تا سال ۱۴۰۰ پیش رو دارند؟ آیا خودخواسته از قدرت کنار می روند و بازسازی تشکیلاتی را پیش خواهند گرفت؟
عبدالله ناصری از جمله اصلاح طلبانی است که معتقد است اصلاحات باید بازسازی شود و تغییر کند. او در این رابطه گفته بود، «اصلاح طلبان اگر بخواهند اساسا تغییر رفتار دهند - که باید بدهند - چاره ای ندارند که امر انتخابات و الزاما حضور در ارکان قدرت را فراموش کنند. طبق توضیحات او، آنها باید رسالت حقیقی خود را نسبت به جامعه مدنی مشخص کنند و صریحتر و با صراحت بیشتر سخن بگویند.»
غلامعلی رجایی هم معتقد است اصلاح طلبان باید مدتی به مرخصی بروند. ایده هایی که پیشتر از سوی برخی از چهره های تئوریسن این جریان چون تاجیک و حجاریان هم مطرح شده و بر ضرورت بازسازی جریان اصلاحات تاکید داشتند. در این میانه البته هستند برخی چون کارگزارانی ها که معتقدند بازسازی جریانی منافاتی با حضور همزمان در قدرت ندارد.
محمود میرلوحی هم به عنوان یکی از اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان و عضو اصلاح طلب شورای شهر تهران، تاکید می کند که جریان اصلاحات باید بازسازی شود اما این نکته را هم مورد تاکید قرار می دهد که اصلاح طلبان نباید گوشه ای بنشینند باید در صحنه باشند و حتی بای ۱۴۰۰ آماده بازگشت به قدرت شوند
*آقای میرلوحی! تحلیل شما از نتیجه انتخابات مجلس یازدهم و نوع مواجهه اصلاح طلبان با آن چیست؟ آنها چه برنامه ای برای ادامه این مسیر دارند؟ قرار است حضور در قدرت را فراموش کنند و بازسازی و تغییر در دستور کار قرار دارد؟
واقعیت این است که انتخابات مجلس یازدهم سه طرف داشت؛ یک سو شورای نگهبان، اصولگرایان و جریان جبهه پایداری بود که توانستند سهم شان را از مجلس یازدهم دریافت کنند، طرف دیگر اصلاح طلبان و اعتدالیون بودند که به کل ردصلاحیت شدند، سوی دیگر هم جامعه و مردم هستند که ناظر و شاهد این مسائل بوده و هستند.
مردم در انتخابات ۹۲، ۹۴ و ۹۶ مهندسی معکوس کردند
نباید فراموش کرد که مردم در انتخابات های چند سال اخیر در سال های ۹۲، ۹۴ و ۹۶ به نوعی مهندسی معکوس کردند. در حالی که شورای نگهبان در سال ۹۲ آقای هاشمی را ردصلاحیت کرد و در سال ۹۴ چهره‌های اصلاح طلب را و در سال ۹۶ هم انتخابات شوراها به نوعی از دسترس شورای نگهبان خارج بود به این ترتیب مهندسی معکوس مردم شکل گرفت. از ابتدای سال جاری هم قراین و اظهارات نشان میداد که نمی گذارند همان مسیر تکرار شود و این اراده شکل گرفت و الان هم با نتیجه حاصل شده دلخوش هستند.
حتی اگر خاتمی هم آبروی خود را می گذاشت یخ انتخابات آب نمی‌شد
اما بحث دیگر این بود که اصلاح‌طلبان برآورد درستی از ماجرا داشتند و فهمیده بودند مسئله مشارکت حداکثری برای برخی اولویت نیست و دیدند که حتی روش سال ۹۴ هم قابل تکرار نیست، حتی اگر آقای خاتمی و همه اصلاح طلبان هم آبروی خود را بگذارند این جامعه به دلیل گله و شکایاتی که دارند یخبندان انتخابات را آب نخواهند کرد. به همین دلیل اعلام شد با اینکه انتخابات را تحریم نمی کنیم اما لیست هم نمی دهیم.
اصلاح‌طلبان نباید گوشه‌نشین شوند/ باید با مجلس یازدهم گفتگو کنند
با این حال اصلاح طلبان به عنوان جریانی که مترجمِ خواست و مطالبات مردم هستند مجاز نیستند گوشه ای بنشینند، باید درصحنه بمانند، مطالبات مردم را دسته بندی کنند و پیگیر آنها باشند ولو از مجلسی که به آن نقد دارند و فرآیند انتخاباتش را به شدت مورد انتقاد قرار می دهند. باید با همین مجلس هم گفتگو کنند؛ به امید اینکه این روند اصلاح شود هرچند که افراد حاضر در مجلس یازدهم نظر اکثریت جامعه نیستند.
اصلاح طلبان باید اعتماد افکارعمومی را مجددا جلب کنند
*در چنین شرایطی چطور می توانند از این گوشه نشینی خارج شوند؟ یک مشکل بدنه رأی این جریان است که دلخور به نظر می رسد.
اصلاح طلبان اکنون باید سرمایه های اجتماعی خود را احیا کنند، از نو با مردم گفتگو کنند ارتباط برقرار کنند و مجددا اعتماد افکار عمومی را جلب کنند تا این مناسبات دوباره بازسازی شود. باید به مردم ثابت شود که اصلاح طلبان کنار مطالبات مردم ایستاده اند. در این انتخابات هم نشان دادیم که حاضریم از کرسی های مجلس سهمی نداشته باشیم اما کنار مطالبات مردم باقی بمانیم.
تفسیرهای شورای نگهبان، قوای انتخابی کشور را بلاموضوع کرده است/تنها راه‌حل رفراندوم است
من فکر می کنم جریان اصلاحات از نظر درونی و ذهنی احساس رضایت می کند البته نه از وضع کشور که قطعا نگران آن هستیم و معتقدیم مسائل کشور باید با مشارکت حداکثری و حضور همه جریان ها حل شود. اما با این انحصاراتی که شورای نگهبان درست کرده و تفسیر و تحلیلی که از قانون اساسی دارد قوای انتخابی کشور را بلاموضوع کرده است. ما فکر می کنیم این شرایط باید از طریق رفراندوم حل شود چون اگر نشود به نقطه بی بازگشتی می رسیم که نهایتا اصول مختلف قانون اساسی کشور بلاموضوع خواهند شد.
اصلاح طلبان ۱۴۰۰ به قدرت بازمی گردند اگر...
*می توان انتظار داشت که اصلاح طلبان تا انتخابات ۱۴۰۰ به عرصه قدرت سیاسی و اجتماعی بازگردند و حتی پیروز آن انتخابات باشند؟
بله انشاالله. آقای رییس جمهور هم پذیرفته و تاکید دارد که زمینه برگزاری رفراندومی در موضوع نظارت بر انتخابات فراهم شود و امیدواریم حل شود. اگر حل شود قطعا فضای مناسبی برای بازگشت اصلاح‌طلبان فراهم خواهد بود.
اصلاح‌طلبان آماده بازگشت به قدرت هستند
*یعنی کلان و مجموع جریان اصلاحات هم آمادگی بازگشت به عرصه قدرت را دارد؟
بله. دلیل ندارد نداشته باشند. ما در سه انتخابات اخیر با رای بالا و امضای آقایان خاتمی و هاشمی به میدان آمدیم اما حالا که می خواهند با مدیریت جهادی و انقلابی مشکلات را حل کنند ببینیم چه می کنند. ما پیش بینی می کنیم که باز هم همه مشکلات را گردن دولت بیندازند و حرف هایی از جنس حرف های نمایندگان مجلس هفتم بزنند اما در عین حال معتقدیم که تکرار آن حوادث و تکرارِ تشکیل مجلسی همچون مجلس هشتم و دولت های نهم و دهم بعید است چون مردم و کشور طاقت آن روش ها وبرنامه ها و هزینه ها را ندارند.
آن زمان صندوق ذخیره ارزی دولت آقای خاتمی تحویلشان شد و نفت ۱۴۰ دلاری می فروختند. سال ۹۱ فقط ۱۲۰ میلیارد دلار نفت فروختند و می توانستند آن پول پاشی ها را انجام دهند اما اکنون با وضع اقتصادی کشور و تحریم های موجود جایی برای آن شعارها و شیوه ها نخواهد بود. اگر راه حل مناسبی داشته باشند و مسائل کشور را حل کنند، بسیار عالی، باشند و ادامه دهند اما ما فکر می کنیم علت بسیاری از چالش های کشور همین عواملی هستند که امروز مجددا روی کار آمدند.
اگر شرایط فراهم شود به سمت تشکیل پارلمان اصلاحات می‌رویم
* آقای میرلوحی! اصلاح طلبان در ادامه راه همچنان حول محور شورای عالی حرکت خواهد کرد یا بازسازی و تغییر در این محوریت هم صورت می گیرد؟
شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان یک مرحله در مسیر حرکت اصلاح طلبانه بود. یک زمان همه چیز تحت عنوان شورای هماهنگی اصلاحات پیش می رفت. حالا در سه انتخابات اخیر تصمیم گرفته شد تا رسیدن به یک حزب واحد، شورای عالی سیاستگذاری فعالیت کند. ما قطعا به عقب برنمیگردیم. اگر شرایط فراهم شود به سمت تشکیل پارلمان اصلاحات و تشکیل یک حزب واحد پیش خواهیم رفت. اما با شرایط فعلی نمی توان گفت قطعا به زودی یک حزب خواهیم شد.
سال ۸۸ می گفتند اصلاح‌طلبان تمام شدند/ کنار نمی‌کشیم
*بنابراین ایده پارلمان اصلاحات کنار گذاشته نشده و فقط شرایط باید تغییر پیدا کند؟
بحث نوع ساختار است و عنوان آن مهم نیست. اینکه به هرحال جریانی تحت عنوان اصلاحات وجود دارد و دیدگاه های مختلفی دارد. از جمله گفتگو و مفاهمه با شعارِ ایران برای ایرانیان، دوری از تنگ نظری و احترام به زنان و جوانان. این دیدگاه ها مشترک است. یک روز نامش چپ و خط امامی بود حالا اصلاح طلب و شورای عالی اصلاحات است. در آینده هم ممکن است نام دیگری داشته باشد.
سال ۸۸ می گفتند اصلاح طلبان تمام شدند. اما نشد، چون نمی توان یک جناح و جریان قابل توجه در کشور را حذف کرد. البته راه ناهموار است. تا جاییکه می بینیم یک عضو شورای نگهبان می تواند با ۵۰ یا ۶۰ رای از نمایندگان مجلس، رئیس جمهور کشور را که شخص دوم مملکت است به اقدام غیرملی متهم کند. بنابراین ما قطعا مسیر سختی پیش رو داریم اما با این حال کنار نمی کشیم.
دیدگاه تان را بنویسید