چرا روسیه اهمیتی به سقوط قیمت نفت نمی‌دهد؟

توافق برای کاهش تولید نفت که ۲۴ کشور عضو اوپک و تولیدکنندگان نفت غیراوپکی سه سال آن را اجرا کردند روز جمعه به پایان راه خود رسید چرا که روسیه با پیشنهاد اوپک برای کاهش بیشتر تولید نفت بخاطر شیوع ویروس کرونا در جهان مخالفت کرد.

پیش از این نشست، نمایندگان شرکت‌های بزرگ نفتی روسیه جلسه‌ای با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور داشتند و از مخالفت خود با کاهش تولید گفتند. پوتین هم پس از جلسه اعلام کرد که با آنان هم نظر است، «هر چند توافق با اوپک برای روسیه مهم است اما مسکو از روند فعلی قیمت‌ها راضی است».

این اظهار نظر کافی بود تا کارشناسان به این نتیجه برسند که روسیه برنامه دیگری را دنبال می‌کند و عملا جنگ نفتی با آمریکا را کلید زده و به دنبال ورشکسته کردن شرکت‌های نفتی واشنگتن است.

ماکسیم نچایف تحلیلگر شرکت مشاوره‌ای انرژی روسی «ایچس مارکیت» دراین باره گفته است: روسیه به دنبال افزایش سهم خود در بازار جهانی است و این تنها در صورتی محقق می‌شود که بهای نفت پایین باشد و آمریکا که اکنون بزرگترین تولید کننده نفت در جهان است مجبور به کناره گیری از بازار شود چرا که آنها نفتی پرهزینه تولید می‌کنند که با سقوط قیمت دیگر استخراج آن خودزنی خواهد بود.

وی معتقد است که با توجه به ارزش پایین روبل روسیه در مقابل دلار، با گسترش بازار نفت روسیه، بودجه این کشور هم در بلند مدت تقویت خواهد شد هر چند که به ظاهر روبل ارزش خود را در برابر دلار از دست خواهد داد. 

اگرچه الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه پس از شکست مذاکرات برای کاهش تولید نفت در دیدار اعضای اوپک و اوپک پلاس گفته بود افزایش تولید نفت روسیه پس از این به برنامه شرکت‌های روسی بستگی خواهد داشت اما برکسی پوشیده نیست که دولت روسیه از روند فعلی حمایت می‌کند.

کاهش بیش از ۳۰ درصدی بهای نفت نخستین واکنشی است که بازار به رویدادهای اخیر نشان داده است آن هم زمانی که هیچ تولیدکننده ای در جهان گمان نمی‌کرد حالا حالاها قیمت نفت پایین بیاید به عبارت ساده تر تمامی تولیدکنندگان نفت در جهان از قیمت طلای سیاه در نزدیکی ۷۰ دلار  آسوده خاطر بودند اما امروز آمریکا برای نجات شرکت های نفتی خود باید به دست و پای دیگر تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان از جمله اعضای اوپک و روسیه بیفتد تا شاهد تعطیلی پالایشگاه‌های خود نباشد.

کیریل کونونوف تحلیلگر گازپروم بانک دراین باره گفته است: با نفت کمتر از بشکه‌ای ۵۰ دلار، تولید بیش از نیمی از ذخایر نفت قاره آمریکا زیان بار خواهد بود و شرکت‌های آمریکایی را در آستانه ورشکستگی قرار خواهد داد.

یادآور می شود که شرکت های نفت آمریکا در سالهای اخیر تحولی در صنعت نفت این کشور بوجود آوردند که در نتیجه آن تولید نفت آمریکا به یک باره از تمام جهان پیشی گرفت و روزانه به ۱۲.۳ میلیون بشکه رسید.

صاحبنظران معتقدند که این تحول بخاطر استفاده از تجهیزات و فناوری‌های پرهزینه در آمریکا به وقوع پیوست حال آنکه با کاهش قیمت نفت، هزینه استخراج طلای سیاه از فروش آن بیشتر شده است.

روسیه به دنبال انتقام از تحریم های پی درپی آمریکاست

برخی در روسیه معتقدند که کرملین با رد کاهش تولید نفت به دنبال گرفتن انتقام از آمریکا به عنوان کشوری است که تحریم‌های متعددی علیه حوزه انرژی روسیه وضع کرده است هر چند که ضربه کرملین به واشنگتن آنقدر سنگین است که خود و دیگر تولیدکنندگان نفت در جهان را هم متضرر می‌کند.

هنوز معلوم نیست که پایان کار چه خواهد شد اما همین چندی پیش بود که آمریکا برای متوقف کردن طرح ساخت خط لوله گاز جریان شمالی۲ از روسیه به آلمان از طریق دریای بالتیک، انواع تحریم ها و فشارها را بر روسیه و آلمان وارد کرد، اقدامی که باعث شد گازپروم روسیه موقعیت خود را در بازار اروپا از دست بدهد.

امروز به نظر می‌رسد روسیه در حال تلافی کردن تحریم های آمریکا علیه بخش انرژی این کشور است و می‌خواهد وضعیتی را بوجود آورد که تولیدکنندگان نفت قاره آمریکا دست از کار بکشند مگر اینکه آمریکا رو به مذاکره با روسیه بیاورد و حاضر شود امتیازاتی را به مسکو برای طرح خط لوله گاز جریان شمالی ۲ بدهد تا روسیه هم برای کاهش تولید نفت به منظور تثبیت بازار جهانی پا پیش بگذارد.

جدیت روسیه در ادامه این سیاست را می‌توان در بیانیه وزارت دارایی این کشور مشاهده کرد که به روس‌ها اطمینان داده نگران کاهش ارزش روبل و پایین آمدن قیمت نفت نباشند.

وزارت دارایی روسیه امروز اعلام کرد که ذخایر صندوق رفاه ملی برای انجام تعهدات اجتماعی دولت و جبران کمبود بودجه این کشور از شش تا ۱۰ سال آماده است حتی اگر بهای نفت به زیر ۲۰ تا ۳۰ دلار برای هر بشکه برسد.

در این بیانیه گفته شد که موجودی صندوق ملی روسیه انجام تعهدات دولت روسیه و حفظ ثبات مالی و اقتصادی کشور را تضمین می‌کند و مسکو آماده است در صورت دستور رئیس جمهور وارد بازار ارز شود تا روبل بیش از این سقوط نکند.

بر اساس گزارش میدانی خبرنگار ایرنا در زمان حاضر ارزش برابری روبل روسیه روند سقوطی خود را با سرعت ادامه می دهد به طوری که اگر چه چند روز پیش با رسیدن هر دلار آمریکا به ۷۰ روبل روسیه، سقوط آزاد ارز روس ها آغاز شد اما در کمتر از ۴۸ ساعت بار دیگر سقوط ارزش روبل رکورد تازه ای را ثبت کرد و ارزش آن به ۷۳ روبل در برابر یک دلار و ۸۵ روبل دربرابر یک یورو رسید اتفاقی که در چند سال اخیر بی سابقه بوده است.

صاحبنظران اقتصادی در روسیه معتقدند که ارزش روبل در روزهای اخیر با تدابیر حمایتی دولت روسیه از بازار ارزی، در همین سطح باقی خواهد ماند و دولت روسیه پس از کنترل بازار ارزی، با خیالی آسوده به سیاست خارج کردن نفت آمریکا از بازار جهانی ادامه خواهد داد مگر آنکه کاخ سفید دست به کار شود و بخواهد دل کرملین را که در شش سال گذشته با ۷۵ بسته تحریمی آمریکا دست و پنجه نرم کرده را بدست آورد.

موضوع امروز برای روس‌ها علاوه بر ابعاد اقتصادی، حیثیتی هم شده است چرا که پس از هر تحریم آمریکا در طی پنج سال گذشته، دیپلمات‌های روس به مردم وعده می‌دادند روزی فرا می‌رسد که اقدامات آمریکا را جبران خواهند کرد.