استفاده از ماسک در هنگام شیوع کرونا موثر است یا بی فایده؟

از همان روزهای نخست شیوع ویروس کرونا در چین، موضوعی که به سرعت نگرانی ایجاد کرد، موضوع کمبود ماسک و تجهیزات پزشکی بود. هجوم مردم برای خرید ماسک از مغازه ها تا حدی شدید شد که حتی نگرانی هایی ایجاد شد که کارمندان مراقبت های بهداشتی و فعالان در بیمارستانها نتوانند به ماسک مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.

  باورکردنی نیست اما احتکار و کمبود ماسک نه تنها در کشورهای درگیر کرونا بلکه در کشورهایی که هنوز با موج ویروس رو به رو نشده اند، مشاهده می شود. برای مثال احتکار ماسک در برخی مناطق  ایالات متحده آغاز شده است.

تعدادی از داروخانه های آمریکا از خالی شدن کامل ذخیره ماسک ها خبر می دهند. برخی از فروشندگان محبوب ماسک در خرده فروشی آنلاین آمازون نیز می گویند که تحویل ها برای هفته ها به تعویق خواهد افتاد. اگرچه ماسک ها در واقع برای محافظت از افراد سالم اقدامات کمی انجام می دهند ، اما احتمال کمبودهای ناشی از خرید بی رویه باعث ایجاد هراس بیش از حدی شده است.

تصور می شود که استفاده از ماسک ها توسط بیماران باعث کاهش سرایت بیماری در مکانهای شلوغ مانند اورژانسها ، دفاتر اداری ، متروها و اتوبوس ها می شوند. با ماسک، در هنگام سرفه و عطسه ، قطرات ناشی از ویروس کمتر در هوا پخش می شوند. اما زیاده روی در خرید ماسک و تلاش غیرضروری برای استفاده از این محصول می تواند زمینه ساز بروز مشکلاتی غیرمنتظره شود.دکتر آنیتا پاتل ، مشاور ارشد مراقبت های پزشکی همه گیر در واحد هماهنگی آنفولانزا در ایالات متحده گفت: "ما بین مردم شاهد هراسی مشخص هستیم. ما با تولید کنندگان در حال گفتگو هستی. تا بررسی کنیم که آیا آنها اوضاع را درک می کنند یا خیر. هیچ دلیل منطقی وجود ندارد که همه نیاز به ماسک داشته باشند. مقامات بهداشت عمومی باید در این باره صحبت کنند. "

مطالعه ImageA در طول اپیدمی سارس در سال 2003 نشان داد که ماسک های N-95 ، که ضخیم تر و سفت تر هستند ، مخصوصا برای پرستارانی که از بیماران با تست مثبت کرونا سر و کار دارند اجباری است. اما استفاده از این ماسک برای افرادی که ساعات زیادی را در خانه می مانند، مشاغل کم خطر دارند، از سرویس های حمل و نقل عموم استفاده نمی کنند و به طور خلاصه شرایط بهنجار دارند، هیچ اجباری ندارد.

به نظر می رسد تاکید برای استفاده از ماسک از چین سرچشمه می گیرد. احتمالا فیلمهایی را که یک پهپاد سر مردم فریاد می زند و می گوید باید ماسک استفاده کنند را دیده اید. درواقع در چین استفاده نکردن از ماسک طی روزهای اخیر یک جرم غیررسمی اما جدی محسوب می شود. شاید همین تصویر چینی ها با ماسک باشد که مردم را تحریک می کند در سایر نقاط جهان به سراغ ماسک بروند.

فرض کنید که ماسک دارید و وارد آسانسور می شوید. دکمه های آسانسور، دیوارهای اتاقک یا حتی درب آسانسور می تواند حاوی ویروسی باشد که یک بیمار هنگام سرفه و عطسه به آن منتقل کرده است. در چنین شرایطی آب و صابون بسیار بیشتر از ماسک کاربردی خواهد بود.افزون بر این ها استفاده غیر حرفه ای از ماسک می تواند به جای تاثیر مثبت، تاثیر منفی داشته باشد.

به عنوان مثال بخارها و رطوبت ناشی از تنفس می تواند باعث شود فردی که ماسک زده، بیشتر در معرض خطر قرار بگیرد.ممکن است کاربران بخواهند با تلفن های همراه خود صحبت کنند یا انگشتان خود را زیر ماسک های خود بگذارند تا بینی خود را بخارند در چنین شرایطی دست و گوشی آلوده به ماسک مالیده می شود و عملا ماسک تبدیل به ابزار ابتلا می شود.

با این وجود شواهد محکمی وجود دارد که نشان می دهد ماسک ها از فعالان بهداشت مثل پرستاران و پزشکان محافظت می کنند. یک کارآزمایی در بیمارستانهای کانادایی طی اپیدمی سارس در سال 2003 و در طول شیوع آنفولانزا نشان داد که پرستارانی که ماسک پوشیده بودند احتمال ابتلا به آنفولانزای کمتری داشتند.

اطلاعات کمتری وجود دارد که نشان می دهد ماسک ها بیماران را از انتشار میکروب ها باز می دارند. اما عقل سلیم باعث شده است که بسیاری از بیمارستان ها قوانینی را اتخاذ کنند که می گویند هر بیمار اورژانس با علائم آنفلوانزا بلافاصله ماسک به دست می آورد.

دکتر مارک لوب ، متخصص بیماریهای عفونی در دانشگاه مک مستر در همیلتون ، انتاریو ، که رهبری آزمایشات سارس و آنفولانزا را بر عهده داشت ، گفت: یک مطالعه نسبتاً کوچک از بیماران مبتلا به آنفولانزای بستری شده در پکن نشان داد که افراد مبتلا به ماسک کمتر اعضای خانواده خود را آلوده می کنند. اما تأثیر آن چنان اندک بود که از نظر آماری ناچیز تلقی می شد.

افرادی که مریض هستند و باید ماسک بپوشند ، اغلب تمایلی به انجام این کار ندارند ، زیرا این باعث می شود آنها در جمع ایستادگی کنند. مگر در مواردی که به این بیماران دستور داده شود .همانطور که ممکن است در اورژانس بیمارستان رخ دهد.