«ساختمان معروف خیابان وزرا مراجعان پرشماری دارد. گرمای هوا انگار زودتر از سال‌های قبل طعم تابستان را به مردم و پلیس چشانده است. در آستانه اولین ماه گرم سال جمعیتی که با شتاب و نگرانی خیابان را بالا و پایین می‌روند، به چشم می‌آید. همه آنها یک مسئله مشترک دارند: «دریافت پیامکی با محتوای مشابه، جزئیات متفاوت درباره ثبت تخلف بدحجابی در تاریخ معین، مکان معین و با خودروی مشخص.»
آنها کسانی‌اند که در روزهای گذشته پیامکی دریافت کرده‌اند با این مضمون که ۱۰روز فرصت دارند به پلیس امنیت اخلاقی مراجعه کنند. جمعیت ایستاده و در رفت‌وآمد به پلیس امنیت، از گروه‌های مختلف جامعهاند؛ عمدتا جوان هستند و بعضا میانسال. هریک با مسئولیت‌ها و مشاغل گوناگون و زنان بیشترین تعداد را شامل می‌شوند. سعیده ۳۵ساله است و ۹روز قبل پیامکی را با اتهام بدحجابی دریافت کرده است. نگرانی را می‌توان به وضوح در صورتش دید. مشخص است که با وسواس موهایش را زیر مقنعه‌ای چانه‌دار پنهان کرده تا بهانه‌ای دست کسی ندهد. او معتقد است خلافی نکرده و نمی‌داند چه زمانی در خودروی خود بی‌حجاب یا بدحجاب بوده است: «از زمانی که پیامک بدحجابی به دستم رسیده، نتوانسته‌ام یک شب راحت سرم را روی بالش بگذارم. در این چند روز فقط قرص سردرد و قرص خواب به دادم رسیده و استرسم را کم کرده.»
سعیده، وقتی حرف می‌زند ناخنهای دست سبابه و شست را به هم می‌ساید:«اصلا دنبال اینکه روسری بردارم نیستم اما نمی‌دانم چرا الان باید اینجا باشم.»
او به خانواده‌اش درباره احضارش به پلیس امنیت چیزی نگفته، اما یکی از دوستان نزدیکش را در جریان موضوع گذاشته تا در صورت نیاز برای آزادی‌اش وثیقه بگذارد: «قلبم آنقدر تند می‌زند که نمی‌دانم باید چه‌کار کنم. به خدا من کاری نکرده‌ام و اگر روسری از سرم افتاده، عمدی نبوده است.»
زن دیگری که دخترش را برای مراجعه به پلیس امنیت همراهی می‌کند، به او اطمینان می‌دهد اتفاقی نمی‌افتد و با یک تعهد می‌تواند به خانه برگردد. کمی آن‌سوتر، زنی که لباس اداری و اتوکشیده‌ای به تن دارد با چندنفر درباره قوانین و مقررات و حقوق متهم صحبت می‌کند و دیگران هم پی‌درپی با طرح سؤالاتی از او راهنمایی می‌خواهند.
چه‌کسی گزارش کشف حجاب می‌دهد؟
در ماه‌های گذشته گشت ارشاد چه در خیابان‌ها و چه از طریق پیامک، نمود کمتری در زندگی روزمره مردم داشته است. برخی این توقف را به روال پیشین به فصل زمستان و پوشش‌های زمستانی مربوط می‌دانستند و برخی هم به کرونا که مناسبات و اولویت‌ها را تغییر داده بود. حالا آنطور که پیداست ارشاد از نوع پیامکی آن، دوباره از سر گرفته شده است.
دیروز سردار حسین رحیمی، فرمانده انتظامی پایتخت هم اعلام کرد که افراد به محض دریافت پیامک و در فرصت مقرر باید به پلیس امنیت مراجعه کرده و اعتراض و شکایت خود را در آنجا ثبت کنند. به‌گفته او مأموران پلیس در مواجهه با افرادی که «کشف حجاب» کرده و حجاب و شئونات اسلامی را رعایت نکرده‌اند، اطلاعاتی ازجمله نوع خودرو، شماره پلاک، زمان و مکان وقوع را یادداشت کرده و این اطلاعات را به همراه نام و مشخصات خود تحویل مرکز می‌دهند؛ پس از آن، به مالک خودرو پیامکی مبنی بر تخلف بدحجابی در خودرو داده می‌شود. آنچه رحیمی می‌گوید در واقع طرحی است که پلیس با عنوان طرح ناظر، به اجرا گذاشته است.
مهلت مراجعه ۱۰روزه شد
سردارعلی ذوالقدری، رئیس پلیس امنیت اخلاقی پایتخت در گفت‌وگو با همشهری درباره جزئیات اجرای این طرح و دیگر طرح‌های امنیت اخلاقی می‌گوید: «طرح ناظر، اوایل سال ۹۸ با هماهنگی دستگاه قضایی و بنا بر مطالبات مردمی آغاز شد. اجرای این طرح متوقف نشده و به شکل مستمر در حال اجراست.»
او درباره ارسال پیامک‌های بدحجابی به صاحبان برخی خودروها و شیوه شناسایی افراد با همکاری گروهی با عنوان «ناظران» توضیح می‌دهد: «اگر کسانی در خودرو اقدام به کشف حجاب کنند، از سوی اعضای شبکه ناظران شامل نیروهای پلیس، بسیج، اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر و نیز کارکنان برخی دستگاه‌ها که شناخته‌شده و از سوی ارگان‌های انقلابی تأیید شده‌اند، شناسایی می‌شوند. این افراد پلاک خودرو، زمان و مکان وقوع تخلف را در سامانه‌ای که در اختیار دارند اعلام و پلیس امنیت اخلاقی بر این اساس، برای متخلفان شناسایی‌شده پیامک ارسال می‌کند.»
ذوالقدری از تصمیم نیروی انتظامی برای تعامل بیشتر با افرادی که برای آنها پیامک ارسال شده، خبر داد: «در گذشته مهلت ۷۲ساعته‌ای برای مراجعه افراد به پلیس امنیت اخلاقی درنظر گرفته می‌شد؛ این مدت اکنون به ۱۰روز افزایش یافته است. افراد موظفند در مهلت اعلام‌شده، به مرکز مربوطه مراجعه کنند.»
رئیس پلیس امنیت اخلاقی پایتخت اضافه کرد: «اگر کسانی اخطار را دریافت اما در مدت تعیین‌شده به پلیس امنیت مراجعه نکنند، سیستم به شکل مکانیزه دستور توقیف خودرو را صادر می‌کند. بنابراین، ضرورت دارد افراد برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی در زمان تعیین‌شده، به پلیس امنیت مراجعه کنند.»
حرف مردم را می‌پذیریم
ذوالقدری، در پاسخ به این سؤال که بسیاری از افراد که برای آنها پیامک بدحجابی ارسال شده، مدعی‌اند چنین تخلفی را نداشته‌اند، وجود نواقصی در فرایند اجرای طرح را تأیید کرد اما در ادامه به همشهری گفت: «این طرح در برخی مورد اشکالاتی دارد. برای این که حقی از مردم تضییع نشود، برای کسانی که مرتبه اول اخطار مراجعه به پلیس امنیت دریافت و در مدت ۱۰روز خود را به پلیس معرفی کرده‌اند، براساس اظهارات آنان اقدام و اصل را بر برائت و صحت اظهارات افراد می‌گذاریم. در این روند، هیچ سابقه‌ای از افراد در سیستم ثبت نمی‌شود.»
آنچه ذوالقدری می‌گوید همسو با حرف‌های رحیمی، رئیس پلیس پایتخت است. او هم دیروز درباره این که مردم می‌گویند گزارش‌های بدحجابی آنها به اشتباه ارسال شده، گفته بود: «در طرحی که روزانه اطلاعات ده‌ها نفر ثبت می‌شود ممکن است ایرادهایی وجود داشته باشد؛ مانند هر کار و فعالیت دیگری. اما شهروندان نگران نباشند چراکه ما به همکارانمان در پلیس امنیت گفته‌ایم در مراجعه افراد، اصل را بر صحت گفتار خانواده‌ها بگذارند.»
ذوالقدری به همشهری می‌گوید: «تأکید کرده‌ایم که صحبت افراد را قبول و موضوع را بررسی کنند.»
او در پاسخ به این سؤال که اگر فرد گزارش‌کننده تخلف، شماره پلاک خودرویی را به اشتباه یا بر اساس نظر شخصی به پلیس به‌عنوان خودروی دارای سرنشین کشف حجاب‌کننده معرفی کند، مورد پیگرد قرار می‌گیرد یا خیر، توضیح داد: «تاکنون موردی از اینکه اعضای شبکه ناظران گزارش خلاف واقعی را به نیروی انتظامی داده باشند، نداشته‌ایم. سیستم ارسال گزارش در طرح ناظر، صرفا در اختیار کسانی است که شناخته شده‌اند و از این‌رو تخلفی از آنها در این مورد گزارش نشده است.»
به گفته رئیس پلیس امنیت اخلاقی، طرح امنیت اخلاقی ادامه دارد و سایر دستگاه‌ها هم باید در اجرای این طرح‌ها فعال شوند: «تولید محصولات و البسه متناسب با شئون اسلامی، موضوعی است که تنها نیروی انتظامی نمی‌تواند به آن ورود کند و دستگاه‌های دیگر نیز در این زمینه مسئولیت دارند. دستگاه‌ها در این‌باره با نیروی انتظامی همکاری می‌کنند اما این همکاری باید تقویت شود. ایراداتی در این زمینه داریم که در جلسات تخصصی مطرح و مسئولیت افراد و دستگاه‌ها تعیین می‌شود تا افرادی که از مسئولیت خود عدول می‌کنند، مشخص شوند.»
کسانی که این روزها در میانه کرونا در سایه‌روشن خیابان وزرا بالا و پایین می‌روند، دست‌کم تا زمانی که پیگیر پرونده‌شان در پلیس امنیت هستند توجه چندانی به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی ندارند. برخی از آنها بیش از آنکه از کرونا ترسیده باشند از عواقب پیامک‌هایی ترسیده‌اند که این روزها به دستشان رسیده است. تا چند ساعت دیگر بسیاری از حاضران امروز خیابان وزرا با یک تعهد و امضای ساده به خانه‌هایشان برمیگردند، با این تفاوت که می‌دانند طرحی که چندماه اجرای سختگیرانه آن در سایه زمستان و کرونا به فراموشی سپرده شده بود بازگشته است؛ آن‌هم بازگشتی زودهنگام در میانه خردادی که داغتر از همیشه است.»
دیدگاه تان را بنویسید