محمد اکبری: پس از گذشت چند ماه از شروع حمله روسیه به اوکراین و رد و بدل شدن تهدیدها و همچنین الحاق چهار منطقه از اوکراین به روسیه، جنگ وارد مرحله جدیدی شده است. پس از انفجاری در پل کریمه و پاسخ روسها با حمله موشکی به اوکراین، افکار عمومی جهان همچنان منتظر اخبار جدیدی از اوکراین هستند؟ آیا پوتین می تواند تهدید خود را در براه انداختن جنگ هسته ای عملی کند یا به سمت میز مذاکره با قدرتهای بزرگ برای نهایی کردن امتیازات خود خواهد رفت؟
در این باره با مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل گفت و گو کرده ایم که از نظر می گذرانید.
به نظرتان با توجه به شرایط پیچیده موجود در اوکراین و شدت گرفتن مواضع تند و تیز از طرفین منازعه، باید منتظر گسترش آتش جنگ به مناطق دیگر و به اصطلاح جنگ جهانی سوم باشیم یا این احتمال کمتر از چیزی است که در مواضع رهبران سیاسی از آن یاد می شود؟
جنگهایی با هواپیماهای بدون سرنشین یا جنگهای سایبری، جنگهایی با پارادایمهای متمایز از جنگهای کلاسیک است. دهه ها هست که جنگ موسوم به جنگ جهانی سوم شروع شده است و کشته های متفاوتی را بیش از صحنه آشکار نبرد در اوکراین یا افغانستان یا سوریه در جامعه بین المللی بجا گذاشته است.
من بر این باور هستم که جنگ جهانی سوم از منظر محتوایی در جریان است و هزینه های آن بر دوش ملتها و آینده زیست بشری در حال دیکته شدن است. این از منظر منطق محتوایی قابل پذیرش است اما از منظر منطق آرایه شکلی همان گونه که بارها متذکر شده ام دهه ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ دهه شکل بخشیدن و محتوی دادن به نظم آینده جهانی است که بین سه قدرت نظام بین الملل رقابت بر سر آینده آن وجود دارد. این سه کشور عبارتند از امریکا، چین و اروپای متحد. هر کدام از آنها در پی آن هستند که در مسیر حرکت به سوی نظم آینده جهانی در موقعیتهای گوناگون یکدیگر را محدود و امتیازات بیشتری برای آینده کسب کنند. جنگ اوکراین در واقع زایشگاه این دهه برای شکل دادن به نظم آینده جهانی محسوب می شود.
ایالات متحده امریکا به خوبی دریافته بود که اتحادیه اروپا در صورت وحدت با روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ نظامی پیش از جنگ اوکراین می تواند در وزن کشی قدرت در برابر امریکا در شکل دادن به نظم آینده جهانی از وزن قابل توجه تری برخوردار باشد.
دیگر قرار دارد. امریکا در هیروشیما و ناکازاکی بمب هسته ای را زمانی که تنها دارنده بمب هسته ای بود استفاده کرد و پس از آن هیچ کس ریسک استفاده از آن را نکرده است. باید دید آیا پوتین می خواهد آخر الزمان هسته ای ایجاد کند؟ اولین سلاح هسته ای که شلیک شود چندین سلاح هسته ای از طرف های مقابل به طرف شروع کننده جنگ ارسال خواهد شد. این تصویری هولناک برای زننده ضربه اول در حال حاضر ایجاد می کند. باید دید آیا پوتین این ریسک را می پذیرد.
پوتین اگر تهدید هسته ای را به انجام برساند متوجه ضربه های هولناک خواهد شد و هزینه گزافی بر جهان تحمیل خواهد کرد و اگر عقب نشینی کند حیثیت خود را از دست داده است. این است که غرب تهدید هسته ای او را جدی می گیرد تا او را در یک بافت موقعیتی کیش و مات قرار دهد.
دیدگاه تان را بنویسید