ادبیاتی با شاعرانی که در سطح جهانی شناخته شدهاند و از اندیشههایشان استفاده شده؛ اما بسیاری از ما در خاکی که آنها در آن بالیدند؛ بیخبر از اندیشهها و اشعارشان هستیم. اگر شما هم احساس میکنید که دیگر بیخبری بس است و وقت آن رسیده که حرفهایی را بخوانید که هیچ وقت قدیمی نمیشوند، این شما و این پنج کتاب شعر که محبوبیتشان از گذشته تا به امروز، روز به روز بیشتر شده است.
- گلستان سعدی
درست است که گلستان ترکیبی از نظم و نثر است؛ اما در تقسیم بندی ما در میان کتابهایی قرار میگیرد که باید خوانده شود. گلستان پر از درسهای زندگی است و میتواند مثل یک راهنمای جامع سبک زندگی عمل کند. گلستان هشت باب یا به عبارت امروزی فصل دارد که هر کدام شامل حکایتهایی کوتاه و شیرین درباره مواردی مثل فواید سکوت، عشق و جوانی، تاثیر تربیت، آداب صحبت و گفتگو و قناعت میشوند؛ حکایتهایی که حالا بعد از گذشت صدها سال هنوز هم تازگی و شیرینی خودشان را دارند و میتوانند راهنمای رفتار افراد در شرایط مختلف باشند. به همین دلیل اگر دنبال یاد گرفتن هستید و در عین حال دوست دارید ترکیبی از شعر و نثر را به صورت همزمان تجربه کنید، خواندن گلستان را از دست ندهید و یا به فایل صوتی گلستان سعدی گوش جان فرا سپارید. اگر هم گلستان را قبلا خواندهاید و حظش را بردهاید، بوستان را با عاقلانهترین و عاشقانهترین ابیات نابش از دست ندهید. قدر و منزلت آثار سعدی در حدی بالاست که اگر از کودکی در زمره آموزشهای دوران تحصیل قرار داده شود؛ قطعا در تربیت نسل بعد اتفاقات بسیار خوبی اتفاق خواهد افتاد.
2. اشعار ابوسعید ابوالخیر
به احتمال زیاد شما هم شعر معروف با مطلع «باز آ، باز آ، هر آنچه هستی باز آ» را شنیدهاید. این شعر زیبا یکی از رباعیهای شاعر و صوفی ایرانی ابوسعید ابوالخیر است. ابوسعید ابوالخیر سالهای جوانی را به یادگیری فقه و حدیث پرداخت؛ اما بعد از حادثهای به دنیای تصوف و عرفان روی آورد و تبدیل به یکی از محبوبترین چهرههای این وادی از گذشته تا به امروز شد. به جز رباعیاتی که قالب بیشتر اشعار او را تشکیل میدهند؛ از او اشعار پراکنده دیگری هم باقی مانده است که مضامینی عرفانی دارد و میتواند برای افرادی که دوست دارند چشم دلشان بیشتر باز شود، مفید واقع شود. بسیاری از این ابیات پراکنده تبدیل به تک بیتهایی زیبا شدهاند که خیلی خلاصه و سریع اصل مطلب را ادا میکنند، مثل این بیت «صاحب خبران دارم آنجا که تو هستی/ یک دم زدن از حال تو غافل نیَم ای دوست»
پیشنهاد میکنیم خواندن اشعار زیبای این شاعر اهل دل را از دست ندهید.
3. منطق الطیر عطار نیشابوری
منطق الطیر عطار نیشابوری را میتوان به راحتی به فهرست چندکتاب که با خواندن آنها ممکن است زندگی شما تغییرکند، اضافه کرد. این کتاب شرح منظوم یا به شعر درآمده یک سفر معنوی و عرفانی است که با شرح سیمرغ شروع میشود. عطار به زبان شعر تعریف میکند که روزگاری سیمرغ از فراز کشور چین گذشت و یک پر از او روی زمین افتاد؛ از این پر نقش و نگارها و کارهای فراوان ایجاد شد و هر کس نسبت به او مشتاق. تا اینکه گروهی از پرندگان دور هم جمع میشوند و تصمیم میگیرند برای یافتن سیمرغ به سفر بروند؛ سفری که شامل وادیهای مختلفی است که هر کدام بخشی از دنیای عرفان را تشکیل میدهند. در هر مرحله از سفر عدهای از پرندگان یا مرغان از ادامه سفر باز میمانند و در آخرین مرحله تنها سی مرغ باقی میمانند و متوجه میشوند، حقیقتی که به دنبالش بودهاند در وجود خودشان است. منطق الطیر هنوز که هنوز است یکی از بهترین کتابهای شعر پارسی است که خواندن میتواند مسیر زندگی افراد را عوض کند و درسهای مهمی به افراد بدهد. بخش آغازین روایت سیمرغ از منطق الطیر با این ابیات شروع میشوند: «ابتدای کار سیمرغ ای عجب/ جلوهگر بگذشت بر چین نیم شب/ در میان چین فتاد از وی پری/ لاجرم پر شور شد هر کشوری/ هر کسی نقشی از آن پر برگرفت/ هر که دید آن نقش کاری درگرفت/ آن پر اکنون در نگارستان چینست/ اطلبوا العلم ولو بالصین از اینست»
4. دیوان حافظ
همین چند وقت پیش بود که ویدئویی با عنوان شعرخوانی امیلیا کلارک از حافظ در فضای مجازی دست به دست میگشت؛ بماند که گویا آن اشعار به واقع سروده حافظ نبودند؛ اما وقتی نام شاعری از صدها سال پیش در دنیای مدرن امروز به کار میرود، شناخته شده است و مضامین شعرهایش رنگ کهنگی به خود نمیگیرند؛ نباید ذرهای به والا بودن جایگاه آن شاعر تردید داشت و ارزش او را صرفا در قالب فال گرفتن محدود کرد.
حافظ را بیشتر ما ایرانیها با تفال میشناسیم؛ اما واقعیت این است که قامت اشعار او بسیار بلندتر از پرسشهای بعضا روزمره ماست و با هر بار خواندن اشعار دیوانش میتوان متوجه نکات زیبای تازهای شد، دیوان حافظ از آن دسته کتابهایی است که میتوان از همین امروز خواندنشان را آغاز کرد. پیشنهاد میکنیم هر بار که احساس کردید به امید تازهای نیاز دارید یا دلتان گرفته شروع به خواندن غزلیات حافظ کنید و دل را بسپارید به دنیای تازهای که برای جهانیان به یادگار گذاشته است.
5. دیوان شمس
زندگی مولانا پس از ملاقات شمس رنگ و بوی تازهای به خود گرفت و زیباترین اشعار عاشقانه او نیز در همین دوران سروده شدند؛ اشعاری که در به زبانهای مختلف ترجمه شدهاند و بسیاری از مردمان از فرهنگهای دیگر از آنها به عنوان اشعار رومی یاد میکنند. حیف است که جهانیان مولانا و اشعارش را بشناسند؛ اما مردمان سرزمین او وقتی برای خواندن بسیاری از اشعارش نگذاشته باشند. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم خواندن دیوان شمس را به فهرست کارهایی که خوب است انجام دهید، اضافه کنید. بخش غزلیات عمده این دیوان را تشکیل دادهاند و سرشار از نکات نغزی هستند که خواندنشان میتواند روح خواننده را تازه کند.
دیدگاه تان را بنویسید