نشانه‌های احتمالی سکته چیست؟

بیهوش‌شدن که به آن سنکوپ هم می‌گویند، زمانی اتفاق می‌افتد که مغز ناگهان به دلیل افت فشار خون یا ضربان قلب، کاهش شدید خون یا اکسیژن (یا هر دو) را تجربه می‌کند. ۳۵‌درصد از افراد حداقل یک‌مرتبه بیهوش‌شدن را در زندگی خود تجربه می‌کنند، چه به دلیل ریتم غیرطبیعی قلب، گرمازدگی یا دیگر دلایل. این اتفاق هم برای افراد بالغ و هم کودکان ممکن است رخ دهد. نشانه‌های مربوط به غش‌کردن را بدانید تا از آسیب‌دیدگی‌های احتمالی پیشگیری کنید و مطمئن شوید یک‌مرتبه از هوش رفتن منجر به یک مسأله جدی پزشکی نمی‌شود.

اگر تا به حال شده که به علت سریع بلند شدن برای یک لحظه حس کنید سرتان گیج رفته، یک ورژن خفیف از سنکوپ را تجربه کرده‌اید. وقتی دراز کشیده‌اید خون یکنواخت توزیع می‌شود و وقتی می‌ایستید خون به دلیل جاذبه به سرعت پایین می‌رود. وقتی می‌ایستید همین‌طور که خون از مغزتان دور می‌شود، فشار خونتان می‌افتد و احساس سرگیجه می‌کنید. اگر بیشتر مواقع هنگامی که روی پا می‌ایستید، احساس سرگیجه می‌کنید، توصیه می‌شود قبل از این‌که بلند شوید، عضلات پایین‌تنه خود را منقبض کنید ازجمله ران‌ها، ماهیچه‌های ساق پا و عضلات باسن. این کار خون را به قسمت بالایی بدن پمپاژ و از افت فشار سریع خون هنگام برخاستن جلوگیری می‌کند. احساس بیهوشی می‌تواند نشانه این باشد که زیاد در معرض نور خورشید قرار گرفته‌اید.

چشم‌ها می‌توانند نخستین نشانه‌ها را که در حال غش‌کردن هستید، بروز دهند، چون تخم چشم تحت فشار است، وقتی خون پایین می‌رود، رگ‌های خونی دور آن نخستین جایی است که فروکش می‌کنند. اگر در مقابل چشم خود لکه یا نور درخشانی دیدید، دراز بکشید یا بنشینید و سر خود را بین زانوها قرار دهید. این کار جریان خون را مستقیم به مغز برمی‌گرداند. همچنین اگر هوشیاری‌تان را از دست دهید، از سر و گردنتان محافظت می‌کند.

۳۵‌درصد از افراد حداقل یک‌مرتبه بیهوش‌شدن را در زندگی خود تجربه می‌کنند، چه به دلیل ریتم غیرطبیعی قلب، گرمازدگی یا دیگر دلایل. این اتفاق هم برای افراد بالغ و هم کودکان ممکن است رخ دهد

بیشتر افراد قبل از بیهوش شدن تنفسشان غیرطبیعی می‌شود. همین که مغز متوجه پایین آمدن سطح اکسیژن می‌شود، بدنتان تحریکتان می‌کند که سریع‌تر نفس بکشید تا اکسیژن بیشتری برای نجاتش جذب کنید. اگر شروع به نفس‌نفس‌زدن کردید، یکجا بنشینید یا دراز بکشید. چشمان خود را ببندید و یک دست را روی شکم خود بگذارید، سپس تمرکز کنید و نفس‌های آرام و عمیق بکشید. وقتی از راه بینی نفس را داخل می‌کشید، معده را مانند یک بالن باد کرده و پس از آن از راه بینی نفس را خارج کنید. اکسیژن اضافی تمام سلول‌های بدن را تغذیه می‌کند و فشار روی مغز را کاهش می‌دهد.

با کاهش جریان خون به مغز، کلسیم موجود در جریان خونتان نیز ممکن است ناگهان افت کند. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، ممکن است در اندام خود احساس خارش یا بی‌حسی کنید، مخصوصا در نوک انگشتان و اطراف لب‌ها، چون مواد معدنی حیاتی از اطراف این نواحی دور می‌شوند. کمربند، یقه و دیگر لباس‌هایی که محدودتان می‌کنند را قبل از این‌که بنشینید و اجازه دهید هوا بخورد و جریان خون به همه جای بدنتان برسد، باز کنید. خون و اکسیژن را دوباره به مغزتان برسانید.

اگر حس می‌کنید درحال بیهوش‌شدن هستید، ممکن است چیزی را تجربه کنید که به آن راش سر می‌گویند، در این حالت حساسیت به گرما در سراسر بدنتان پخش می‌شود. چیزی که واقعا برایتان اتفاق می‌افتد، افزایش سریع ضربان قلب برای جبران کمبود خون و اکسیژن در مغز است. بدن جریان خون را به نقاط اشتباه پمپاژ می‌کند، مثل پاها و دست‌ها. اگر خیلی عرق کردید در یک جا که سایه باشد، بنشینید و کمی آب بنوشید، به همین شکل باقی بمانید تا ضربان قلبتان به حالت عادی بازگردد.

وقتی می‌ایستید مغز باید سخت‌تر کار کند، تا خون را به مغز منتقل کند. قلبمان بالای عضلاتی است که کار می‌کنند و این موقعیت خوبی نیست، چون وقتی می‌ایستید، بیشتر خون به سمت دست‌ها و پاها می‌رود، ممکن است مغز به علت ایستادن برای مدت زمان زیادی نیروی اصلی خود را از دست بدهد. اگر در حالت ایستاده احساس سرگیجه یا حالت تهوع کردید، عضلات باسن را منقبض کنید، تا خون به بالاتنه پمپاژ شود.

اگر دیدتان تونلی شده، یکی از نشانه‌های افت فشار خون است که می‌تواند منجر به بیهوشی شود. در چنین مواقعی سعی نکنید بایستید یا با کلک زدن از بین ببردیش. در عوض بلافاصله یک صندلی پیدا کنید و بنشینید یا دراز بکشید. در چنین شرایطی اگر بیفتید هم خطری تهدیدتان نمی‌کند و آسیبی نخواهید دید.

حالت تهوع می‌تواند نشانه مشکلات متعددی باشد (بارداری، مسمومیت غذایی و …) اما اگر حالت تهوعتان همراه بود با دیگر نشانه‌های سنکوپ ازجمله تونلی‌شدن دید یا نفس‌نفس‌زدن، بنشینید یا دراز بکشید و بلافاصله به دنبال کمک‌های پزشکی باشید. کم آب شدن بدن می‌تواند هم باعث حالت تهوع شود و هم بروز علایم سنکوپ. پس مطمئن شوید مایعات می‌خورید و در فضایی خنک و دور از آفتاب استراحت می‌کنید.

نبض ضعیف و آرام نشانه این است که خون نمی‌تواند به پوست بیرونی برسد به همین دلیل رنگ پریده (و گاهی کمی آبی رنگ) می‌شوید. وقتی می‌نشینید عضلات دست‌ها و پاها را آرام بمالید، تا فشار خونتان به حالت عادی بازگردد.