از سال ۲۰۲۰ کرونا بیش از ۳.۷ میلیون نفر را در سراسر جهان از ما گرفته است اما علاوه بر تحمیل هزینههای سنگین انسانی، سیاسی و اقتصادی به جهان، بحران برابری جنسیتی را هم تشدید کرده است. حتی قبل از دوران کرونا تقریباً از هر سه زن در سراسر جهان یک نفر مورد سوءاستفاده قرار میگرفت و شکلی از خشونت مبتنی بر جنسیت را تجربه میکرد. در طی همهگیری کووید، تماس با خطوط کمک در پنج کشور پنج برابر افزایش یافته است که نشان میدهد کرونا حتی در کشورهای ثروتمند هم تاثیر فاجعهباری بر امنیت زنان گذاشته است. تاثیرات اقتصادی این همهگیری هم مهم است. مجمع جهانی اقتصاد اخیرا تخمین زده است که با سرعت فعلی پیشرفت جنبش تساوی پرداخت حقوق، زنان دست کم تا حدود ۱۳۶ سال دیگر به حقوق و دستمزد یا سهم رهبری برابر با مردان دست خواهند یافت!
حتی برای دستیابی به همین مقدار برابری در ۱۳۶ سال آینده هم کارهای زیادی وجود دارد که باید برای انجام آنها آستین بالا زده شود. اینجا فهرست هفت اقدام مهم برای تغییر جهان وجود دارد که میتوانید از برنامهریزی برای عملکردن به آنها شروع کنید:
۱. پایان دادن به خشونت مبتنی بر جنسیت
خاتمهبخشیدن به خشونت جنسیتی برای تحقق برابری جنسیتی ضروری است. تخمین زده میشود که ۷۳۶ میلیون زن - تقریباً از هر سه نفر یک نفر - حداقل یک بار در زندگی خود مورد خشونت همسران یا مردان خانواده خود یا هر دوی آنها قرار گرفتهاند. چه چیزی باید تغییر کند؟ دولتهای بیشتری باید کنوانسیونهای بینالمللی و منطقهای را تصویب کنند که انواع خشونتهای مبتنی بر جنسیت را منع کرده و قوانین، سیاستها و برنامههای عملیاتی مبتنی بر شواهد را تقویت، اجرا و تأمین مالی کنند.
سلین بونیر، مدیر اجرایی بنیاد کرینگ و عضو ائتلاف اقدام علیه خشونت بر اساس جنسیت میگوید: «همه موافقند که سازمانهای حقوق زنان باید بودجه بیشتری دریافت کنند اما واقعیت این است که زنان و سازمانهای زنان فقط هفت درصد از بودجه خیرخواهانه جهانی را دریافت میکنند.»
به همین دلیل ائتلاف اقدام برای پایاندادن به خشونت مبتنی بر جنسیت به بودجه انعطافپذیر اهدایی از طرف دولتها، بخش خصوصی و سایر اهداکنندگان نیاز دارد. پس اگر پولی در دست دارید که نمیدانید با آن چه کنید یا اگر نذری دارید که مایل هستید آن را صرف اقدامات عامالمنفعه کنید، میتوانید خیریهها یا سازمانهایی را که کمک به زنان در معرض خشونت یا آموزش برای جلوگیری و مقابله با خشونت را در دستور کار خود دارند، بپردزید.
پایاندادن به خشونت مبتنی بر جنسیت مسئولیت همه است و تلاش برای این هدف باید تا آنجا ادامه کند که قربانیشدن در خشونت مبتنی بر جنسیت پایان یابد.
۲. تضمین عدالت و حقوق اقتصادی
زنان و دختران بویژه در سیستمهای حمایت اجتماعی آسیبپذیرند. شکاف جنسیتی در مشارکت نیروی کار طی ۳۰ سال تغییر نکرده است. در سراسر جهان، زنان جوان بین ۱۵ تا ۲۹ سال سه برابر بیشتر از مردان جوان از دسترسی به سیستم آموزش و همین طور بازار کار محرومند.
یکی از زمینههای اصلی کار برای رفع خشونت مبتنی بر جنسیت، عدالت اقتصادی و توجه به حقوق زنان و دختران در همه جاست. زنان به طور متوسط سه برابر بیشتر از مردان وقت خود را برای انجام مراقبتهای بدون حقوق و کارهای خانگی اختصاص میدهند. کار بدون حقوق از مصادیق خشونت است بنابراین ضروری است که علاوه بر تحریک بازار کار برای اعمال برابری بیشتر در مورد پرداخت به کارمندان زن و مرد، رویه کار بدون حقوق در خانهها برای زنان هم متوقف شود. مردان باید بیاموزند که وظایف خانهداری و مراقبت از فرزندان وظایف یک جنس خاص نیست و همه باید در کارهای خانه به یک اندازه مشارکت داشته باشند.
باید از قانونگذاران خواسته شود که علاوه بر محاسبه خانهداری به عنوان شغل تماموقت، زمینهها را برای برابری در دسترسی به بازار کار و همین طور برابری در پرداخت حقوق برای هر دو جنس فراهم کنند. علاوه بر اینها لازم است فرزندان با این باور رشد کنند که کار خانه متعلق به یک جنس نیست، همه حق دارند کاری را که دوست دارند داشته باشند و بابت انجام آن شغل پول دریافت کنند و حقوق افراد باید بر اساس میزان کارآیی و ارزشی که خلق میکنند تعیین شود، نه بر اساس جنسیتشان.
۳. تضمین حق بر بدن
توانمندسازی زنان و دختران برای استفاده از خدمات بهداشتی، مالکیت بر بدن، جلوگیری از زورگویی و خشونت و تبعیض و همین طور دسترسی به امکانات و دانش لازم برای بهداشت خانواده باید جزئی از برنامه تغییرات برای رسیدن به جهانی برابرتر باشد.
در سراسر جهان، ۴۵ درصد دختران و زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله که در رابطه زناشویی هستند نمیتوانند درباره بدن خود تصمیم بگیرند، به امکانات بهداشت جنسی و استقلال درباره تعیین حدود روابط جنسی دسترسی ندارند و همین طور از امکانات بهداشت خانواده برخوردار نیستند.
در شرایط جنگ و درگیری، زنان بیشتر از مردان متحمل خشونت و آسیب میشوند. ۶۰ درصد مرگ مادران در طول بارداری، زایمان و تا سه ماه بعد از آن، در کشورهایی رخ میدهد که تحت تأثیر بحران انسانی قرار دارند یا شرایط امنیتی آنها شکننده است.
گسترش آموزش جامع در مورد روابط جنسی و افزایش کیفیت و دسترسی به خدمات بهداشت خانواده برای زنان میتواند به تغییر جهان کمک کند تا مادران آگاه فرزندان سالمتری به دنیا بیاورند و در آموزش آنان موفقتر باشند.
۴. اقدام متمرکز بر نقش و حقوق زنان برای عدالت اقلیمی
آب و هوای متغیر همه را تحت تأثیر قرار میدهد. بیشترین تاثیر تغییرات اقلیمی در کشورهای فقیر و برای بویژه زنان و دختران است. بیشترین شوکهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی در کشورهایی که درگیر تنش محیط زیستی هستند رخ میدهد. تنشهای محیط زیستی علاوه بر این یکی از دلایل مهم جنگ و ناآرامی و ناامنی هستند که پیش و بیش از همه زنان را تحت تاثیر قرار میدهد.
با این حال، زنان و دختران در پیشبرد عدالت اقلیمی در تمام سطوح و بخشها کمتر حضور دارند و مداخلات آب و هوایی نمیتواند به درستی تاثیر این تنشها را بر زندگی زنان و دختران ترسیم کند. در بحرانهای آب و هوایی، خشونت، نیازهای بهداشتی و سایر مسائل اقتصادی و اجتماعی کمتر مورد توجه قرار میگیرد و بیشتر بحرانساز میشود. زنان و کودکان بیشترین آسیب را از بحرانهای اقلیمی متاثر میشوند و فعالان حقوق زنان باید بیش از دیگران بر تغییرات اقلیمی و مدیریت آنها متمرکز باشند.
تلاش برای حرکت به سمت توسعه پایدار از طریق مدیریت مصرف، کاهش تولید زباله، کاهش مصرف انرژی و مانند آن از راههایی است که میتواند به تغییر جهان کمک کند.
۵- پرورش فناوری و نوآوری برای برابری جنسیتی
اگر زنان و دختران از فرصتهای برابر برای دسترسی، استفاده، هدایت و طراحی فناوری و نوآوری برخوردار باشند، جهان چگونه به نظر میرسد؟ اگر قرار است شکاف دیجیتال جنسیتی از بین برود باید برای آن کاری انجام شود. نه تنها بازار کار در زمینه فناوریها جنسیتزده است بلکه خشونت آنلاین هم باعث میشود فضای کار در حوزه فناوریها برای زنان ناامنتر از مردان باشد.
افزایش آموزش زنان در حوزه فناوریها، نادیدهگرفتن پیشفرضهای جنسیتی مثل اینکه مهندسی به درد زنان نمیخورد یا کدنویسی کار مردانه است، میتواند یک قدم به سوی بهبود شرایط باشد. همچنین مساله خشونت آنلاین را نباید نادیده گرفت. علاوه بر اینکه مقابله و بایکوتکردن کسانی که به خشونتورزی مبتنی بر جنسیت در فضای آنلاین دست میزنند نه تنها وظیفه زنان بلکه وظیفه همه است. آموزش در مورد اینکه اعمال خشونت در فضای مجازی امری ناپسند است و باید متوقف شود هم لازم است.
سرمایهگذاری روی نوآوریهایی که به کاهش شکاف جنسیتی در همه زمینهها از جمله در مورد اشتغال و آموزش کمک میکند میتواند یکی از راههای بهترکردن جهان باشد. افزایش میزان دسترسی به فناوریها میتواند به افزایش آگاهی همه و از جمله زنان کمک کند. فعالیت در فضای مجازی برای آموزش و آگاهسازی دیگران در مورد لزوم توجه بیشتر به حقوق زنان، جلوگیری از خشونت مبتنی بر جنسیت و تاکید بر لزوم وجود فرصتهای برابر برای همه، میتواند گام دیگری برای دستیابی به جهانی بهتر باشد.
همان طور که علم، تجارت، سیاست و سایر عرصههای زندگی اجتماعی نباید برای زنان و مردان، متفاوت تعریف شوند، برنامههای آنلاین، دسترسی به تکنولوژی و حتی بازیهای کامپیوتری هم نباید دارای پیشفرضهای جنسیتی باشند و گروهی را در درجه دوم اهمیت قرار دهند.
۶. حمایت از جنبشهای برابریطلبی زنان
بدون اقدام بیشتر برای پیشبرد جنبشهای حقوق زنان، دستیابی به برابری جنسیتی در زندگی سیاسی ناممکن است. با نرخ فعلی پیشرفت، حضور برابر زنان در مجامع قانونگذاری در سراسر جهان تا سال ۲۰۳۶ محقق نخواهد شد. این در حالی است که تحمیل هزینه بیشتر به زنان برای حضور فعال در جامعه منجر به از دست رفتن سنگرهای فتحشده در مسیر برابریطلبی و افزایش شکافهای اجتماعی است. بدون حضور زنان در عرصههای رهبری اجتماعی، قوانین اصلاح نمیشوند و بدون اصلاح قوانین پشتیبانی از حقوق زنان برای حرکت به سمت جامعه برابر سختتر خواهد بود. تجربه کار سیاسی و قانونگذاری زنان در سراسر جهان نشان داده است که مسئولیت قانونگذاری نمیتواند تنها به عهده یک جنس گذاشته شود و از اینرو افزایش مشارکت سیاسی زنان در همه عرصهها بخصوص در جاهایی که امکان ورود به عرصه سیاستگذاری و برنامهریزی اجتماعی وجود دارد، میتواند راهگشا باشد.
۷. زنان را در قلب خود و در راس صلح، امنیت و اقدامات بشردوستانه قرار دهید
دو دهه از تصویب قطعنامه برجسته ۱۳۲۵ شورای امنیت سازمان ملل متحد میگذرد که در آن بر نقش زنان در تأمین و حفظ صلح تأکید میکند. صلح و پاسخ عادلانه به بحرانها و پیشگیری از بلایا پیششرطهای بهداشت، امنیت انسانی و توسعه پایدارند.
حدود دو میلیارد نفر در کشورهایی که تحت تأثیر درگیری قرار دارند زندگی میکنند. یک میلیارد نفر دیگر گرفتار بحرانهای طولانیمدتند و میلیونها نفر دیگر با تهدید رو به رشد تغییرات آب و هوایی روبهرو هستند. حتی در بحبوحه بحران کرونا، اسلحهها ساکت نشده و زنان به تلاش خود برای حفظ صلح یا حضور در خطوط مقدم مبارزه با درگیریهای مسلحانه ادامه دهند؛ اغلب بدون اینکه شناخته شوند یا منابع مالی یا امکانات و تجهیزاتی در اختیار داشته باشند.
در کشورهای درگیر بحرانهای امنیتی، نمایندگی زنان در گروههای مقابله با کرونا ۱۸ درصد کمتر از کشورهایی است که در آنها صلح برقرار است. اگرچه شواهد نشان میدهد که وقتی زنان در مذاکره برای صلح حاضرند توافقنامههای صلح به احتمال زیاد ۱۵ سال یا بیشتر دوام میآورند اما هنوز بسیاری از مذاکرات صلح با ترکیبی کاملا مردانه انجام میشوند.
به طور متوسط، زنان تنها ۱۳ درصد از مذاکرهکنندگان، شش درصد از میانجیها و شش درصد از امضاکنندگان توافقهای صلح منقعدشده بین سالهای ۱۹۹۲ و ۲۰۱۹ بودهاند. این رویه میتواند تغییر کند و تجربه نشان داده است که تغییر آن به نفع صلح پایدار است. باید این مطالبه درباره حضور زنان در هیاتهای مذاکره به وجود بیاید و تقویت شود. همچنین باید به زنان برای میانجیگری در دعواهای دیگر نقش بیشتری داده شود و آموزش برای زنان در این زمینه فراهمتر از گذشته باشد.
برابری جنسیتی یک درخواست سانتیمانتال برای جامعه بیدرد نیست بلکه راه حلی است برای درمان دردهایی که جامعه مردسالار به صورت سنتی در طول دههها از پس درمان آن بر نیامده است. اگر میخواهید گامی در جهت تغییر جهان بردارید، تغییر را از خانههای کوچک خودتان آغاز کنید.
دیدگاه تان را بنویسید