همایون کاتوزیان پژوهشگر فرهنگ‌مدار

۵۵آنلاین :

1.او با توجه به شناخت عمیقی که از تاریخ و مشکلات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران (بویژه در قرن کنونی) و شناختی که از ضعف‌های علمی و فرهنگی و موانع عقلانیت در ایران همچون استدلال‌گریزی، جزم‌اندیشی، تعصب‌ورزی و ابراز سخنان شاعرانه درباره مسائل اجتماعی و سیاسی دارد، در آثارش هوشمندانه عمل کرده است.

چه وقتی به سراغ روایت تحلیلی و نقادانه تاریخ ایران می‌رود (ایرانیان)، چه وقتی به ریشه‌یابی مسائل و واکاوی گره‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی می‌پردازد (ایران، جامعه کوتاه مدت و سه مقاله دیگر)، چه وقتی به سراغ ادبیات می‌رود (سعدی) و... به عقلانیت نظر دارد و بیش از هر چیزی مخاطبان خود را به اندیشیدن درباره مسائل و مشکلات فرامی‌خواند، نه ساده‌سازی و سرانجام پریدن از روی آنها که رسم ناخوشایند و رایجی در جامعه ماست!

همچنین در آثار و گفت‌وگوهایش عقلانیت گفتاری چشمگیر است، به این معنا که آنچه می‌گوید به دور از ابهام و ایهام است و وقتی درباره موضوعی سخن گفته یا می‌نویسد، دچار پراکنده‌گویی نیست. ساده و عمیق سخن گفته و می‌نویسد که کاری دشوار، کمیاب و ستودنی است و اینها نکته‌های بسیار مهمی هستند که ارزش کار فکری و فرهنگی او را می‌شناسانند.

2.همایون کاتوزیان چه در فضای دانشگاه و چه در عرصه عمومی، بسیار اثرگذار بوده و خدمات فرهنگی فراوانی انجام داده و (هرچند که نظام آموزش و پرورش ما توجهی به آثار ارزشمند او نداشته و شوربختانه در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان ما خبری از آثار و چکیده آثارش نیست) نویسنده‌ای است که جای خود را در بین مردم و بویژه جوانان و روشنفکران گشوده است.

کوشش‌های فرهنگی منظم و مستمر او و پدیدآوردنِ آثاری آگاهی‌بخش که جدیدترین آنها کتابی است با نام «Khalil Maleki: The Human Face of Iranian Socialism» بسیار ستایش‌برانگیز است. همایون کاتوزیان نویسنده و پژوهشگری است که به تنهایی به اندازه یک نهاد کار کرده و زادروزش (26 آبان) در تقویم فرهنگی ما مجالی نیک است برای قدردانی از او که با پدیدآوردن کتاب‌هایی ارزشمند، خالصانه به فرهنگ ما خدمت کرده است.