چرا و چگونه جک دورسی توییتر را ترک کرد تا رهبر معنوی بیت کوین شود؟

«جک دورسی» چند ماه پیش از سمت مدیرعاملی توییتر کناره‌گیری کرد و گفت می‌خواهد تمام تمرکزش را روی شرکت بلاک (اسکوئر سابق) بگذارد، شرکتی که در زمینه خدمات بلاکچین فعالیت می‌کند. با این حال، به نظر می‌رسد که او بیش از هر چیز به بیت کوین علاقه دارد و نقش بسیار مهمی را در آینده برای این رمزارز قائل است.

زمانی که جک دورسی در کنفرانس بیت کوین 2021 در میامی آمریکا به روی صحنه رفت، هنوز او را به عنوان مدیرعامل دو شرکت بزرگ می‌شناختیم، اما دورسی در آن مراسم بیش از هر چیز شبیه باریستای کافه‌ای در نزدیکی ساحل بود. با ریش بلند و نامنظم، سری تراشیده و تیشرتی بر تن آن‌جا حاضر شد و از جنوب فلوریدا به میامی آمده بود.

با این حال، او دقیقا به شیوه خودش از این مسافرت لذت برد. دورسی با «دیو پورتنوی»، کارآفرین مشهور رسانه‌های ورزشی و علاقه‌مند به معاملات سهام شام خورد و با «فلوید می‌ودر»، بوکسور معروفی که به دنیای رمزارزها روی آورده بود (و از طرف شرکت EthereumMax آن‌جا آمده بود)، ملاقاتی انجام داد.

آقای دورسی روی صحنه با اعتراض «لورا لومر» مواجه شد که از طرفداران تئوری توطئه محسوب می‌شود و پیش‌تر در سال 2018 پس از مسدود شدن حسابش در توییتر، به مقر این شرکت رفته و دست خودش را با دستبند به درب‌های ساختمان بسته بود. دورسی در آن زمان اعتراض او را شجاعانه توصیف کرده بود. وقتی لومر در کنفرانس بیت کوین گفت مدیرعامل توییتر «پادشاه سانسور» است، دورسی گفت امیدوار است که بتواند تمرکز شرکتی را از توییتر بگیرد و آن را مثل بیت کوین بازتر و غیرمتمرکزتر کند.

دورسی در این کنفرانس حرف‌های زیادی درباره بیت کوین زد. در واقع صحبت‌های او درباره بیت کوین بیشتر از حرف‌هایش درباره توییتر و اسکوئر بود. او پیش‌بینی کرد که بیت کوین جای بانک‌ها را می‌گیرد، فرصت‌های اقتصادی زیادی را برای کارآفرینان در کشورهای در حال توسعه ایجاد می‌کند و مشوقی برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود. دورسی گفت: «بیت کوین مطلقا همه چیز را تغییر می‌دهد. فکر نمی‌کنم چیزی مهم‌تر [از بیت کوین] در زندگی‌ام داشته باشم که بخواهم روی آن کار کنم.»

پنج ماه بعد، دورسی از توییتر کناره‌گیری و اعلام کرد که نام اسکوئر را تغییر می‌دهد. شرکتی که تا آن زمان به کافی شاپ‌های محلی و سایر کسب و کارهای کوچک خدمات پرداخت ارائه می‌کرد، «بلاک» نام گرفت. این اسم بدون شک ما را به یاد اصلی‌ترین فناوری رمزارزها یعنی بلاکچین می‌اندازد. بلاک به‌صورت رسمی به شغل تمام وقت دورسی تبدیل شد ولی همه کسانی که او را می‌شناختند – از جمله بیش از 30 نفر از کارمندان فعلی و سابقش – می‌دانستند که علاقه اصلی او به بیت کوین معطوف شده است.

جک دورسی رهبر معنوی بیت کوین است

جک دورسی در طول دو سال اخیر مانند رهبر معنوی و مدافع عمومی بزرگ‌ترین ارز دیجیتال بازار رفتار کرده است. او مدام از طریق صفحه توییترش به حمایت از بیت کوین پرداخته و از کسانی انتقاد کرده که مدافع پروژه‌های رمزارزی رقیب هستند. دورسی سال 2021 در یک کنفرانس رمزارزی دیگر در کنار ایلان ماسک حاضر شد و گفت بیت کوین می‌تواند «صلح جهانی» را به ارمغان بیاورد.

علاقه شخصی دورسی مسیر حرکت بلاک را تغییر داد. این شرکت حالا به کاربران اجازه می‌دهد از طریق گوشی‌های هوشمند خود بیت کوین بخرند. به‌علاوه، بلاک حالا 220 میلیون دلار در قالب بیت کوین سرمایه‌گذاری کرده است. دورسی به‌عنوان یک مدیر ممکن است اشتباهاتی مرتکب شده باشد، اما به‌عنوان یک آینده‌نگر به ندرت اشتباه کرده است. یکی از کارمندان سابق توییتر که خواسته هویتش فاش نشود، می‌گوید جک دورسی هرگز به عضویت گروهی در نمی‌آید که نخواهد آن را رهبری کند.

بهترین مرجع برای کسب اطلاع از تفکرات دورسی، صفحه توییتر شخصی اوست. البته این پست‌ها گاهی اوقات می‌توانند کمی رمزآلود باشند. مثلا او یک روز قبل از استعفا از مدیرعاملی توییتر، در پستی نوشت: «من عاشق توییترم.» اگر در صفحه شخصی دورسی بیشتر بگردیم، می‌توانیم حدس بزنیم که علاقه جدی او به بیت کوین یک ماه پس از سفر به آفریقا در ماه نوامبر سال 2019 شکل گرفت. از آن پس، مدام شاهد توییت‌های مختلف دورسی درباره بیت کوین بوده‌ایم.

مدیرعامل توییتر در این سفر توقف‌هایی در اتیوپی، غنا، نیجریه و آفریقای جنوبی داشت. او با کارآفرینان محلی دیدار کرد و متوجه شد که بسیاری از آن‌ها در حال ساخت شرکت‌هایی با تمرکز بر بیت کوین هستند. بعد از این سفر، دورسی متقاعد شده بود که این رمزارز می‌تواند سیستم‌های مالی را در این قاره متحول کند. او در حال بازگشت از آفریقا در فرودگاه آدیس آبابا در توییتی نوشت: «ناراحتم که فعلا این قاره را ترک می‌کنم. آفریقا آینده (به خصوص آینده بیت کوینی) را تعریف خواهد کرد. مطمئن نیستم کجا، اما در اواسط سال 2020 سه تا شش ماه این‌جا زندگی خواهم کرد.»

فشارهای سهام‌داران بر شیوه مدیریت توییتر

دورسی از قبل حامی ایده دورکاری بود، اما سپری کردن نصف سال در کشوری در آن سوی دنیا، چیزی بود که کارمندان توییتر را شگفت‌زده کرد و بهانه خوبی به دست یکی از رقبای تجاری دورسی به نام «پل سینگر» داد. سینگر موسس شرکت Elliott Management بود و به خاطر سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی عام و بعد فشار آوردن به آن‌ها برای اعمال تغییرات مدیریتی شناخته می‌شد. شرکت «الیوت» در حوالی زمان سفر دورسی سرمایه‌گذاری فعال بزرگی در توییتر انجام داد و بیش از 1 میلیارد دلار از سهام این شرکت را خرید.

الیوت در ماه فوریه 2020 در نامه‌ای به هیئت مدیره توییتر به بخشی از مشکلات تجاری و مدیریتی این شرکت اشاره کرد و هشدار داد که می‌خواهد چهار عضو هیئت مدیره جدید را نامزد کند. یکی از اعتراض‌های اصلی الیوت تقسیم شدن زمان مدیرعامل با شرکت دوم او بود. توییت دورسی تنها انگیزه برای این اتفاق نبود، اما فرصت خوبی را برای حمله به مدیرعامل ایجاد کرد، چون به نظر می‌رسید که دورسی علاقه‌ای به کار روی توییتر ندارد.

این شبکه اجتماعی یک ماه بعد با الیوت مصالحه کرد و سه عضو جدید را به هیئت مدیره خود آورد که یکی از آن‌ها «جسی کان» از الیوت بود. همچنین، تغییراتی در شیوه مدیریت شرکت اعمال شد. در نهایت، دورسی اخراج نشد اما جایگاه شغلی‌اش همچنان در معرض تهدید قرار داشت. او در بخشی از این توافق پذیرفت که تعداد کاربران توییتر و درآمد شرکت را افزایش دهد.

با آغاز همه‌گیری ویروس کرونا مهاجرت دورسی به آفریقا به حالت تعلیق درآمد ولی حتی همه‌گیری هم نتوانست جلوی رفتار عجیبش به‌عنوان مدیرعامل را بگیرد. او برای دورکاری عمدتا به هاوایی رفته بود اما گهگاه در کاستاریکا و پلی‌نزی فرانسه هم دیده می‌شد. البته کسی واقعا از محل زندگی او خبر نداشت و کارمندان فقط از روی پس‌زمینه تماس‌های ویدیویی می‌توانستند حدس بزنند که دورسی کجاست.

رفتارهای عجیب او همچنان ادامه داشت. در شراطی که دنیا در ماه آوریل 2020 پر از نگرانی بود، دورسی در جلسه‌ای در سرویس گوگل میت متنی از کتاب «تولدت مبارک» اثر «دکتر زوس» را خواند که از این قرار بود: «تو امروز خودت هستی، همان که از حقیقت حقیقی‌تر است. از میان زندگان هیچ‌کس به اندازه خودت شبیه تو نیست.» دورسی کتاب را به سمت دوربین بالا گرفته بود و ورق می‌زد. آن روز نوبت دورسی بود که در تماس ویدیویی هفتگی با مدیران ارشد توییتر برای کارمندان و فرزندانشان کتاب کودک بخواند.

این تماس به خوبی شخصیت دورسی را نشان می‌داد و گواهی مبنی بر این بود که او می‌تواند کارمندانش را خوشحال کند. زمانی که دورسی در سال 2015 به توییتر برگشت، سکویی را که در جلسات همگانی با نیروهای شرکت استفاده می‌شد، حذف کرد تا در ارتفاعی بالاتر از کارمندان قرار نگیرد. او در آغاز همه‌گیری طرح «روزهای استراحت» را اجرایی کرد تا کارمندان بتوانند بیشتر به مرخصی بروند و به وضعیت ذهنی خود سامان بدهند. دورسی حتی گاهی اوقات خانواده خود را به جلسات شرکت می‌آورد. یکی از کارمندان سابق بلاک می‌گوید یک روز که به خاطر خستگی از کار زیاد در شب گذشته در دفتر خوابش برده بود، دورسی او را دید و در حالی که این کارمند داشت برای توبیخ آماده می‌شد، فهمید که مدیرعامل شرکت از او می‌خواهد به خوابش ادامه بدهد.

جک دورسی تمرکز قدرت را دوست نداشت

با این حال، عده‌ای درباره کم‌توجهی دورسی به وضعیت شرکت نگران بودند. پنج روز پس از زمانی که او کتاب دکتر زوس را خواند، در گزارشی اعلام شد که درآمد این شرکت ناامیدکننده بوده است. جک دورسی به‌عنوان مرد اول کمپانی تمایلی به استفاده از قدرت نداشت. کسانی که زیر دست او کار می‌کردند، می‌گویند دورسی تصمیم‌گیری را دوست نداشت و آن را مترادف شکستی در امر مدیریت می‌دانست.

مدیرعامل توییتر در بسیاری از جلسات چند کلمه بیشتر حرف نمی‌زد. او ترجیح می‌داد کارمندان را با سوالات عمیق رها کند و به جای ارائه دستورالعمل‌های دقیق، راهنمایی‌های کلی بکند. دیدگاه‌های دورسی درباره قدرت بر نظراتش پیرامون خود توییتر هم اثر گذاشت. او چندی قبل در پستی نوشته بود که کنترل محتواهای آنلاین و احراز هویت کاربران توسط شرکت‌ها اشتباه بوده است: «می‌دانم من هم کمی مقصرم، و از این بابت پشیمانم.»

افرادی در مجموعه دورسی کار می‌کردند، به واسطه شیوه مدیریتی او اغلب برای تصمیم‌گیری احساس توانمندی داشتند، اما عدم قطعیت در روش کاری وی باعث خستگی برخی از کارمندان و وقفه در بعضی فرآیندها شده بود. یکی از دلایلی که باعث شده بود انجام تغییرات کوچک، از جمله افزایش تعداد نویسه‌های هر توییت به 280 عدد، تا این اندازه طول بکشد، همین بی‌میلی دورسی در امر تصمیم‌گیری بود.

این شیوه مدیریت حتی باعث شد اسکوئر فرصت‌های زیادی مثل خرید شرکت Plaid را از دست بدهد. این کمپانی در سال 2018 می‌خواست Plaid را با مبلغی کمتر از 1 میلیارد دلار بخرد و اکثر مدیران ارشد شرکت طرفدار این معامله بودند. ولی دورسی از تصمیم‌گیری در این باره خودداری کرد و به تیمش گفت که خود آن‌ها باید به نحوی به اجماع برسند. در نهایت، مدیران اسکوئر به اتفاق نظر نرسیدند و معامله انجام نشد. Plaid حالا بیش از 13 میلیارد دلار می‌ارزد.

مدیری با توانایی بالا در پیش‌بینی آینده

با این وجود، دورسی در پیش‌بینی آینده تبحر زیادی داشت. او می‌توانست خیلی زودتر از بقیه از ظهور ترندها و محصولات آگاه شود. او ایده‌پرداز اصلی توییتر و اسکوئر بود و Cash App را ساخت که یک سرویس پرداخت مصرفی شبیه ونمو یا پی‌پل بود. این اپلیکیشن در ابتدا زیان‌ده بود، اما حالا 44 میلیون کاربر ماهانه دارد و بیش از نصف سود شرکت در سال 2021 را به وجود آورده است.

جک دورسی یکی از اولین سرمایه‌گذاران اینستاگرام بود و پتانسیل‌های این اپلیکیشن را پیش از آن که اکثر مردم متوجه شوند فیلتر تصویر چیست، تشخیص داد. او در سال 2012 می‌خواست Vine را برای توییتر بخرد و اگرچه این اپلیکیشن در آخر شکست خورد، اما همتایش یعنی تیک تاک به موفقیت جهانی دست پیدا کرد و به یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا تبدیل شد.

طرفداران جک دورسی نسبت به علاقه شدید او به بیت کوین دیدگاه مشابهی دارند. «جکی ریزز»، مدیر سابق کسب و کار بانک‌داری و وام‌دهی اسکوئر که حالا استارتاپ فین‌تک خودش را دارد، می‌گوید: «همیشه به پیش‌بینی‌های جک [دورسی] درباره آینده توجه می‌کنم. او اغلب پیش‌بینی‌های درستی دارد.»

در واقع، دورسی از دوران نوجوانی به حوزه رمزنگاری علاقه داشت. در آن زمان او به گروه‌های چت Usenet از جمله alt.cypherpunks می‌رفت. دورسی در سال 2008، به فاصله کوتاهی پس از انتشار وایت‌پیپر بیت کوین، آن را خواند و بعدا گفته بود که به نظرش چیزی شبیه یک متن شاعرانه بود.

دورسی بیت کوین را تنها به‌عنوان یک رمزارز یا روشی برای ذخیره‌سازی ارزش نمی‌دید. او باور داشت که این فناوری می‌تواند کل سیستم مالی را متحول کند و جایگزین بانک‌ها و سایر واسطه‌ها شود. او در کنفرانس B Word در ماه ژوئن 2021 در این باره گفت بیت کوین این شانس را به وجود آورده تا جایگزین کل بنیان‌ها شود.

قیمت سهام توییتر در فوریه سال 2021 رکوردشکنی کرد، اما دو ماه بعد گزارشی منتشر شد که از وضع نابسامان درآمدهای این شرکت خبر می‌داد. زمانی که دورسی در ماه نوامبر از توییتر کنار رفت، سعی کرد در نامه‌ای به کارمندان توضیح بدهد که مدیریت یک شرکت توسط بنیان‌گذارش می‌تواند محدودکننده و عاملی برای شکست باشد. او گفت می‌خواهد توییتر را از بند اصول بنیادین و بنیان‌گذارانش رها کند.

کسانی که جک دورسی را می‌شناختند می‌دانستند که او از فشار دائمی الیوت خسته شده و یک فصل مالی بد دیگر به معنای حملات بیشتر بود. این شبکه اجتماعی در زمان دورسی چند آزمایش کوچک با فناوری بلاکچین انجام داد. او سعی کرد نسخه‌ای غیرمتمرکز از توییتر بسازد و به کاربران اجازه داد با بیت کوین به تولیدکنندگان محتوا کمک مالی کنند. اما این اقدامات برای دورسی کافی نبود و او در نهایت متوجه شد که اسکوئر برای انجام این پروژه‌ها مناسب‌تر است.

بلاک چه هدفی را دنبال می‌کند؟

اسکوئر که به‌تازگی نامش را به بلاک قرار داده بود، بیت کوین را تقریبا در همه کسب و کارهای خود وارد کرد. واحدی به نام TBD سیستمی ساخت تا دلار را به بیت کوین تبدیل کند. پروژه دیگری به نام Spiral ساخته شد تا بزرگ‌ترین رمزارز بازار را بهبود بدهد و برای آن تبلیغ کند. بلاک حالا روی تراشه‌های استخراج بیت کوین و کیف پول‌های سخت‌افزاری کار می‌کند. همچنین این شرکت با همکاری بلاک‌استریم و تسلا می‌خواهد در تگزاس بیت کوین استخراج کند.

دورسی در اواخر 2021 پذیرفت که با پرداخت 300 میلیون دلار سرویس استریم موسیقی تیدال را بخرد. چند ماه بعد، Afterpay با پرداخت 29 میلیارد دلار به زیرمجموعه بلاک اضافه شد. اسکوئر حتی در سال 2020 توانست مجوز ارائه وام‌های تجاری کوچک به مشتریان را دریافت کند. کارمندان سابق این شرکت می‌گویند استراتژی دورسی در زمینه سرویس‌های پرتعداد بلاک با الهام از شرکت والت دیزنی ساخته شده است.

مدیران بلاک در سال 2015 در جلسه‌ای با سرمایه‌گذاران نموداری را نشان دادند که کسب و کارهای دیزنی از جمله بخش سینما، کالاهای تجاری و پارک‌های تفریحی را به نمایش می‌گذاشت. آن‌ها می‌گفتند همان‌طور که هر کسب و کار دیزنی با سایر کسب و کارهای این شرکت در ارتباط است، محصولات و خدمات بلاک هم یکدیگر را تقویت می‌کنند.

البته که بیت کوین هم بخش مهمی از این طرح است. دورسی باور دارد که این رمزارز در نهایت در فضای آنلاین رواج زیادی پیدا می‌کند و طبیعی است بلاک باید برای آن آماده باشد. از سوی دیگر، دورسی سرمایه‌گذاری‌های زیادی روی سایر کوین‌های دیجیتالی یا پروژه‌های وب 3 که از بلاکچین استفاده می‌کنند، نداشته است. او فکر می‌کند که بیت کوین تنها رمزارز حقیقی و برای جهان کافی است، و وب 3 تلاشی از سوی سرمایه‌گذاران شرکتی برای کنترل صحنه و خراب کردن آن است.

«الکس گلدشتاین»، مدیر ارشد استراتژی در بنیاد حقوق بشر بیت کوین، همان کسی است که در میامی با دورسی گفتگو کرده بود. او درباره مدیرعامل بلاک می‌گوید: «اگر او می‌گفت “رمزارز، رمزارز، رمزارز، وب 3" اصلا نمی‌توانستیم منحصر به فرد خطابش کنیم. نکته مهم این است که او تمام تمرکزش را روی بیت کوین گذاشته است.»

گلدشتاین یکی از طرفداران پرشمار بیت کوین است که عقاید دورسی را الهام‌بخش می‌داند. او می‌گوید: «قطعا خوشحالم که او وجود دارد و کار خودش را انجام می‌دهد. به گمانم در آخر او را بیش از توییتر با بیت کوین به یاد خواهند آورد.»