شیوع اختلال بویایی و احتمال ارتباط با کرونا

دکتر ابراهیم رزم‌پا در گفت‌وگو با ایسنا، درباره امکان ارتباط میان اختلال بویایی و ابتلا به کرونا ویروس جدید، گفت: طی یک ماه اخیر شیوع اختلال بویایی و چشایی به صورت ناگهانی، به صورت غیرمنتظره‌ای و غیر قابل باوری افزایش یافته است.

۲ نوع اختلال بویایی

وی افزود: باید توجه کرد که حس چشایی به کمک حس بویایی انجام می‌شود و کسی که بویایی‌اش را از دست می‌دهد، ‌ چشایی هم ندارد. بنابراین مشکل اصلی بحث اختلال در بویایی است. در عین حال باید توجه کرد که اختلال بویایی به دو دسته تقسیم می‌شود؛ یک نوع نابویایی انسدادی و یکی هم نابویایی عصبی است. نابویایی انسدادی مربوط به راه تنفسی و راه بینی است که اگر به هر دلیلی اعم از التهاب شدید، ‌پلیپ و... راه بینی بسته شود، می‌تواند منجر به اختلال در بویایی شود که البته این نوع اختلال بویایی با درمان دارویی یا جراحی به راحتی قابل درمان است.

رزم‌پا ادامه داد: این درحالیست که نوع اختلال بویایی که در حال حاضر شایع شده، ‌عمدتا نابویایی عصبی است که در گذشته هم وجود داشت و علت اصلی آن مشخص نیست، اما شایع‌ترین علتی که پیش از این برایش مطرح بود، ‌عفونت‌های ویروسی بود. حتی متعاقب یک سرماخوردگی ساده، فرد مراجعه و اعلام می‌کرد که بویایی‌اش از بین رفته است. در موارد پیشین وقتی این اتفاق می‌افتاد، حتی بدون درمان خاصی هم بویایی نهایتا بعد از یکسال برمی‌گشت در مواردی که بعد از یکسال بویایی برنمی‌گشت، به صورت مادام‌العمر می‌ماند. در آن موارد درمان‌های دارویی مانند استفاده از ویتامین‌ها و کورتون را ارائه می‌دادیم. در عین حال یکی دیگر از مشکلاتی که می‌تواند منجر به نابویایی عصبی شود، بیماری‌های خود ایمنی است. در این موارد نابویایی عصبی را مانند حالت کری ناگهانی یا فلج عصب صورتی (در این حالت عضلات صورت به صورت ناگهانی و به‌طور موقت فلج می‌شوند)، می‌دانستیم که ناگهانی ایجاد می‌شود و علت دقیق آن‌ها هم مشخص نیست. برخی از علل آن‌ها ویروسی بوده، برخی هم مربوط به مسائل بیماری‌های خود ایمنی باشد.

افزایش اختلال بویایی طی یک ماه اخیر

نابویایی با کرونا ارتباط دارد؟

این متخصص گوش، حلق و بینی ادامه داد: این درحالیست که اخیرا مراجعات مرتبط با نابویایی افزایش یافته است که در حال حاضر دو فرضیه برای این مورد، مطرح است که البته این موضوع را در گروه‌های علمی مورد بحث و بررسی قرار دادیم و همکاران‌مان دارند تجارب‌شان را مطرح می‌کنند. حاصل بررسی‌های ما در این زمینه این بود که تعداد شیوع نابویایی بسیار زیاد شده و شاید یکی از شایع‌ترین مشکلات گوش، حلق و بینی که طی یک ماه اخیر با آن مواجه بودیم. برای اختلال نابویایی فعلی دو فرضیه مطرح شده است؛ فرضیه اول این است که این اختلال می‌تواند به ویروس کرونای جدید مرتبط باشد؛ یعنی خود ویروس کرونا که تهاجم عصبی هم دارد، می‌تواند منجر به این اتفاق شود. ویروس کرونا همان ویروس سرماخوردگی است که جهش‌یافته است و به همین دلیل بیشترین اثرات تخریبی آن در سیستم تنفسی، قلب و کلیه است که البته هنوز مطالعات مربوط به آن کامل نشده و می‌تواند بر روی اعصاب هم موثر باشد؛ بنابراین کرونا ویروس جدید می‌تواند عامل شیوع نابویایی باشد که این فرضیه را بیشتر محتمل می‌دانیم.

رزم‌پا افزود: دومین فرضیه ما این است که این اختلال می‌تواند ناشی از اثرات مخرب شوینده‌ها و مواد ضدعفونی‌کننده که طی این مدت استفاده می‌شود، باشد. در عین حال به نظر ما و با توجه به بررسی‌هایمان اختلال نابویایی می‌تواند به شیوع کرونا ویروس جدید مرتبط باشد.

عضو هیات مدیره انجمن گوش، حلق و بینی در ادامه صحبت‌هایش تاکید کرد: اولا باید توجه کرد که دیگر نمی‌توانیم مانند سابق به مبتلایان به این اختلال کورتون دهیم. زیرا کورتون به دلیل تضعیف سیستم ایمنی، این افراد را به دلیل احتمال ابتلا به کرونا، بیشتر در معرض خطر قرار می‌دهد و آسیب‌پذیری بیشتری به کرونا می‌دهد. بنابراین اقدام درمانی ما استفاده از زینک و سِلنیوم و ویتامین‌های مختلف و به صورت درمان علامتی انجام می‌شود.

رزم‌پا همچنین اظهار کرد: اولا از آنجایی که هنوز به طور مستند این موضوع مشخص نیست، موضوعی که مطرح می‌شود این است که  می‌گویند ممکن است کسانی که با این علامت مراجعه می‌کنند، به نوعی به ویروس کرونای جدید آلوده شده باشند. البته اینطور نیست که هر کس مبتلا به بیماری کووید-۱۹ شد، دچار این اختلال هم می‌شود. باید توجه کرد که مبتلایان قطعی ما کسانی هستند که آزمایش داده‌اند. درحالیکه ممکن است ویروس کرونای جدیدی وارد بدن تعداد زیادی از افراد شده باشد، اما هیچ بیماری نگیریم و بهبود یابیم.

وی تاکید کرد: نکته مهم این است که افراد زیادی هستند که ویروس کرونا در بدن‌شان وجود دارد و برای خودشان هم مشکلی ایجاد نمی‌شود، اما ناقل بیماری کووید-۱۹ هستند. حال ممکن است خودش دچار مشکل نشود، اما بیماری را به کس دیگری منتقل کند که آن فرد با توجه به بیماری زمینه‌ای و مشکلاتی که دارد، دچار نوع کشنده کرونا شود. بنابراین توصیه اکید این است که فقط درباره افرادی که به طور قطعی آلوده شده‌اند و یا با مبتلایان به کرونا تماس داشته‌اند، مراقبت‌ها را انجام دهیم، بلکه در این برهه حساس و خطرناک هرچقدر بتوانیم تماس‌هایمان را محدود کرده، در خانه بمانیم و تا حد امکان در تجمعات و جمع‌ها حضور نداشته باشیم. به این موضوع که فردی علائم ندارد یا با بیماران مبتلا تماس نداشته، اکتفا نکنیم؛ چراکه آنها می‌توانند ناقل بیماری باشند و ممکن است خودشان هم هیچ‌وقت بیمار نشوند، اما به دیگران منتقل کنند.

رزم‌پا با بیان اینکه اعمال محدودیت‌هایی که اتفاق افتاده به دلیل همین احتمال انتقال است، گفت: خوشبختانه طبق گزارش همکاران‌مان درمان‌های علامتی در برخی موارد که دچار مشکل نابویایی شدند، در برخی افراد موثر بوده است. نکته مهم دیگر این است که کسانی که اختلال بویایی را دارند و در عین حال علائم دیگر ابتلای به کرونا هم داشته باشند، باید حتما مورد بررسی قرار گیرند. اگر شک کردیم که بیماری که اختلال بویایی دارد و همزمان مشکل تنفسی هم دارد، حتما باید آزمایش شود. در مرحله اول یکسری آزمایش ساده است. به عنوان مثال یک آزمایش خون ساده می‌تواند شک ما را درباره آلودگی فرد به کرونا تقویت یا تضعیف کند و بعد مشخص شود که آیا باید تست کرونا بدهد یا خیر.

نایب رییس انجمن راینولوژی همچنین گفت: البته این موضوع به این معنا نیست که از فردا هرکس دچار اختلال بویایی شد، تست بدهد. زیرا این تست برای افرادی که علائم دارند، است. از طرفی بسیاری از افراد ممکن است آلوده به کرونا باشند و حتی مشکل بویایی‌شان هم به دلیل ویروس باشد، اما تا زمانیکه مشکل خاصی برایشان ایجاد نشده، درمان‌شان همین درمان علامتی است. نکته مهمی که باید رعایت شود این است که اگر افرادی که دچار اختلال بویایی شدند، به احتمال آلودگی‌شان شک کردند، خودشان را ایزوله کرده و برای حفظ سلامتی سایرین با دیگر افراد تماس نداشته باشند. بنابراین با توجه به اینکه قویا این فرضیه مطرح است که ممکن است این اختلال بویایی با ابتلا به کرونا مرتبط باشد، پیگیری کرده و سعی کنند ارتباط‌شان را با سایرین کمتر کنند.

رزم‌پا با بیان اینکه مواردی داشتیم که دچار اختلال بویایی شده‌اند و تست کرونایشان هم مثبت بوده است، گفت: حتی در برخی مراکز درمانی که بیماران کرونایی بستری بودند، طبق بررسی‌ها مشخص شد که یکی از مشکلات‌شان اختلال بویایی و چشایی بوده است. بنابراین می‌تواند میان اختلال بویایی و ابتلا به کرونا ارتباط باشد، اما به این معنا هم نیست که هر کس که دچار اختلال بویایی شد، کرونا هم دارد. بنابراین افراد باید مراقبت کند. در عین حال بسیاری از مورادی که دچار این مشکل شدند، به مرور و حتی بدون درمان هم بهبود یافتند.