«زمیر کابلوف» یکی از مدیران ارشد وزارت امور خارجه روسیه دیروز چهارشنبه در گفت‌وگو با «ریانووستی» از احتمال آغاز مذاکره با ایران برای عرضه تسلیحات روسیه بعد از لغو تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در اکتبر ۲۰۲۰ خبر داد. کابلوف در واکنش به اظهارات اخیر «کاظم جلالی» سفیر ایران در روسیه از احتمال آغاز مذاکره مقامهای روس با ایران درخصوص عرضه تسلیحات مسکو به جمهوری اسلامی سخن به میان آورده است. کاظم جلالی پیش از این در گفت‌وگو با ریانووستی گفته بود که ایران از شماری از کشورها، پیشنهاد‌هایی را در زمینه عرضه تجهیزات نظامی و تسلیحات دریافت کرده و درصدد است گام‌های خاصی را بعد از لغو تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل بردارد.
کابلوف در این خصوص توضیح داد که «تاکنون چنین مذاکراتی (درخصوص آغاز عرضه تسلیحات به ایران) صورت نگرفته است؛ اما به واسطه آنکه موانع بین‌المللی در زمینه عرضه تسلیحات (به ایران) در ماه اکتبر لغو خواهد شد، احتمال چنین مذاکراتی وجود دارد.»
او توضیح داد: «بله به این دلیل که قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت سازمان ملل منقضی خواهد شد و روسیه دقیقا به آن پایبند است.» این دیپلمات روس در ادامه تاکید کرد: «بعد از لغو (تحریم‌های تسلیحاتی)، ایران یک کشور مستقل است و حق دارد با ما (درباره خرید تسلیحات) ارتباط برقرار کند.» کابلوف در شرایطی از احتمال مذاکره با ایران برای عرضه تسلیحات روسیه به این کشور خبر داده است که مقامهای آمریکایی در هفته‌های اخیر تلاش‌ها برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را تشدید کرده‌اند.
«واسیلی نبنزیا» نماینده روسیه در سازمان ملل نیز طی نشست خبری ویدئوکنفرانسی با «مضحک» خواندن تلاش‌های آمریکا برای اینکه خود را عضوی از توافق هسته‌ای ایران نشان دهد و تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید کند، گفت: «این مسخره است. آنها عضو [برجام] نیستند، آنها حقی برای اعمال مکانیزم ماشه ندارند.»
در واقع اظهارات واسیلی نبنزیا در کنفرانس خبری ویدئویی روز سه‌شنبه (۲۳ اردیبهشت) روشن کرد که دولت ترامپ برای پیشبرد هرگونه اقدام برای تحمیل تحریم‌های بیشتر علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد، جایی که روسیه هم حق وتو دارد، با مشکل روبه‌رو خواهد شد. ایالات متحده در اواخر ماه آوریل، پیش‌نویس قطعنامه جدیدی را در اختیار برخی اعضای شورای امنیت قرار داد که هدف از آن تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بدون محدودیت زمانی است. از آن سو، روسیه خواست و تمایل خود را برای از سرگیری فروش تسلیحات به تهران هیچ‌گاه پنهان نکرده است.
دلیلی برای تحریم تسلیحاتی نمی‌بینیم
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل تحریم تسلیحاتی علیه ایران را «محصول جانبی» توافق هسته‌ای می‌داند که به گفته او، برای مدت زمان مشخصی تعریف شده است. این مقام روسی گفته است که «این تحریم در ماه اکتبر به پایان می‌رسد و این مساله برای ما روشن است. دلیلی برای اعمال تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران نمی‌بینم.»
از این مقام روسی همچنین درمورد این موضوع بحث‌برانگیز که آیا دولت ترامپ احتمالا از امکان فعال کردن «مکانیزم ماشه»، مندرج در توافق برجام، استفاده خواهد کرد یا خیر سوال شد. واسیلی نبنزیا در پاسخ به این پرسش تاکید کرد: «برای فعال کردن مکانیزم ماشه شما باید یکی از طرف‌های برجام باشید و آمریکا در ۸ مه ۲۰۱۸ با افتخار اعلام کرد که از این توافق بیرون می‌آید و در را هم پشت سرش بست.» او ادامه داد: «حالا آمده‌اند، در می‌زنند و می‌گویند، یک لحظه صبر کنید، یک چیز کوچک را در برجام فراموش کردیم، بگذارید برگردیم، این تغییر را انجام می‌دهیم و دوباره می‌رویم بیرون.» او همچنین خطاب به دولت ترامپ پرسید، از بازگرداندن تمامی تحریم‌ها «چه سودی عایدشان می‌شود؟» به گفته نبنزیا «فعال کردن مکانیزم ماشه به معنای پایان برجام خواهد بود.» نبنزیا معتقد است، با فعال کردن این گزینه «سرزده‌ترین بازرسی‌ها» که تاکنون از یک کشور انجام شده است، متوقف خواهد شد. سفیر روسیه در سازمان ملل می‌گوید: «پرسش من این است که آیا آمریکا به چنین پیشامدی علاقه‌مند است؟»
نبنزیا به نامه‌ای از محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اشاره می‌کند که به آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل نوشته شده است. در این نامه، ظریف «اعمال غیرقانونی تحریم‌های یک‌جانبه» آمریکا علیه ایران را «در تناقض روشن با تعهدات آن دولت ذیل حقوق بین‌الملل» دانسته است. نبنزیا با نقل قول از ظریف می‌گوید: «آمریکایی‌ها با خروج از برجام هرگونه حقی را از دست داده‌اند.» سفیر روسیه در سازمان ملل ضمن ابراز هم‌نظری کامل با ظریف، سخنان وزیر خارجه ایران را «یک تفسیر درست حقوقی» ارزیابی می‌کند. تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران، در صورت تایید صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای این کشور، ۲۷ مهرماه (۱۸ اکتبر) برداشته می‌شوند.
دریافت پیشنهاد‌ها برای تامین تجهیزات نظامی
همزمان با این تحولات، سفیر ایران در روسیه تاکید کرد: ایران به هرگونه ماجراجویی نظامی آمریکا پاسخ خواهد داد. به گزارش «ایسنا» کاظم جلالی در مصاحبه با خبرگزاری رسمی روسیه در پاسخ به این سوال که آیا تهران در حال مذاکره با کشورهای مختلف برای خرید تسلیحات است، گفت: تحریم‌های تسلیحاتی ایران در ماه نوامبر سال جاری پایان می‌یابد. تامین نیازهای دفاعی حق قانونی ایران است و بعد از پایان محدودیت‌ها، اقدام لازم صورت خواهد گرفت. تاکنون ایران پیشنهاد‌هایی برای تامین تجهیزات دفاعی و نظامی دریافت کرده است؛ اما محدودیت‌های موجود اجازه نداد معامله‌ای در این زمینه صورت بگیرد.
با توجه به نزدیکی موعد ۱۸ آبان و رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران، برخی در داخل ایران و برخی دیگر در خارج به دنبال پاسخ به این سوال هستند که ایران در صورت پایان تحریم تسلیحاتی، چه سلاح‌هایی و از چه کشور‌هایی خریداری خواهد کرد. در چند سال اخیر و به‌خصوص بعد از توافق هسته‌ای، زمزمه‌هایی از گفت‌وگو با روسیه برای خرید جنگنده‌های Su-۲۷ یا MiG-۳۱ و تمایل فرانسه برای تحویل تعدادی از جنگنده‌های Mirage F-۱ از ناوگان هوایی به گوش می‌رسید که البته هیچ‌گاه تایید یا تکذیب نشد و بعد از آن نیز شایعاتی مبنی بر خرید ۲۵۰ فروندی جنگنده از روسیه یا ۱۵۰ فروندی از چین توسط رسانه‌های خارجی منتشر شد.
اولین خبر مربوط به فروش جنگنده به ایران در سال ۲۰۱۴ منتشر شد؛ با این خبر که روسیه جنگنده سوخو (SU – ۵۰) به ایران می‌فروشد. در همین خصوص سایت بیزینس اینسایدر همچنین از تحویل جنگنده‌های نسل پنجم روسی به ایران خبر داد و نوشت که مدل SU-۵۰ES از جنگنده‌های سوخو نیز برای ایران در حال ساخت است و تا سال ۲۰۲۲ تحویل این کشور خواهد شد.
دومین خبر در رابطه با خرید جنگنده توسط ایران در سال ۲۰۱۵ منتشر شد با تیتر:« ایران در حال خرید بیش از ۴۰۰ فروند جنگنده از روسیه و چین». به گزارش میلیتاری نیوز، سایت خبری اسرائیلی «دبکا» وابسته به ارتش رژیم صهیونیستی مدعی شد، ایران در حال نهایی کردن قرارداد با چین برای خرید ۱۵۰ جت جنگی چنگدو ۱۰ «Chengdu J-۱۰» است که در غرب به‌عنوان جت‌های «Vigorous Dragon» یا به فارسی «اژدهای قدرتمند» نام برده می‌شود. بر اساس گزارش سایت خبری اسرائیلی «دبکا»، ایران همچنین در حال بررسی خرید ۲۵۰ جنگنده Sukhoi-Su-۳۰MK۱ از چین است که در غرب Flanker-H شناخته می‌شود. دبکا پیش‌تر نیز در ۲۲ جولای مدعی شده بود، تهران در حال خرید یکصد جنگنده IL۷۸ MK۱ از روسیه است.
ایران چه با خرید چه با ساخت جنگنده باید ناوگان هوایی را بازسازی و مدرن کند و اگر بتواند چنصد جنگنده جدید وارد ناوگان کند قطعا در مقابل جنگ تا حد خیلی زیادی بیمه خواهیم شد و میتوانیم حداکثر انرژی را صرف بازسازی اقتصاد داخلی کنیم تا تحریم ها خنثی شوند