شرق: واکنش‌ها به اعلام لغو معافیت همکاری هستهای با ایران از سوی آمریکا همچنان ادامه دارد. دیروز و بعد از ابراز تأسف مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سه کشور اروپایی امضاکننده برجام با صدور بیانیه مشترکی با همراهی اتحادیه، بابت اقدام ایالات متحده ابراز تأسف کردند. مقامات روسی که از اواخر هفته گذشته محکوم‌کردن این تصمیم آمریکا را آغاز کرده بودند، به موضع‌گیری دراین‌باره ادامه دادند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین، در توییتر نوشت: «تمام انحرافات ایران از برجام [توافق هستهای] در نتیجه سیاست تحریک‌آمیز فشار حداکثری آمریکا است. در اولین سال پس از خروج آمریکا [از برجام]، تهران کاملا به تعهداتش در توافق پایبند بود، اما در می سال ۲۰۱۹، آمریکا ایران را مجبور کرد به تلاش‌ها برای اعلام تحریم‌های نفتی واکنش نشان دهد». اولیانوف درباره تلاش‌های آمریکا برای اعمال فشار بر شورای امنیت سازمان ملل در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نوشت: «اینکه یک کشور عضو شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا) خودش را عضوی از برجام بداند، کافی نیست. طبق قوانین شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا باید پشتیبانی حداقل ۹ عضو را داشته باشد. سازوکار اعمال دوباره تحریم‌ها را فراموش کنید؛ کشورتان را بی‌اعتبار نکنید». دیروز چین نیز موضع منفی خود را در این زمینه اعلام کرد. از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز به نقض قطع‌نامه سازمان ملل با این اقدام پرداخت و آن را محکوم کرد.همکاری هستهای با ایران که مخصوصا مربوط به بازطراحی رآکتور
آب سنگین اراک و تبدیل آن از رآکتور آب سنگین به رآکتور آب سبک بود، طبق توافقات حول برجام شامل همکاری ایالات متحده در این زمینه نیز می‌شد. پس از خروج آمریکا از برجام، بنا شد دیگر امضاکنندگان توافق هستهای جای آمریکا را پر کنند؛ حال با لغو این معافیت که طبق وعده مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در دو ماه آینده کلید می‌خورد، همکاری آنها نیز با واکنش تحریم ایالات متحده مواجه می‌شود.این اقدام ایالات متحده به نظر در ادامه تلاش برای فروپاشی کامل برجام و نیز پیشگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در پاییز پیش‌رو اتخاذ شده است. واشنگتن از سویی در تلاش است تا با اقناع ایران به خروج از برجام، هم مانع از اجرای قطع‌نامه مربوط سازمان ملل در لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران شود و هم مسیر بازگشت دولت احتمالی دموکرات در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری را مسدود کند.
موسوی: لازم شود اقدام حقوقی می‌کنیم
سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام اخیر ایالات متحده درخصوص تحریم همکاری‌های بین‌المللی هستهای با جمهوری اسلامی ایران را نقض صریح قطع‌نامه ۲۲۳۱ و منشور سازمان ملل متحد خواند و آن را قویا محکوم کرد. به گزارش اداره کل اطلاع‌رسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه، سیدعباس موسوی تصریح کرد: «این اقدام حقوق ذاتی جمهوری اسلامی ایران را نادیده می‌گیرد و نظم عمومی بین‌المللی را مختل می‌کند». موسوی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران از نزدیک آثار فنی و سیاسی این اقدام را رصد می‌کند، اظهار کرد: در صورتی که این اقدام منجر به تأثیرات منفی بر حقوق هستهای ایران طبق اسناد بین‌المللی و مفاد برجام شود، نسبت به اتخاذ گام‌های عملی و حقوقی لازم اقدام می‌شود».
بیانیه اروپایی: این همکاری در خدمت عدم اشاعه بود
هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی امضاکننده برجام روز شنبه با صدور بیانیه‌ای مشترک، از لغو معافیت‌های هستهای ایران از سوی آمریکا عمیقا ابراز تأسف کردند. در این بیانیه که در تارنمای سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا منتشر شده، آمده است: «ما از تصمیم آمریکا برای پایان‌دادن به سه معافیت شامل پروژه‌های هستهای کلیدی در برجام ازجمله طرح مدرن‌سازی رآکتور اراک عمیقا متأسفیم». این بیانیه تأکید می‌کند: «این پروژه‌ها که در قطع‌نامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد به تأیید رسیده، در خدمت منافع عدم اشاعه توسعه سلاح‌های هستهای است و به جامعه جهانی درباره ماهیت صلح‌آمیز و ایمن‌بودن فعالیت‌های هستهای ایران اطمینان می‌دهد». امضاکنندگان این بیانیه تأکید کردند: ما برای ارزیابی پیامدهای تصمیم آمریکا با شرکایمان در حال رایزنی هستیم. طرف‌های اروپایی برجام این توافق را دستاورد کلیدی در معماری عدم توسعه سلاح‌های هستهای و در حال حاضر بهترین و تنها راه کسب اطمینان از صلح‌آمیزبودن ماهیت برنامه هستهای ایران خوانده و تصریح کردند: «به همین دلیل ما به طور مداوم برای اجرای کامل و مؤثر تعهدات برجام، به‌ویژه بازگشت کامل ایران به تعهداتش در این توافق بدون فوت وقت، تلاش کرده‌ایم».
انتقاد تند چین از تصمیم آمریکا
چین، دیگر امضاکننده شرقی برجام نیز منتقد تصمیم اخیر آمریکا شد؛ اما این بار این موضع منفی با ادبیاتی تندتر و صریح‌تر مطرح شده است. دعواهای اخیر اقتصادی و سیاسی پکن و واشنگتن بر سر مسائلی مانند روابط تجاری، شیوع ویروس کرونا و نیز چالش‌های سیاسی در هنگ‌کنگ، احتمالا در شدت این موضع‌گیری بی‌تأثیر نبوده است. سخنگوی وزارت امور خارجه چین با بیان اینکه پکن قاطعانه مخالف لغو معافیت هستهای ایران از سوی آمریکاست، گفت:«چنین اقدامی از سوی واشنگتن، نشانگر هژمونی همیشگی این کشور است». به گزارش ایرنا، «جائو لی جیان» روز جمعه در کنفرانس خبری روزانه در پکن گفت: «آمریکا کورکورانه ضمن اعمال فشارهای افراطی علیه ایران، به طور یک‌جانبه از برجام خارج شده و خود با نقض قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل، برای اجرای برجام از سوی طرف‌های دیگر نیز مانع ایجاد می‌کند». سخنگوی وزارت خارجه چین اظهار کرد: «لغو معافیت‌های توافق‌نامه هستهای ایران به روند بین‌المللی منع گسترش سلاح‌های هستهای و تلاش‌های جامعه بین‌المللی برای دفاع از برجام آسیب رسانده و این اقدام نشانگر یک‌جانبه‌گرایی و هژمونی این کشور است». او تأکید کرد: «بهسازی رآکتور آب سنگین اراک، موضع مهم برجام و نیز [بخشی] از پروژه مشترک طرف‌های برجام است. چین همراه با طرف‌های دیگر، ضمن دفاع قطعی از برجام، از منافع قانونی و مسلم خود دفاع خواهد کرد».
دیدگاه تان را بنویسید