واکسن کرونا که در بینی اسپری می‌شود

 از زمان‌های قدیم تا کنون بیشتر واکسن‌ها از طریق تزریق در بازو وارد بدن شده و تاثیرات درمانی خوبی نیز داشته‌اند. برخی متخصصان معتقد هستند که تزریق داخل عضلانی برای محافظت افراد در برابر ویروس کووید -۱۹ که به مجاری تنفسی حمله می‌کند، بهترین راهکار نیست. واکسن‌هایی که داخل عضله تزریق می‌شوند، در ایجاد پاسخ مخاطی ضعیف عمل می‌کنند و به جای آن باید سلول‌های ایمنی مناطق درگیر را تحریک کرد. همانطور که مشخص است ویروس کرونا از طریق مخاط وارد بدن می‌شود و باعث آغاز یک پاسخ ایمنی منحصر به فرد از طرف سلول‌ها و مولکول‌های موجود در بافت‌های نرم و مرطوب می‌شود که بینی، دهان، ریه‌ها و مجرای گوارشی را می‌پوشانند.

با در نظر گرفتن قدرت و گسترش سریع ویروس کرونا، توسعه واکسن‌های مخاطی علاوه بر واکسن‌های استاندارد، روشی منطقی به نظر می‌رسد. در حال حاضر گروهی از محققان کشورهای آمریکا، کانادا و هلند در حال کار کردن روی تولید واکسن‌های کرونا هستند که به شکل اسپری بینی استفاده می‌شود. انتظار می‌رود واکسن‌های مخاطی تمام قابلیت‌های واکسن‌های داخل عضلانی را داشته باشد و به محض ورود به بدن انسان، حمله چند جانبه خود علیه ویروس کرونا را آغاز کند. واکسن‌هایی که درون بینی یا دهان اسپری می‌شود، باعث به کار انداختن مجموعه‌ای از سلول‌های ایمنی می‌شود که در اطراف بافت‌های مخاطی قرار دارند.

به نظر می‌رسد اساس موفقیت واکسن فلج اطفال خوراکی نیز پاسخ‌های ایمنی مخاطی بوده باشد که حاوی فرم ضعیف شده‌ای از ویروس فلج اطفال است. این نوع واکسن در دهه ۱۹۶۰ مورد استفاده قرار گرفت و به ایجاد ایمنی جمعی کمک زیادی کرد. به گفته متخصصان در بدن افرادی که واکسن خوراکی دریافت کردند، بیماری پیش از اینکه علائم آن بروز پیدا کند یا میکروبش به افراد دیگر منتقل شود، از بین می‌رفت. این نوع واکسن شگفت انگیز مانع انتقال فلج اطفال شد. البته با وجود واکسن خوراکی فلج اطفال، چند مورد بسیار کم از این بیماری رخ داد. ممکن است دلیل این اتفاق، جهش ویروس ضعیف شده موجود در واکسن بوده باشد.

تولید واکسن مخاطی با استفاده از مواد کم خطرتر مانند مواد ژنتیکی یا ویروس‌های غیرفعال شده، می‌تواند بر مشکل جهش ویروس ضعیف شده غلبه کند. متخصصان باور دارند فعال کردن ایمنی مخاطی کار ساده‌ای نیست و واکسن‌هایی که آن‌ها را هدف قرار می‌دهند نیز ممکن است با معایب عملکردی همراه باشند. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد واکسن آنفلوآنزا که "FluMist" نام دارد و به شکل اسپری بینی استعمال می‌شود، نسبت به واکسن‌های تزریقی آنفلوآنزا در میان کودکان عملکرد بهتری دارد، اما ایمنی ایجاد شده توسط این نوع واکسن در میان افراد بزرگسال چندان چشمگیر نیست.

با توجه به اینکه اطلاعات کافی در مورد ایمنی مخاطی در دسترس نیست، زمان توسعه و تولید واکسن مخاطی کرونا ممکن است زمان‌بر باشد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این نوع واکسن جزو اولین واکسن‌های تولید شده برای پیشگیری از ابتلا به کرونا نخواهد بود.