در مجلس دهم بارها و بارها از زبان سیاسیون شنیدیم که «مجلس در رأس امور نیست» و یکی از دلایل اصلی طرح این موضوع، آن بود که اغلب نمایندگان، قدرت استفاده از اختیارات قانونی و نظارتی خود را نداشتند و حتی برخی از آنان هرگز در دوره نمایندگی خود از ابزارهایی چون طرح سوال از وزرا، استیضاح آنان و تذکر شفاهی و کتبی به دولتمردان استفاده نکردند. در مقابل، نمایندگان مجلس یازدهم از زمانی که کار خود را آغاز کردند، تاکیدشان بر این بود که آمده‌اند تا بعد نظارتی مجلس را تقویت و بر عملکرد وزرا نظارت جدی کنند.
دهن‌کجی ظریف به مجلس
وکیل‌الدوله بودن برخی از نمایندگان مجلس قبلی به حدی بود که وزرا به خود اجازه می‌دادند که رفتاری برخلاف شأن نمایندگان و مجلس از خود نشان دهند.
آبان ماه ۹۸ بود که محمدجواد ظریف جهت پاسخگویی به سوال یکی از نمایندگان درباره «پولشویی» در صحن علنی مجلس حضور یافت اما در عین ناباوری، پس از مطرح کردن اظهارات خود و بدون توجه به ادله نماینده سوال‌کننده، صحن علنی مجلس را ترک کرد و در توضیح علت این کار خود، گفت: «به دلیل اینکه مقامات عالی رتبه کشور در جلسه شورای عالی امنیت ملی منتظر من هستند، در ادامه جلسه حضور نمی‌یابم!»
این رفتار وزیر امور خارجه انتقادات زیادی را متوجه نمایندگان مجلس دهم کرد مبنی بر اینکه چرا با ضعف نظارتی خود باعث شده‌اند که وزرا به خود اجازه دهند هر رفتار نادرستی را با آنان داشته باشند و حتی آنان را در قواره پاسخگویی هم ندانند.
دو کارت زرد مجلس یازدهم به ظریف
البته نمایندگان مجلس یازدهم رفتاری متفاوت با مجلس دهمی‌ها در پیش گرفتند و از زمانی که مجلس آغاز به کار کرد، از ابزارهای نظارتی خود به خوبی استفاده کردند تا دولتمردان فراموش نکنند که باید در مقابل وکلای ملت کاملا پاسخگو باشند.
موید این مسئله آن است که حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس درباره اقدامات نظارتی مجلس یازدهم در شش ماه ابتدایی از فعالیت خود، گفت: «در ۶ ماه نخست دوره یازدهم مجلس بالغ بر ۱۵۲۰ تذکر کتبی به رئیس‌جمهور و وزرا داده شد، در حالی که در ۶ ماه نخست دوره دهم مجلس تعداد تذکرات کتبی ۷۹۸ مورد بود.»
علاوه بر این، تعداد سوال نمایندگان از وزرا هم در این دوره رشد فزاینده‌ای نسبت به دوره قبل داشت که بر اساس آمار و ارقام ارائه شده از سوی هیئت رئیسه مجلس، در ۶ ماه نخست دوره یازدهم، ۱۱۳۶ سوال از دولتمردان مطرح شد در حالی که مجلس دهم در ۶ ماه نخست فعالیت خود فقط ۴۹۹ سوال از وزیر داشت.
عزم نمایندگان مجلس فعلی برای پاسخگو کردن دولتمردان باعث شد که وزرا هم شأن مجلس را رعایت کنند و به دنبال فرار از پاسخگویی به وکلای ملت نباشند.
برای مثال، محمد جواد ظریف که در مجلس دهم و در جریان پاسخ به سوال یکی از نمایندگان صحن علنی مجلس را ترک کرد، این بار با رفتاری متفاوت از قبل در خانه ملت حاضر شد.
بهمن ماه سال ۹۹ بود که وزیر امور خارجه در صحن علنی مجلس حاضر شد و درباره «علت عدم توجه به دیپلماسی اقتصادی» و همچنین «دلیل مطرح کردن بحث مذاکره با آمریکا سه هفته بعد از شهادت سردار سلیمانی» توضیحاتی را به نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارائه داد.
در نهایت هم هیچ کدام از نمایندگان سوال‌کننده از وزیر امور خارجه، از پاسخ‌های وی قانع نشدند و بر این اساس، ظریف در یک روز با دو کارت زرد نمایندگان، مجلس را ترک کرد.
استیضاح بی‌سرانجام ژنرال در مجلس دهم
رفتار ضعیف اغلب نمایندگان مجلس دهم صرفا در مقابل وزیر امور خارجه نبود، بلکه بیژن زنگنه هم از جمله وزرایی بود که نمایندگان در دوره قبلی مجلس آن طور که باید و شاید نتوانستند او را در مقام پاسخگویی به مجلس قرار دهند و هر از چندگاهی هم که اصولگرایان مجلس دهم خواستار پاسخگویی و استیضاح وزیر نفت بودند، به فاصله چند روز، اعضای فراکسیون‌های امید و مستقلین مجلس با همراهی با یکدیگر کاری می‌کردند که این موضوع از دستور کار خارج شود.
برای نمونه، به دنبال افزایش نرخ و سهمیه بندی بنزین در تاریخ ۲۴ آبان ۹۸، نمایندگان مجلس شورای اسلامی یک صدا ضمن اظهار بی‌اطلاعی از این مصوبه و انتقاد از در حاشیه بودن مجلس در اتخاذ تصمیمات مهم، افزایش ناگهانی نرخ بنزین را دلیل مهمی برای استیضاح بیژن زنگنه قرار دادند.
این استیضاح که به امضای ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس رسیده بود، سوم آذر تقدیم هیئت رئیسه مجلس شد و حذف کارت سوخت و راه‌اندازی مجدد آن، افزایش قاچاق سوخت، ارائه اطلاعات غلط برای افزایش قیمت بنزین به مردم، عدم صداقت در بیان مطالب به مردم درباره گران شدن قیمت بنزین، وجود دستگاه کارتخوان در دفتر وزیر نفت، ناکارآمدی در انعقاد قراردادهای میادین مشترک گازی و نفتی، اتخاذ تصمیم‌های نادرست در برخی واگذاری‌ها و عدم توجه به توسعه پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و فرآورده‌های نفتی از مهم‌ترین محورهای استیضاح بیژن زنگنه بود.
۲۵ آذر ماه بود که به یک باره خبری رسانه‌ای شد مبنی بر اینکه استیضاح وزیر نفت از دستور کار مجلس خارج و منتفی شده است!
بر این اساس، مجلس دهم بیژن زنگنه را بابت حذف کارت سوخت و عدم تعیین تکلیف نرخ بنزین در چهار سال مواخذه نکرد و به ژنرال دولت حتی یک کارت زرد هم نداد.
کارت زرد به وزیر نفت در مجلس یازدهم
البته این رویه در مجلس یازدهم ادامه پیدا نکرد و وزیری که همواره مورد مدح و ثنای نمایندگان مجلس قبلی قرار می‌گرفت، در این دوره با کارت زرد نمایندگان مورد استقبال قرار گرفت.
مهر ماه سال ۹۹ بود که بیژن زنگنه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حضور یافت تا توضیحاتی به سوال نماینده مردم دشتستان درباره «دلایل عدم بهره‌برداری از فاز ۱۴ پارس جنوبی» دهد.
در نهایت، نماینده سوال‌کننده پس از استماع توضیحات وزیر نفت، از پاسخ‌های وی قانع نشد که این سوال در صحن علنی به رأی گذاشته شد و نمایندگان مجلس هم از پاسخ‌های زنگنه قانع نشدند و به وی کارت زرد دادند.
مباحث مطروحه، خود به خوبی گواه این مطلب است که مجلس شورای اسلامی که به دلیل ضعف نظارتی در دوره قبل از رأس امور افتاد، در این دوره و با همت نمایندگان انقلابی باز هم به رأس امور بازگشته است و قطعا همه دولتمردان به خوبی متوجه شده‌اند که مجلس فعلی در مقابل سوء مدیریت‌های آنان هرگز کوتاه نمی‌آید و تا روز آخر ناظر بر عملکرد دولت خسته و ناتوان دوازدهم است.
دیدگاه تان را بنویسید