عصر ایران- شیوع بیماری ویروس کرونا موجب بروز ترس و وحشت در جامعه شده است. در چند روز اخیر می توان این ترس و وحشت را در رفتارها و کنش های فردی و جمعی مشاهده کرد. هجوم به داروخانه ها برای خرید ماسک و مایعات ضدعفونی کننده، خرید و انبار کردن آذوقه و مایحتاج روزانه توسط بسیاری از شهروندان، کاهش استفاده از وسایل نقلیه عمومی و ... نمودهایی از این هراس همگانی از درگیر شدن با ویروس کرونا است.

بخشی از این ترس طبیعت آدمی است و موجب می شود تا افراد توصیه های بهداشتی و ایمنی را جدی بگیرند و از خود مراقبت کنند. اما اگر این بیماری را با موارد دیگری چون مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی، سرطانهای ناشی از مصرف فست فود و استعمال دخانیات و یا سکته های قلبی و بیماری هایی چون آنفلوانزا مقایسه کنیم درمی یابیم که به رغم تعداد بیشتر فوتی های ناشی از رانندگی یا سرطان یا سکته های قلبی این ترس که با کرونا در سطح جامعه گسترش یافته در آن موارد وجود ندارد.

 این امر نشان می دهد که جامعه با هراس و هیجان منفی کرونا در سطحی وسیع دست به گریبان است. این هراس و وحشت از بیماری در شبکه های اجتماعی به صورت تصاعدی و با گفتگوهای احساسی راجع به آن افزایش یافته و می تواند علاوه بر ایجاد زمینه هایی برای رفتارهای نامعقول فردی و جمعی با تاثیر منفی گذاشتن بر سیستم ایمنی افراد موجبات ضعف ایمنی در بدن شود. یعنی همان نقطه ای که بیماری کرونا را از صورت یک بیماری گذرا به مساله ای مرگبار تبدیل می کند.

بدبن ترتیب با این چرخه مواجه می شویم: 1-هراس از کرونا موجب استرس و اضطراب می‌شود 2-این استرس سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند 3-ویروس کرونا برای افرادی با سیستم ایمنی ضعیف کشنده است.

ملاحظه می کنید که چگونه هراس و ترس ناشی از بیماری خود زمینه ساز کشنده شدن بیماری می شود و تمام دیگر احتیاط‌هایی چون ماسک و دستکش و ضدعفونی کردن ها بی فایده و بیهوده می شوند.

با توجه به این مسایل باید به خود و اطرافیانمان مدیریت و کنترل هیجان منفی را بیاموزیم و آموزش دهیم.

توصیه‌هایی برای شناخت و مدیریت ترس از کرونا

1- در مواقع بحران، سطح هیجانات منفی افزایش پیدا می‌کند و مردم با هیجاناتی چون ترس، اضطراب و غم روبرو می شوند و ممکن است این هیجانات بر روی منطق آنها نیز اثر بگذارد و توانایی شناختی و عقلانی را تحت تاثیر قرار دهد.

2- هیجانات اگر به خوبی کنترل نشود منجر به ضعف سیستم ایمنی شده و می‌تواند جسم را نیز درگیر کند و سلامتی را از میان ببرد.

3- مردم وقتی دچار هیجانات منفی می‌شوند، سعی می کنند این هیجانات و اضطراب ها و خشم را مرور کنند و در باره آن حرف بزنند تا از میزان استرس بکاهند. اگر چه این روش خوبی برای کنترل استرس است اما وقتی هیجانات مهار نشود و در فضاهایی مانند فضای مجازی به صورت منفی بزرگ و گسترده شود، موجب بروز شایعات و نگرانی‌های بیشتری می‌شود.

4- وقتی شایعات گسترش پیدا می‌کند، مردم ممکن است به دلیل نگرانی، رفتاری نامعقول از خود نشان دهند و به جای استفاده از روش‌های علمی در مقابله با ویروس، از روش‌های هیجانی استفاده کنند که تبعات بیشتری در گسترش نگرانی و هیجانات دارد.

5- افراد باید بتوانند هوش هیجانی خود را در این شرایط بحرانی به کار بگیرند و در مورد احساساتشان در قالبی سازمان‌دهی شده حرف بزنند و با بیان ابعاد مختلف مساله و پذهیز از تمرکز بر جنبه های منفی بر هیجانات و نگرانی‌های بیش از اندازه غلبه کنند.

6- برای مقابله با استرس ناشی از کرونا از رویکرد دوری‌جویی (بی اهمیت دانستن موضوع و بدون رعایت بهداشت، زندگی عادی را دنبال کردن)، خودمهارگری (اعتماد به نفس کاذب مبنی بر توان مقابله با بیماری بدون نیاز به ملاحظات بهداشتی و درمانی) و دوری گریزی (پنهان شدن و قطع ارتباط با همه و تعطیل کردن زندگی) پرهیز کنیم.

7- در مقابل با بهره گیری از رویکردهای خویشتن داری، مسئولیت‌پذیری، حمایت اجتماعی و حل مدبرانه می‌توان مانع از بیماری های روانشناختی ناشی از شیوع کرونا ویروس در خود و اطرافیان شد.