روزنامه اینترنتی فراز نوشت: دلار همچنان اقتصاد ایران را به بازی گرفته است؛ نرخها روزانه تغییر و قلههای صعود را یکی از پس از دیگری فتح میکنند. در مقابل این صعود، قدرت خرید مردم نیز هرروز سقوط را تجربه میکنند. مردمی که در یک چشم برهم زدن وتنها در کسری از ساعت، خود را فقیر تر احساس میکنند؛ این توصیفی برای وضعیت این روزهای اقتصاد ایران است. حالا بسیاری از بر این باورند ارزش یارانهای که به مردم، بخصوص گروههای آسیبپذیر پرداخت میشود به ۲ دلار نمیرسد!
زمانی نه چندان دور، در سال ۹۵ وقتی قیمت دلار ناگهان از مرز ۳۳۰۰ تومان گذشت و با افزایش ۳۰۰ تومانی به ۳۶۰۰ تومان رسید، کمتر کسی حتی خواب دلار ۳۲هزار تومانی را نیز دیده بود. بدتر آن که به نظر میرسد سودای گرانی همچنان در سر این ارز میچرخد و به همین دلیل نیز بسیاری از کارشناسان اقتصادی، با بررسی متغیرهایی که قیمت دلار را به بیش از ۳۰ هزار تومان رساند، تجربه نرخ دلار ۵۰ هزارتومانی را چندان دور از انتظار نمیدانند.
این در حالی است که حالا نرخ دلار نیمایی ( بانک مرکزی) نیز در ماراتن با آزاد رو به افزایش هست و همین اتفاق بر تنور گرانی دلار در چهارراه استانبول، میدمد. تا ساعت ۱۶ روز یکشنبه، ۲۰ مهرماه، قیمت دلار نیمایی ( حواله)، رقمی در حدود ۲۳هزارو ۲۰۰تومان اعلام شده است. همچنین که قیمت این ارز در صرافی ملی نیز از ۳۱ هزار تومان عبور کرده است.
دلار فروشان چه میگویند؟
پای صحبت صرافیها که بنشینی به روشنی در خواهی یافت از قیمتهای فعلی سرگیجه گرفتهاند. خرید و فروش با احتیاط است،حتی برخیشان پیشنهاد میدهند: فعلا دست نگه دار، قیمتها بالاتر میرود».
در همین حال برخی دیگر از دستاندرکاران بازار ارز میگویند: «چیزی نمانده که یک ریزش سنگین را در بازار آزاد ارز داشته باشیم، این وضع تا انتخابات (آمریکا) ادامه دارد و بعد تکلیفش را یکسره میکنند». یعنی چه کار میکنند: « ارزش به شدت ارزان خواهد شد، فعلا برای خرید عجله نکن، ضرر میکنی».
در این میان دیگر دستندرکاران بازار میگویند در طول سالهای گذشته به یاد نمیآورند ارز در این مملکت ارزان شده باشد. اگر گرانتر نشود، به هیچ عنوان ارزان نخواهد شد؛ مگر آن که تا مدتی قیمتها ثابت بماند .
از سوی دیگر، فعلا همه نگاهها به تحریم دوخته شده است؛ البته برخی نیز چشمانتظار انتخاب رییس جمهور جدید آمریکا هستند، در کل به نظر میرسد پای آمریکا در میان آشفتگیهای اقتصادی ایران قرار دارد. اگر چه در اینباره اظهار نظرهای متفاوتی از سوی ناظران داخلی و خارجی اقتصاد شنیده میشود.
در دو روز ابتدای هفته، دلار پس از هفتهها نوسان توانست بیش از ۲ هزار تومان ریزش را تجربه کند اما بلافاصله در میانه هفته به کانال ۲۹ هزار تومانی بازگشت و روند افزایشی پیش گرفت. تاجایی که در روزهای پایانی هفته قیمت این اسکناس آمریکایی در حال ورود مجدد به کانال ۳۰ هزار تومانی بود و گفته میشد بازارساز به سختی این ارز در کانال ۲۹ هزار تومان نگه داشته است؛ حالا اما مسیر صعود برای دلار همچنان هموار است.
در چنین شرایطی وزارت خزانهداری آمریکا عصر پنجشنبه تحریمهای جدیدی را علیه ۱۸ نهاد مالی ایرانی اعمال کرد. اما این تحریمهای تازه چگونه و چطور بر بازار ارز ما اثر خواهد گذاشت؟
هدف عدم دسترسی مردم به دلار بود
استیو منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا گفته که یکی از دلایل تحریم اخیر جلوگیری از دسترسی ایران به دلار آمریکا است.” فقط این جمله به تنهایی کافی است که نرخ ارز را افزایش دهد. کارشناسان میگویند: « نوسانگیرها و سوء استفادهکنندگان، بیشترین استفاده را از این جمله میبرند. زیرا جلوگیری از دسترسی ایران به دلار یعنی عرضه کمتر دلار. محدودیتهای ارزی و در این شرایط با توجه به نیاز مبرم به واردات و عدم مدیریت صحیح بانک مرکزی، سهوی یا عمدی، ممکن است منجر به رشد مجدد قیمت دلار شود».
البته برخی تحلیلها حکایت از آن دارد که ممکن است در هفته پیش رو بانک مرکزی و دولت برای این که نشان دهند تحریمهای آمریکا بی اثر است تلاش کنند نوسان دلار را کنترل کنند و در قیمت ۲۹ تا ۳۰ تومانی نگه دارند. اما به نظر میرسد هم خود دولت از دلار گران نفع میبرد و هم انتظار افزایش قیمت در جامعه وجود دارد. در نتیجه این احتمال وجود دارد که این عوامل به افزایش قیمت مجدد دلار دامن بزند.
آیا قیمت ارز میریزد؟
از سوی دیگر وعدههای عبدالناصرهمتی، رییس کل بانک مرکزی درباره ارزهای بلوکه شده، خبر افزایش صادرات نفتی ایران و بازگشت بخشی از ارزهای صادراتی ایران از جمله مسائلی بود که هفته گذشته در ریزش قیمت دلار موثر عنوان میشدند. آیا همچنان میتوان به تاثیر این مسائل امیدوار بود؟
به باور بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، حرفهای همتی فقط کاهش جزئی قیمت ارز را به همراه داشته باشد و این فقط به نفع کسانی است که نقدینگی دارند تا دلارهای هنگفتی را بخرند و در مدت کوتاه استفاده بیشتری از این نوسان بکنند. همچنین که گفته میشود، طی سالهای اخیر شاهد روند نوسانی یا نزولی ارز نبودیم و ثباتی در خصوص نرخ ارز نداشتیم .
دیدگاه تان را بنویسید