معضل کم‌آبی تهران در بهار و تابستان ۱۴۰۱ | آیا قطع آب در راه است؟

سال آبی جاری که بیش از نیمی از آن و اغلب فصل بارش آن سپری شده، سال خشک و کم بارش برای کل کشور بوده؛ اما در برخی از استان‌ها وضعیت کسری بارش و کسری ذخایر سدها، به نسبت متوسط کشوری، بدتر و حتی فاجعه‌بار است. یکی از این استان‌ها، استان تهران است که 18 درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است.

سال آبی گذشته نیز یکی از خشک‌ترین سال‌های آبی ایران بوده، اما وضعیت سال آبی جاری از سال آبی خشک قبل نیز بدتر است. در تاریخ 24 فروردین ماه 1400، میزان ذخایر آبی 5 سد اصلی تأمین آب تهران بالغ بر 717 میلیون مترمکعب بود. این رقم در روز متناظر سال جاری، یعنی 24 فروردین ماه 1401 به 453 میلیون مترمکعب رسیده است.

یعنی در مقایسه با سال آبی گذشته، با 265 میلیون مترمکعب کسری آب در مخازن سدهای تهران مواجه‌ایم.

افت ذخایر آبی تهران در شرایطی است که مردم با خیال راحت و حتی اسراف‌گونه در حال مصرف آب هستند. مصرف آب در تهران در روزهای پایانی فروردین ماه به بیش از 3 میلیارد لیتر در روز رسیده و فقط در یک روز (23 فروردین) سه میلیارد و یکصد و ده میلیون لیتر آب شرب در تهران مصرف شده است که رکوردی کم‌نظیر برای مصرف آب در این زمان از سال هست که هنوز حتی کولرهای آبی هم به مدار بهره‌برداری نیامده‌اند.

یعنی با توجه به این روند مصرف آب در تهران، می‌توان انتظار داشت که با ورود کولرهای آبی که هر کدام بیش از یک نفر در شبانه‌روز آب مصرف می‌کند، شاهد ثبت رکوردهای عجیب و غریب مصرف آب در تهران برای تابستان سال جاری باشیم و این در شرایطی است که میزان‌ آب در دسترس برای تأمین آب تابستان امسال، بسیار کم‌تر از سالهای گذشته است.

در سالهای نرمال، حدود 70 درصد آب استان تهران از ذخایر سدها تأمین می شود، امسال با توجه به کسری قابل توجه ذخایر سدها، پیش ‌بینی می شود در تابستان امکان تأمین حدود نیمی از نیاز آبی تهران از سدها ممکن باشد و باید حدود 50 درصد نیاز آبی تهران را از مخازن زیرزمینی تأمین کرد که در خصوص وجود چنین ظرفیتی در برداشت از منابع زیرزمینی، تردید جدی وجود دارد.

همین امروز تهران با 90 روز کسری آب مواجه است و در واقع اگر وضعیت بارش‌ها به همین صورت ادامه یابد و بهار کم‌بارشی داشته باشیم، با توجه به ظرفیت برداشت از منابع زیرزمینی، احتمال بروز اختلال در تأمین آب تهران برای تابستان گرم امسال وجود دارد.

راهکار کاهش مشکلات آبی تهران در تابستان گرم امسال، علاوه بر ضرورت اجرای طرح‌های جبرانی زودبازده از سوی مسئولان امر و جلوگیری از آبیاری فضای سبز شهری با آب قابل شرب، کاهش مصرف آب توسط مردم است و به نظر‌می‌رسد کاهش 10 تا 20 درصدی مصرف روزانه آب توسط تمامی مشترکان خانگی، برای گذر از تابستان بدون قطعی آب، ضروری است.