رییس بانک مرکزی، اقتصاددان نیست

این روزها عباراتی از این دست که «مذاکرات هسته‌ای تاثیری در نوسانات بازارها ندارد»، «دولت نظم و نظام بازارها را به مذاکرات گره نزده» و... به کرات شنیده می‌شود. به ‌طور طبیعی هر اظهارنظری از سوی دولتمردان، باید مبتنی بر اسناد، شواهد و مدارک متقن باشد.

زمانی که صحبتی از جانب مسوولان مطرح می‌شود، بدون اینکه استدلال معقولی پشت آن وجود داشته باشد، این معنا را به اذهان عمومی متبادر می‌سازد که مسوولان عوام‌فریبی می‌کنند. اینکه از یک طرف عنوان شود، تحولات بازار ارز (و سایر بازارها)، ارتباطی با مذاکرات ندارد و از سوی دیگر کوچک‌ترین خبری از وین، طول و عرض بازارها را به هم بدوزد، نشان‌دهنده آن است که دولت اطلاعات درستی به جامعه نمی‌دهد.

با هر روش آماری که بازارها بررسی شوند، روشن است نبض بازار ارز در وین می‌تپد. عدم انجام مذاکرات، بن‌بست در مذاکرات یا تداوم تحریم‌ها، ابتدا باعث صعودی شدن نرخ ارز و سپس رشد قیمت مجموعه کالاها و خدمات در کشور می‌شود.

باید دید، اساسا چه دلیلی دارد که نرخ ارزی که قبل از سال 97 در محدوده قیمتی، زیر 4 هزار تومان قرار داشت، بعد از خروج ترامپ از برجام به 30 هزار تومان برسد. سپس با آغاز دور جدید مذاکرات، نرخ ارز حول و حوش قیمت 25 الی 26 هزار تومان قرار بگیرد؟ طبیعی است که این نوسانات برآمده از اخبار مذاکرات هسته‌ای است. نکته جالب در این میان، رفتار ساختارهای اقتصادی کشور مانند بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و... است. بخش مهمی از نوسانات صعودی بازار ارز به دلیل تصمیمات اشتباه بانک مرکزی است. در شرایطی که کشور تحریم است و کمبود ارز وجود دارد ناگهان بانک مرکزی اعلام می‌کند به هر کارت ملی 2200 دلار، ارز تخصیص می‌دهد. این نوع تصمیمات باعث افزایش رویکردهای سوداگرانه در بازار و گسترش نوسانات می‌شود.

مردان اقتصادی رییس‌جمهوری یا نمی‌دانند که در بطن اقتصاد کشور چه می‌گذرد یا اینکه می‌دانند و اطلاعات اشتباه در اختیار رییس‌جمهوری قرار می‌دهند. 

در این میان بسیاری به دنبال تحولات آینده نرخ ارز هستند. پاسخ این پرسش به‌ طور مستقیم به مذاکرات ارتباط دارد. چنانچه احتمال احیای برجام، جدی‌تر شود، نرخ ارز در وضعیت باثبات قرار می‌گیرد. در نقطه مقابل اگر اخبار ناخوشایندی از مذاکرات به بازارها برسد، نرخ ارز در دالان صعودی قرار می‌گیرد و بر نوسانات افزوده می‌شود.

رییس بانک مرکزی، اقتصاددان نیست؛ بنابراین درکی از زیر پوست تحولات بازار ارز و نظامات اقتصادی ندارد. اما این واقعیت را که مذاکرات بر نوسانات نرخ ارز اثر می‌گذارد، حتی یک بچه دبیرستانی هم می‌داند. امروز شما از بچه‌های 10 الی 15ساله درباره نرخ ارز بپرسید، می‌گویند که وابسته به مذاکرات است؛ اما اینکه مسوولان ارشد دولت و شخص رییس‌جمهوری، این ارتباط را انکار می‌کنند، عجیب است.