فـال حـافـظ متولدین فروردین

میر من خوش می‌روی کاندر سر و پا میرمت

خوش خرامان شو که پیش قد رعنا میرمت

گفته بودی کی بمیری پیش من تعجیل چیست

خوش تقاضا می‌کنی پیش تقاضا میرمت

تعبیر فال حافظ :

تفسیر فال حافظ امروز شما نشان می دهد بیش از این طمع نکن چون حریفان از تو پیشی می گیرند. بر مبنای هوی و هوس کاری را انجام نده چون عاقبت خوشی در پی ندارد. آن مرادی که مدت هاست دنبالش می گردی به زودی خواهی یافت. انسانیت و شرف خود را در گرو این کار نگذار.

فـال حـافـظ متولدین اردیبهشت

ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالیست

حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالیست

مردم دیده ز لطف رخ او در رخ او

عکس خود دید گمان برد که مشکین خالیست

تـعـبـیـر فال حافظ:

تفسیر فال حافظ امروز شما نشان می دهد زیاد عجله می‌کنی، هرچند که همه می‌دانند چه روزهای سختی را پشت سر می‌گذاری. همگان ظاهر را می‌بینند پس برای حفظ آبرو ظواهر را حفظ کن. تو جوهر خوبی برای کار داری همین مسئله باعث می‌شود تو به مراد برسی و تن خسته‌ات التیام پیدا کند.

فـال حـافـظ متولدین خرداد

روی تو کس ندید و هزارت رقیب هست

در غنچه‌ای هنوز و صدت عندلیب هست

گر آمدم به کوی تو چندان غریب نیست

چون من در آن دیار هزاران غریب هست

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز   شما نشان می دهد در راهی که قدم نهاده‌ای هزاران رقیب داری که باید از میدان به در کنی. احساس غریبی می‌کنی اما به همین زودی چشمت به جمال یار روشن می‌شود و همگان برای این وصل جشن خواهند گرفت. هیچ دردی نیست که درمان نداشته باشد. طبیب درد تو هم رسیدن به یار است.

فـال حـافـظ متولدین تیر

بیا که قصر امل سخت سست بنیادست

بیار باده که بنیاد عمر بر بادست

غم جهان مخور و پند من مبر از یاد

که این لطیفه عشقم ز ره روی یادست

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز شما می گوید آرزوپروری در دنیای فانی بی معناست. در بند ظواهر نباید بود و بلند نظری و صفا دادن روح و درون تو را شایسته مقام های برتر می کند که قناعت ورزی و تسلیم تقدیر شدن از مراحل فهم است.

فـال حـافـظ متولدین مرداد

صوفی بیا که آینه صافیست جام را

تا بنگری صفای می لعل فام را

راز درون پرده ز رندان مست پرس

کاین حال نیست زاهد عالی مقام را

تـعـبـیـر فال حافظ:

تفسیر فال حافظ  شما می گوید به ظاهر افراد نگاه مکن و صفای باطن آنها را بنگر. هرکس که ادعای صمیمیت کند الزاما صمیمی و خیرخواه نیست. برای پیشبرد کارهای بزرگ به تلاش و پشتکار نیاز است.

فـال حـافـظ متولدین شهریور

بیا که رایت منصور پادشاه رسید

نوید فتح و بشارت به مهر و ماه رسید

جمال بخت ز روی ظفر نقاب انداخت

کمال عدل به فریاد دادخواه رسید

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز شما نشان می دهد مژده باد بر شما که در کارتان موفق خواهید شد و خبرهای خوب و مسرت بخشی دریافت می کنید. این پیروزی ها نتیجه تلاش و سخت کوشی خودتان است. مراقب باشید که برخی افراد سودجو به دنبال سوءاستفاده و به بیراهه کشاندن شما هستند. تیزهوشی و درایت داشته باشید و از اطراف خود غافل نشوید.

فـال حـافـظ متولدین مهر

نصیحتی کنمت بشنو و بهانه مگیر

هر آن چه ناصح مشفق بگویدت بپذیر

چو قسمت ازلی بی حضور ما کردند

گر اندکی نه به وفق رضاست خرده مگیر

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز   شما این تفسیر را دارد که انسانی هستی حساس که همه چیز را خیلی سخت می گیری و زندگی را به کام خود و نزدیکان زهر می کنی. مگر زندگی چند سال ادامه خواهد یافت که تمام عمر را صرف مسائل جزئی می کنی؟ همه چیز که نباید کاملا مطابق میل تو باشد. کمی هم تو با زندگی سازش کن و قانع باش که بسیارند کسانی که حسرت زندگی تو را دارند ولی تو قدر آن را نمی دانی.

فـال حـافـظ متولدین آبان

درآ که در دل خسته توان درآید باز

بیا که در تن مرده روان درآید باز

بیا که فرقت تو چشم من چنان در بست

که فتح باب وصالت مگر گشاید باز

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز شما نشان می دهد دلتنگ هستی و روح و روان خسته‌ای داری که همگی درمان می‌شود. درهای وصال باز می‌شوند و شادی به رویت لبخند خواهد زد. خیالات را کنار بگذار و منتظر اتفاقات و خبرهای خوش باش.

فـال حـافـظ متولدین آذر

دلا رفیق سفر بخت نیکخواهت بس

نسیم روضه شیراز پیک راهت بس

به منت دگران خو مکن که در دو جهان

رضای ایزد و انعام پادشاهت بس

تـعبـیـر فال حافظ:

تفسیر فال حافظ شما می گوید برای به دست آوردن پول و مقام منت دیگران را نکش. اگر خدا بخواهد همه چیز به تو می‌دهد، شکرگزار نعمت‌هایی که خدا به تو عطا کرده، باش. خود را با دیگران مقایسه نکن. بلندپروازی تا حدی خوب است اما وقتی از حد بگذرد عاقبت خوشی ندارد. برای رسیدن به آرامش زیاده‌خواهی و چشم و هم چشمی را رها کن.

فال حافظ متولدین دی

شراب تلخ می خواهم که مردافکن بود زورش

که تا یک دم بیاسایم ز دنیا و شر و شورش

نظر کردن به درویشان منافی بزرگی نیست

سلیمان با چنان حشمت نظرها بود با مورش

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز شما می گوید زندگی را سخت نگیرید که ارزش این همه رنج را ندارد. برای دو روز دنیای فانی حق دیگران را پایمال نکنید. از ظاهربینی پرهیز کنید و فریب ظواهر دنیا را نخورید. از رویاهای محال دست بردارید.

فـال حـافـظ متولدین بهمن

کلک مشکین تو روزی که ز ما یاد کند

ببرد اجر دو صد بنده که آزاد کند

قاصد منزل سلمی که سلامت بادش

چه شود گر به سلامی دل ما شاد کند

تعبیر فال حافظ:

فال حافظ امروز شما حکایت از این دارد که از معشوق خود بی خبر و دلتنگ او هستی و در آرزوی دیدار او می سوزی، امیدوار باش و از خداوند یاری بخواه که به مرادت خواهی رسید.

 

فـال حـافـظ متولدین اسفند

مرا به رندی و عشق آن فضول عیب کند

که اعتراض بر اسرار علم غیب کند

کمال سر محبت ببین نه نقص گناه

که هر که بی  هنر افتد نظر به عیب کند

تـعـبـیـر فال حافظ:

فال حافظ امروز شما می گوید خوش قلبی و پاک‌دلی خود را حفظ کن تا خداوند کمکت کند، بدان که رقیب تو همیشه موفق نخواهد بود. به مراد دلت خواهی رسید ، امید خود را از دست مده که به مقصود خود خواهی رسید.

 

مراسم فال گیری یا تفال به دیوان حافظ، از دیرباز آداب و رسوم مخصوص خود را داشته و اعتقاد بر این بوده که گرفتن نتیجه درست و دقیق از حافظ نیاز به رعایت این آداب و رسوم دارد. در بیشتر مواقع بزرگتر خانواده یا ریش سفید فامیل که مورد احترام دیگران است و البته از سواد کافی برای خواندن و تفسیر غزل‌های حافظ برخوردار است برای دیگران فال گرفته و تعبیر آن را به فال گیرنده اعلام می‌کند. این آداب و رسوم عبارتنداز؛

۱. نیت کردن: اولین گام و اصلی‌ترین کاری که شما باید برای گرفتن فال حافظ انجام بدهید نیت کردن است. افرادی که اعتقادی به گرفتن فال ندارند بهتر است همین ابتدا از گرفتن فال صرف نظر کرده و وقت شان را هدر ندهد. مهم است که چطور نیت می‌کنید؛ هر سوال، کار و امری را که برای آن می‌خواهید فال بگیرید را نیت کنید. نیت کردن برای چیز‌های آشکار نیست مثلا اگر شغلی برای شما آماده شده، ولی خودتان سرکار نروید قطعا کار اشتباهی است و نیازی نیست که فال بگیرید. پس به طور دقیق موضوعی که می‌خواهید برای آن فال بگیرید را مشخص کرده و خلوص نیت کنید.

۲. فاتحه بخوانید: از قدیم رسم بوده است که پس نیت کردن و برای گرفتن پاسخ دقیق تر، پیش از فال گرفتن، فاتحه‌ای برای لسان الغیب حافظ شیرازی می‌خوانند. همچنین از گذشته تاکنون رسم بوده که برخی از افراد علاوه بر اینکه فاتحه می‌خوانند، نذر‌های را نیز برای بازگشایی گره از کارشان در نظر می‌گیرند، اما این اعمال جزو آداب اصلی گرفتن فال حافظ نیست. درواقع خود این فاتحه‌ای که برای حافظ خوانده می‌شود، نوعی نذر برای روان این شاعر بزرگ محسوب می‌شود که با ادای آن انتظار می‌رود فرد نیت کننده پاسخ مناسب تری دریافت کند.

۳. قسم: در مرحله سوم و پس از خواندن فاتحه، فرد نیت کننده با ذکر عباراتی حافظ را قسم می‌دهد که فال او را خوب قرار دهد. برای این کار معمولا جمله‌ای مشابه این ذکر می‌شود؛‌ای حافظ شیرازی تو محرم هر رازی؛ «تو را به خدا و به شاخ نبات ات قسم می‌دهم که هر چه صلاح و مصلحت می‌بینی برایم آشکار و آرزوی مرا بر آورده سازی». گاه نیز همین مفهوم به زبان شعر بیان می‌شود که اغلب بنا به دلخواه فرد نیت کننده، قافیه‌های آن تنظیم می‌شود.

۴. سر کتاب: پس از نیت کردن، فاتحه و قسم دادن حافظ، در مرحله چهارم فال گیرنده چشمان خود را می‌بندد و کتاب را با دست چپ گرفته و با انگشتان دست راست صفحه‌ای را تصادفی باز می‌کند. در برخی جا‌ها رسم بر این است که کودکی نابلغ را برای این کار انتخاب می‌کنند چرا که قلب و نیتی پاک دارد، اما در برخی جا‌ها نیز این کار را خود فرد نیت کننده یا ریش سفید جمع انجام می‌دهد. همچنین طبق سنت‌ها باید دیوانی که شما با آن فال می‌گیرید معیوب یا به صورت پاره نباشد.

۵. فال: بین دو صفحه‌ای که باز شده، صفحه سمت راست را انتخاب کرده و غزل بالای صفحه پاسخ فال است، زیرا در برخی از دیوان‌ها ممکن است چند غزل در یک صفحه باشد همچنین ممکن است بیت اول غزل در صفحه قبل باشد یعنی غزل از ابتدای صفحه سمت راست شروع نشده باشد که باید به صفحه قبل رفته و از ابتدای غزل، شعر را بخوانید. در غزل فال شما یک یا چند بیت وجود دارد که پاسخ نیت شما در آن نهفته است. اگر پاسخ نیت خود را پیدا نکردید به غزل بعدی که اصطلاحا به آن شاهد فال حافظ گفته می‌شود رفته و یکی از بیت‌های شماره ۱ – ۳ – ۵ غزل دوم را که مطالب غزل قبلی را تایید و تکرار می‌کند بخوانید تا به پاسخ نیت خود برسید. اعتقاد براین است که برای یک موضوع نباید دو یا سه بار اقدام به فال گرفتن کرد بنابراین باید سعی کنید که پاسخ نیت خود را از لابه لای مفاهیم همان اشعاری که باز کرده اید بیابید.

فال زدن به دیوان حافظ از کجا شروع شد؟

برخی فال گرفتن با شعر حافظ را رویدادی بی درنگ پس از مرگ حافظ و برسراختلاف مشایخ همزمانِ او بر نماز گزاردن یا نگزاردن بر جنازۀ این شاعر رند و کافرِ بی مَشرب نوشته اند.

،روش های پیش بینی سرنوشت و واقعه هایی که برای انسان در آینده روی خواهند داد و آگاهی یافتن از امور پوشیده وپنهان، از دیرباز درمیان مردم همۀ جوامع انسانی رواج داشته است. تفأل یا فال زدن یکی از این روش ها در جهان بوده است. مردم با چنگ درزدن به تفأل از فشار نگرانی ها، دلواپسی ها و دلهره های خود می کاسته اند و زمینۀ تردید و دودلی در اقدام به انجام دادن امور خیر وشرّ را ازمیانه برمی داشته و روح خود را آرامش می بخشیده اند. پیشینۀ تفأل باز می گردد به اعصار کهن که مردم سرزمین های باستانی با روش های جادویی گوناگون و روی آوردن به جادوگران و پیش گویان، یا به شاعران و اشعار آنان و توسل به کتاب های مقدس فال می گرفتند.

 برخی شیوع فال های گوناگون مانند کف بینی، شانه بینی، ماسه بند، تعبیرخواب و مانند آنها را از آثار بازمانده از آئین شمنی دانسته که در همه جا و به ویژه در مشرق زمین رواج داشته است و به راهنمایی کاهنان و ساحران و شمنان دست به این کار می زدند(زرین کوب، 1341: 548).


تفأل به اشعار شاعرانی مانند هومر[1]، شاعر یونانی(قرن هفتم ق م)، ویرژیل[2]، شاعر رومی(70-19ق م) نزد یونانیان و رومیان باستان (همان، 557؛ براون (1938:311و شعر اوید[3]، شاعرلاتینی (43ق م- 17م) در قرون بعد از آن(ماسه،1938:1/245، حاشیۀ1) از جملۀ این نوع تفأل ها بوده است. مردم عرب نیز برای گشودن رازها و آگاهی از آینده و مشکلات خود از شاعران و اشعار آنان یاری می جسته اند. یونانیان شاعر را کاهن و غیبگو و مرتبط با قوای مرموز طبیعت و آگاه از نامرئی ها می دانستند و اعراب شاعر را دارای همزادانی می پنداشتند که آنها را از امور پنهان آگاه و به دریافت و شناخت چیزهای مکتوم و پوشیده از مردم قادر می کردند (سمیعی،1:1366/140-141).

در ایران باستان، مغان از سحر و جادو دوری می جستند، ولیکن به فال گرفتن و پیش گویی روی می آوردند. یکی از انواع فال درمیان آنها نگریستن در آتش مقدس و فال زدن با آن بود. در شاهنامه بارها از فال زدن های شاهان، پهلوانان و موبدان یاد شده است(زرین کوب، 1341: 552 -553). درایران دورۀ اسلامی تفأل به نوشته و کتاب با کتاب مقدس قرآن و استخاره کردن با آن و بعد تفأل به اشعار شاعران مانند شاهنامۀ فردوسی، مثنوی مولوی و حتی دیوان شاعران دیگر آغاز شد. سرانجام فال گرفتن از دیوان شعر حافظ میان مردم شهرت و عمومیت یافت(همان، 557).

هرچند حافظ خود بارها به فال زدن اشاره دارد و می گوید: به نا امیدی از این در مرو بزن فالی
بـود که قـرعـۀ دولت به نام ما افـتــد

(غزل 140)

یا:
روز هجـران و شب فرقـت یـار آخــر شد
زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد

(غزل 166)

همچنین اشارات او بیانگر شیوع رسم فال گیری و فال گشایی با کتاب در زمان او است، ولیکن، آنچنان که ازقراین پیداست، فال گرفتن با دیوان حافظ و یاری جستن از فیض انفاس مسیحایی او در میان مردم ایران، احتمالاً باید سال ها پس ازدرگذشت حافظ مرسوم شده باشد.

برخی فال گرفتن با شعر حافظ را رویدادی بی درنگ پس از مرگ حافظ و برسراختلاف مشایخ همزمانِ او بر نماز گزاردن یا نگزاردن بر جنازۀ این شاعر رند و کافرِ بی مَشرب نوشته اند. می گویند(لودی، 1324ق:51؛ سیف پورفاطمی، 1312: 83) برای حل چنین معضلی مشایخ به فال گشایی با شعر او روی آوردند و اوراق شعرهای پراکندۀ او را جمع کردند و در سبویی ریختند و از کودکی خواستند تا از سبو ورقی را بیرون آورد. کودک ورقی را بیرون آورد که این بیت شعر حافظ بر آن نوشته شده بود:

قـــــدم دریــــغ مــــدار از جـنــــازۀ حــافـــظ
که گر چه غرق گناه است، می رود به بهشت
(غزل 55)

این روایت نمی تواند بنیان چندان درست و پذیرفته شدنی داشته باشد. اولاً برای اینکه حافظ اشعارش را به هنگام حیات خود جمع و تدوین نکرده بود و جمع کردن اشعار پراکندۀ او در زمانی کوتاه و به هنگامی که هنوز جنازۀ حافظ روی زمین بوده ، به آسانی امکان نداشته است؛ دیگر اینکه بنا بر استناد برخی به مقدمۀ محمد گلندام بر دیوان حافظ، گلندام، دوست و هم صحبت او، نخستین جامع و مدون اشعار پراکندۀ حافظ پس از مرگش بوده است.

 گلندام در مقدمۀ خود می گوید: به سبب « سوابق حقوق صحبت و لوازم عهود محبت» و به تشویق و ترغیب دوستان دست به ترتیب و تبویب اشعار حافظ زده است(گلندام،صفحۀ شمار قی). ناگفته نماند که دراعتبار نوشتۀ منسوب به گلندام نیز تردید هایی کرده اند( ناتل خانلری، 1375: 2/ 1145،1147 ).

به هر روی می توان گفت که ذوق افسانه ساز عامّۀ مردم بود که پس از مرگ حافظ، از این شاعر حافظ قرآن که مثل همۀ حافظان شهر گهگاه فال و استخاره هم می گرفت و دریچه ای غیبی برروی نومیدان و درماندگان می گشود، لسان الغیبی ساخت و دیوان او را برای گرفتن فال وسیله کرد(زرین کوب، 1356: 174). با همۀ اینها، خرمشاهی با استناد به اشارات حافظ در ابیاتی از شعرهایش به « دفتر اشعار»،« سفینۀ حافظ» و «سفینۀ غزل» مانند:

بخـواه دفتـر اشـعار و راه صحـرا گـیر
چه وقت مدرسه و بحث کشف کشّافست
(غزل 44)
دُرر ز شوق برآرند ماهیان به نثار
اگر سفینـۀ حافـظ رسـد به دریایـی
(غزل 491)
دراین زمانه رفیقی که خالی از خلل است
صُــراحی مــی نـاب و سـفـینــۀ غـزلســت
(غزل 45)

داشتن مجموعۀ شعر درمیان شاعران را در آن زمان متداول دانسته واحتمال داده که حافظ نیز خود دفتر یا سفینۀ غزلی از اشعار خود داشته است(خرمشاهی، 1367: 1/275).

نخستین کسی که به تفأل زدن به دیوان حافظ اشاره می کند، مؤلف کتاب دیاربکریه، ابوبکر طهرانی است که در سال 867 ق، 75 سال پس از مرگ حافظ (د 792 ق) به شیراز رفته بود. او در آن سال جهانشاه میرزا را که برای گوشمالی پسر سرکشش پیربوداق ، به فارس سفر کرده بود، همراهی می کرد ( ابوبکرطهرانی، 1356: 2/363-364). به هر روی، پس از تدوین اشعار حافظ و دستیابی مردم قشرهای وسیعی از طبقات اجتماعی به دیوان حافظ و آشنایی با اشعار رندانه و اسرارآمیز او، گرفتن فال حافظ در ایران میان عارف و عامی عمومیت و رواج یافت.

مردم فال گشایان و فال نمایان کهن را که با فال و استخاره دریچه هایی از دنیای غیب به روی آنها می گشودند « لسانِ غیب» می خواندند(زرین کوب،1341: 548). جامی دادن القابی چون «لسان الغیب» و « ترجمان الاسرار» را به حافظ به سبب هنر او در گشودن « اسرار غیبیه و معانی حقیقیه در کسوت صورت و لباس مجاز» و نبودن تکلف در اشعار او می داند(جامی، نفحات، 1336: 614؛ همو، 1379: 148 ). حاجی خلیفه در کشف الظنون با اشاره به تداول فال گیری با اشعار حافظ نزد فارسیان، دادن لقب « لسان الغیب» به حافظ را به واسطۀ شعرهای مناسب حال مردم گفتن او می انگارد(حاجی خلیفه، 1320: 1/ ستون783). برخی نیز لسان غیب را تفأل زدن به دیوان او و آمدن غزلیاتی که نازل منزلۀ غیب است(دارابی، 1357: 131) دانسته و برخورداری حافظ از فیض روح القدس وتوفیق آسمانی و عینی او را به استناد این بیت شعر او: دوش وقت سحر از غصّه نجاتم دادند

واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
(غزل 183)(نیزنک: محجوب،1:1366/37)

همچنین آگاه بودن حافظ از غیب دل ها و نهانی های روان آدمی و پی بردن به رازهایی از دیدنی ها و شنیدنی هایش که دیگران نمی توانستند آنها را ببینند و بشنوند(سمیعی، 1366: 1/134) انگاشته اند . به هر روی رسم فال گشایی از دیوان حافظ به قصد بازکردن دریچه ای برای نفوذ در دنیای غیب، روی هم رفته حالت ابهام و تقدس توصیف ناپذیری هم به دیوان او که در گذشت قرنها اندک اندک پدید آمده است، می افزاید(زرین کوب، 1356: 199).

در متون تاریخی حکایت هایی از تفأل برخی شاهان و رجال و بزرگان به دیوان حافظ گزارش شده است. در کشف الظنون از رسالۀ کوچکی توسط محمد بن شیخ محمد هروی شامل حکایات مربوط به فال هایی که مطابق حال فال گیرندگان بوده و رسالۀ ترکی مولی حسین کفوی(د. بعد ازسال 980ق) دربارۀ فال های دیوان حافظ یاد می کند(حاجی خلیفه، همانجا). در رسالۀ لطیفۀ غیبی نیز حکایت هایی تاریخی ازگرفتن 8 فال حافظ نقل شده است که از آنها 4 فال مربوط به شاهان صفوی (شاه اسماعیل، شاه طهماسب، شاه عباس اول و شاه عباس دوم) و یک فال مربوط به فتحعلی بیگ، فرزند امامقلی خان و 2 فال مربوط به خود مؤلف کتاب است( برای شرح حکایت فال ها نک: دارابی، 1357: 129-133؛ نیز براون،315-319 1956:؛ سمیعی، 1366: 1/139-140). علی اصغر حکمت نیز از چند فقره تفأل تاریخی به دیوان حافظ و انگیزه و داستان آنها که خود دیده یا ازمعاصران شنیده است، در ذیل مبحث تفأل در کتاب تاریخ ادبی ایران، نوشتۀ براون یاد می کند. او اشعارحافظ در پاسخ به نیت ها را جملگی حسب الحال و از« عجایب تصادفات و نوادرغریبه» می داند(برای این فال ها ونیت ها، نک: حکمت، 1357: ذیل صفحات421-428). زرین کوب همۀ این حکایت ها را قصه هایی مجعول و شیرین دانسته که میان مردم حافظ دوست ایران درباب درست آمدن و مجرب بودن فال از اشعار او رایج شده بوده است(زرین کوب، 1346: 557).

فال گرفتن با شعر حافظ در مواقع گوناگون و بیشتر به هنگام جشن ها مانند جشن شب چهارشنبه سوری، شب چهارشنبۀ آخرماه صفر، شبِ چلّه (شب یلدا)، تیرما سیزّه شو(شب تیرماه سیزده)، سیزده به در ودرشب نشینی های نوروزی، به ویژه درشب های بلند زمستان و جمع شدن اعضای خانواده و خویشان به دور هم ترتیب داده می شود. گاهی نیز برای اطلاع ازبهبودی وضع و حال بیمار، رفتن به سفر و بازگشت مسافر، آگاهی از پیروزی یا شکست در کاری یا نزاعی، رفع دودلی در انتخاب همسر، خرید مِلک و کالا، اقدام به کارهایی و مانند آنها نیت می کنند و به دیوان حافظ تفأل می زنند. به باور مردم حافظ هیچ کسی را که به او روی آورده و به شعر او توسل جسته وطالب چیزی است از خود نا امید نمی کند:

به نا امیدی از این در مرو بزن فالی
بـود که قـرعۀ دولت به نـام ما افتـد
(غزل 114)

این باور عامه بر ساخته از فراوانی ابهام و ایهام در غزل های حافظ است که گشایندۀ فال، از هر قشر و گروه وطبقۀ اجتماعی و با هر مَشرب و عقیده ای، از شعر او معنایی در می یابد که آن را با نیت خود می سنجد و از آن نتیجه ای می گیرد.