احتمال استفاده آف‌لاین از کمک‌داور ویدئویی در بازی با کره‌جنوبی

کارگروه VAR در فدراسیون فوتبال همچنان در تلاش است شرایط استفاده از کمک‌داور ویدئویی را در بازی روز 20 مهر ماه مقابل کره جنوبی فراهم کند، اما احتمال مورد استفاده قرار نگرفتن کمک‌داور ویدئویی یا همان VAR در این بازی بسیار بالاست.

در ورزشگاه آزادی زیرساخت‌ها در حال آماده‌سازی است و جانمایی برای تجهیزات کمک‌داور ویدئویی (VAR) نیز انجام شده است. فدراسیون فوتبال مذاکرات خود را برای استفاده پرتابلی (موقت و اجاره‌ای) از VAR در کوتاه‌مدت و خرید تجهیزات VAR در بلندمدت انجام داده است تا ورزشگاه‌های ایران نیز به این سیستم مجهز شوند، اما به‌نظر نمی‌رسد استفاده کوتاه‌مدت از آن در دیدار با کره جنوبی عملی باشد.

در مسئله میزبانی و زمانی که بحث استفاده از کمک‌داور ویدئویی در مرحله نهایی انتخابی جام جهانی 2022 قطر مطرح شده بود، خبرگزاری تسنیم 30 خردادماه 1400 در گزارشی مفصل با عنوان  "VAR بهانه‌ای برای ندادن میزبانی به ایران نیست/ میزبانی متمرکز اجرایی می‌شود؟"  این موضوع را مورد ارزیابی قرار داد. این‌که کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) برای استفاده از VAR با شرکت بریتانیایی Hawk Eye طرف قرارداد است و این شرکت نیز به‌دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند وارد ایران شود.

در این گزارش اشاره شد که نبود تجهیزات VAR در ایران بهانه‌ای برای سلب میزبانی نیست و این تجهیزات توسط شرکت طرف قرارداد AFC یا همان Hawk Eye تأمین می‌شود و فقط اگر مسئله الزام استفاده از VAR مطرح باشد، تحریم‌ها مانع از میزبانی ایران خواهد شد. در آن مقطع این مسئله مطرح شده بود که استفاده از VAR الزام است، اما در نهایت مشخص شد که این مسئله بیشتر بهانه‌های واهی AFC بود و فیفا با تأیید میزبانی ایران مقابل این بهانه‌ها ایستاد، همان‌طور که در نهایت میزبانی دیدار با سوریه بدون وجود VAR به ایران داده شد تا تکلیف همه چیز روشن شود، البته باز هم شیطنت‌ها ادامه داشت و اعتراض سوریه‌ای‌ها به نبود VAR در ایران در راستای همین شیطنت‌ها بود، اما باز هم خدشه‌ای به میزبانی ایران وارد نشد.

اکنون و در حالی که فدراسیون اعلام کرده است میزبانی ایران در دیدار با کره جنوبی به مسئله VAR گره خورده است، اما چنین مسئله‌ای فقط برای جلوگیری از بهانه‌های AFC و شیطنت‌های قبلی است و نمی‌تواند مقابل میزبانی ایران را بگیرد. طبق قوانین فیفا استفاده از VAR در مرحله نهایی انتخابی جام جهانی 2022 قطر در منطقه آسیا توصیه و تأکید شده است، اما اجباری نیست و با توجه به شرایط موجود فیفا اجباری بودن استفاده از VAR را مورد تأکید قرار نداده است، اگر چنین بود، فیفا به هیچ عنوان اجازه میزبانی به ایران در دیدار با سوریه را نمی‌داد و اکنون نیز میزبانی دیدار با کره جنوبی را تأیید نمی‌کرد. این مسئله هم  قابل انکار نیست که کنفدراسیون فوتبال آسیا خلاف فیفا در تلاش بود میزبانی را از ایران سلب کند و حتی در تلاش برای میزبانی متمرکز مسابقات در دو کشور خاص بود که باز هم فیفا اجازه رقم خوردن این اتفاق را نداد.

مرحله نهایی انتخابی جام جهانی 2022 قطر مسابقات تحت نظر فیفاست و در هر قاره کنفدراسیون‌های مربوطه مسئول برگزاری بازی‌ها هستند، یعنی قوانین و شرایط را فیفا تعیین می‌کند، اما سایر مسائل به‌عهده برگزارکننده مسابقات خواهد بود، بنابراین در قاره آسیا این AFC است که مسابقات را برگزار می‌کند و در زمینه مسائلی چون پخش تلویزیونی، تبلیغات یا VAR با شرکت‌ها و سازمان‌های طرف قرارداد خودش همکاری دارد.

با توجه به همین مسئله تنها شرکتی که می‌تواند تجهیزات VAR را در مسابقات تحت نظر AFC تأمین کند، شرکت بریتانیایی Hawk Eye است و این شرکت نیز نمی‌تواند تجهیزاتش را وارد ایران کند، بنابراین بعید به‌نظر می‌رسد از تجهیزات تأمین‌شده از سوی فدراسیون فوتبال ایران با وجود تأییدیه فیفا، در دیدار با کره جنوبی استفاده شود، چرا که در این صورت AFC نقض قرارداد خواهد کرد و شرکت بریتانیایی می‌تواند ادعای غرامت کند، یعنی در صورت راه‌اندازی VAR در ورزشگاه آزادی همزمان با دیدار مقابل کره جنوبی، استفاده از این تکنولوژی به‌صورت آف‌لاین و صرفاً یک آزمایش داخلی برای فوتبال ایران خواهد بود و تیم داوری دیدار با کره جنوبی نمی‌تواند از VAR استفاده کند، با این حال فدراسیون همچنان در حال رایزنی با فیفا و AFC در این زمینه است تا بلکه بتواند موفق به استفاده از کمک‌داور ویدئویی در بازی با کره جنوبی شود.

با وجود تمام این شرایط، تلاش فدراسیون فوتبال برای وارد کردن VAR به ایران، هم بابت جلوگیری از بهانه‌های احتمالی AFC و هم بابت باز کردن پای این تکنولوژی به فوتبال ایران، ستودنی است، چون در هر صورت بالا رفتن اشتباهات داوری، مسابقات باشگاهی ایران را هم تحت‌الشعاع قرار داده و حواشی زیادی را در سال‌های اخیر ایجاد کرده است که بسیاری چاره خروج از بحران داوری را ورود VAR به ایران می‌دانند.

در نهایت باید دید 20 مهر ماه چه اتفاقی رقم خواهد خورد و آیا برای اولین بار از VAR در یکی از ورزشگاه‌های ایران استفاده می‌شود یا نه. شاید استفاده آن‌لاین یا آف‌لاین آن هم چندان تفاوتی نداشته باشد و استفاده از این تکنولوژی با هر شرایطی یک طلسم‌شکنی خواهد بود که در نهایت می‌تواند پای VAR را به فوتبال ایران باز کند.