شنبه هفتم بهمن ۱۳۵۱، اتفاق زیبایی در تهران رخ می دهد؛ تولدی مبارک با آغاز یک نمایش در یک بنای نو پدید. این نمی تواند خبر کوچکی برای آن زمستان خاطره انگیز قلمداد شود. مجموعه «تئاتر شهر» در سال ۱۳۴۶ با تفکر خلاق یکی از شاگردان «مهندس هوشنگ سیحون» طراحی می شود. آیین گشایش آن هم به زیبایی رقم می خورد.
اثر شکوهمند «باغ آلبالو» نوشته آنتون چخوف به کارگردانی آربی آوانسیان به روی صحنه می رود تا با این نمایش، بازیگران نام آشنایی مانند فهیمه راستکار، پرویز پورحسینی، داریوش فرهنگ، سوسن تسلیمی، مهوش افشارپناه، مهدی هاشمی و فریده سپاه منصور به ایفای نقش بپردازند. این کار با تمرینی طولانی مدت، در مدرن ترین سالن تئاتر تهران اجرا می شود. انگار طرح «علی سردار افخمی»، مهندس و معمار ایرانی، به خوبی جواب داده؛ چون آن نقشه مدرن، بعد از پنج سال می تواند تبدیل به شمایل هنری تهران شود. کسی آن موقع فکرش را نمی کرد که این استوانه شبیه برج طغرل ترکیب آجر و کاشی، این قدر چشم نواز از آب درآید و به ماندگاری برسد. جزئیاتی که برگرفته از هویت ملی و سنتی است و این ترکیب موزون، به زودی به نماد تئاتر ملی ایران تبدیل می شود. در همان زمان ساخت، برای پیرامون بنا، ایده های خوبی اجرا می شود؛ آب نمایی دلپذیر با یک تندیس تفکر برانگیز از پرویز تناولی و یک فضای سبز مناسب پارک برای دانشجویان خسته ای که به دنبال پاتوقی برای آرامش و گفت وگو هستند. در مجموع، چهار راهی فرهنگی، تقدیم اهالی پایتخت شده است. اکنون بعد از ۴۸ سال در تولد تئاتر شهر، چه می توان تدبیر کرد تا این بنای به زیبایی اولیه اش برگردد؟ تردیدی نیست که شهرداری تهران، پیش از این برای نماهای یادبودی مانند برج میلاد، زحمات زیادی کشیده. اکنون وقت آن است یا کمی هم دیر شده که آن مسئولان، به این بنای مهم شهر هم نگاهی مشفقانه بیفکنند.
خوب است آنها برای یک بار هم شده در راسته این چهارراه مشهور به سمت جنوب، آهسته و مدبرانه قدمی بزنند تا پی ببرند که اطراف این بنا چقدر به هم ریخته شده و پیرامون بنا بر اثر بی توجهی بزرگان، دچار نوعی اختلال شده؛ به طوری که هویت نخستین خود را گم کرده و بیشتر به یک بازار مکاره شلوغ و بی اصول شباهت پیدا کرده! و گویا حکایت تلخ همان نمایش نخست هر روز دارد تکرار می شود. چخوف از باغی روایت کرد که سرشار از ثمر بود؛ اما در مسیر زمان، روزگارش سپری می شود و رو به زوال می رود. به هر روی، به ۵۰سالگی این بنای ارزشمند چیزی باقی نمانده و خوب است که در شورای شهر، آینده نگری شود و با دعوت از استادان تهران شناس، با تضمین یک بودجه مناسب، اولویتی برای رسیدگی به این نقطه شهر تدارک دیده شود. کاش آنها می دانستند که برخی مکان های شهر اهمیتی بیش از یک بنا دارند؛ به ویژه این بخش شهر که بی اغراق، حکم دریچه آئورت قلب پایتخت را دارد تا دست کم در یک طرح پیگیر دو ساله، آن مکان خاطره انگیز و هنر پرور، به جایگاهی که شایسته آن است، برسد. شاید که با تکریم یک مکان از دست رفته، به اهالی محترم که هنرمندان محجوب تئاتر میهن هستند، توجه و عنایت لازم مبذول شود.
نویسنده: محمد جواد لسانی ( پژوهشگر فرهنگ )
دیدگاه تان را بنویسید