شرایط رکود به خرده فروشی بازگشت

 عدد شامخ کل پایین‌تر از ۵۰، مفهوم رکود را دارد. مرور این عدد در ماه‌های گذشته نشان می‌دهد که عدد شامخ کل در خرداد ۵۰.۸۹، در تیرماه ۳۷.۵۰ و در مرداد افزایش یافت ۵۱.۱۹،  اما در شهریور باری دیگر کاهش یافته و به عدد ۳۸.۷۸ رسید که به معنای بازگشت شرایط رکود به بخش خرده‌فروشی است.

همچنین بر اساس گزارش دوره پنجم طرح شاخص مدیران خرید (PMI) خرده‌فروشی مربوط به شهریور ۹۹،  شاخص موجودی مواد اولیه (۴۳.۸۸) در شهریور، بیشترین و شاخص میزان سفارشات جدید مشتریان (۳۳.۶۷) در شهریور، کمترین مقدار شاخص در بین ۵ مولفه اصلی شامخ بوده است.

از طرف دیگر بیشترین میزان تغییر مربوط به شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش ( ۳۰.۷۰-درصد) بوده که نشان دهنده رکود واحدهای خرده‌فروشی و بدتر شدن وضعیت فروش در شهریورماه نسبت به مردادماه است.

همچنین کاهش شاخص میزان فعالیت‌های انجام شده (تولید، ارائه خدمات و…) از ۵۱.۱۹ در مرداد به ۳۸.۷۸ در شهریورماه و کاهش شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش و یا فرآیند کار از ۵۵.۹۵ در مردادماه به ۳۸.۷۸ در شهریورماه بیانگر حرکت این بخش با عمق بیشتر به رکود است.

افزایش شاخص موجودی محصول نهایی در انبار و یا کارهای معوق و ناتمام

از دیگر سو افزایش شاخص موجودی محصول نهایی در انبار و یا کارهای معوق و ناتمام از ۴۴.۰۵ در مرداد ماه به ۵۱.۰۲ در شهریور ماه بیانگر عدم فروش کالا به دلیل کاهش قدرت خرید مردم است که در صورت تحریک نکردن تقاضا علاوه بر افزایش هزینه انبارداری محصولات، برخی از کالاهای فاسدشدنی دچار مشکل خواهند شد. همچنین با کاهش این شاخص با توجه به این شاخص انتظار می‌رود برای تولید در ماه آینده با کاهش ظرفیت اسمی تولیدکنندگان مواجه باشیم.

شاخص انتظارات در ارتباط با فعالیت‌های شرکت در ماه آینده از ۴۸.۸۱ در مردادماه به عدد ۴۲.۸۶ شهریور ماه بیانگر عدم اعتماد به ثبات اقتصادی کشور و حس تزلزل فعالین نسبت به آینده است که متاثر از وضعیت اقتصاد کلان کشور و وضعیت عدم ثبات در بورس، ارز، طلا و … است.

کاهش ۲۱.۲۴ درصدی شاخص میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی

شاخص میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی نیز با کاهش ۲۱.۲۴ درصدی نسبت به ماه گذشته نشان دهنده رکود و تعطیلی واحدهای خرده فروشی است و به تبع آن کاهش میزان فروش کالا و محصولات است. در شاخص‌های «میزان سفارشات جدید مشتریان» به میزان ۱۶.۸۱ کاهش نسبت به ماه قبل و «میزان فروش کالاها و خدمات» به میزان ۱۱.۸۴ کاهش نسبت به ماه قبل، مشاهده می‌شود که همگی این عوامل در کنار «سرعت انجام و تحویل سفارش و یا فرایند کار» با کاهش ۳۰.۷۰ نسبت به ماه قبل، منجر به کاهش ۲۴.۲۴ درصد عدد شامخ کل شده است.

همچنین بی‌ثباتی و نوسانات نرخ ارز موجب شده تا میزان صادرات کالا در ماه مورد مطالعه نسبت به ماه گذشته به میزان ۱۷.۰۵ درصد کاهش یابد.

این در حالی است که گزارش دوره چهارم طرح «شامخ» (شاخص مدیران خرید) حاکی از بهبود وضعیت خرده‌فروشی در مرداد نسبت به تیر بود و در شاخص‌های «میزان سفارشات جدید مشتریان»، «میزان استخدام نیروی انسانی» و «میزان فروش کالاها و خدمات»، افزایش نسبت به تیرماه مشاهده می‌شد که همگی این عوامل در کنار «سرعت انجام و تحویل سفارش و یا فرایند کار»، منجر به افزایش عدد شامخ کل شده بود.

شامخ چیست؟

شاخص مدیران خرید (شامخ)، شاخصی است که به صورت ماهانه، اطلاعات مورد نیاز فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و همچنین برنامه‌ریزان کشور در مورد وضعیت رونق و رکود را بیان می‌کند. این شاخص از طریق جمع‌آوری اطلاعات از مدیران مهم‌ترین بنگاه‌های اقتصادی (دارای بیشترین ارزش افزوده، میزان تولید و نیروی انسانی)، تهیه شده و بر اساس آن اطلاعات واقعی (و نه حدس یا نظر شخصی)، در مورد وضعیت متغیرهای مهمی از قبیل «مقدار تولید»، «سفارشات جدید»، «سرعت انجام و تحویل سفارش»، «موجودی مواد اولیه» و «میزان استخدام شرکت» در ماه مورد نظر، نسبت به ماه قبل (بیشتر، کمتر یا مانند) دریافت می‌شود. موسسات جهانی معتبر نیز این شاخص را با همکاری بیش از ۴۰ کشور دنیا به صورت ماهانه محاسبه و منتشر می‌کنند.