در ماه‌های اخیر و با افزایش شیوع ویروس کرونا در جهان، انتشار آمار مبتلایان و کشته‌شدگان بیماری کویید_۱۹ در بسیاری از کشورهای جهان ـ از آمریکا و انگلیس گرفته تا همین ایران خودمان ـ از سوی برخی رسانه ها با تشکیک همراه شده است. فارغ از اینکه هر کدام از این دولت‌ها چه رویکردهایی برای مقابله با این ویروس داشته‌اند و چقدر در این زمینه موفق بوده‌اند، این نکته مطرح می‌شود که در چنین شرایط بحرانی، ایجاد تشکیک در آمار توسط برخی از رسانه‌ها آن هم اغلب بدون اعلام منبع مشخص و صرفا با استفاده از عباراتی همچون «یک منبع آگاه»، چه آورده ای جز نزدیک شدن به برخی از اهداف سیاسی به دنبال داشته باشد؟
البته در این میان باید این نکته را هم در نظر داشت که تشکیک در آمار دولت‌ها و تحقیق درباره درستی این آمار و نقد عملکرد دولت‌ها در راستای مقابله با این ویروس جهان‌شمول، از وظایف اصلی رسانه‌ها محسوب می‌شود، اما تشکیک بدون تحقیق و صرفا تکذیب آمارهای اعلام شده، نه تنها با اصول حرفه‌ای رسانه همخوانی ندارد، بلکه به نوعی نقض رسالت این حرفه نیز محسوب می‌شود.
به باور بسیاری از کارشناسان رسانه، تشکیک در آمار می‌تواند توسط هر کسی صورت بگیرد، اما تحقیق در سنجش درستی آمار است که تفاوت میان رسانه را با اظهار نظرهای مردمی مشخص می‌کند.
امیدعلی مسعودی، کارشناس رسانه و مدرس دانشگاه از جمله افرادی است که باور دارد به طور کلی آمار با تشکیک همراه است و هیچ‌گاه نمی‌تواند به صورت قطعی درست باشد. او در این زمینه می‌گوید: به طور کلی همواره درباره آمارها شک و شبهه وجود داشته است. این موضوع نه تنها در کشور ما بلکه در کشورهای پیشرفته که آمارهای دقیق‌تری ارائه می‌دهند نیز مطرح است که جمع‌آوری آمار به صورت علمی مقوله پیچیده‌ای است و همواره پذیرفته می‌شود که ممکن است اشتباهاتی در آمارها صورت بگیرد و با درصدی از خطا همراه باشد.
او ادامه می‌دهد: بر همین اساس آمار مبتلایان به کرونا و کسانی که بر اثر این بیماری فوت می‌شوند نیز نمی‌تواند کاملا دقیق باشد؛ چراکه این آمارها بر اساس تعداد افرادی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، آزمایش می‌شوند یا خوداظهاری می‌کنند، اعلام می‌شود. طبیعتا در کشور ما که بیشتر جمعیت آن در روستاها و شهرستان‌های کوچک متمرکز شده است، امکان آمارسنجی دقیق وجود ندارد. علاوه بر وسعت جغرافیایی ایران، ناشناخته بودن ویروس کرونا را نیز باید از دیگر عواملی برشمرد که امکان سنجش دقیق میزان ابتلایان به کرونا در کشور را سخت‌تر می‌کند.
مسعودی خاطرنشان می‌کند: تعداد مبتلایان و فوتی ها بر اساس آن چیزی است که در مراکز درمانی صورت گرفته یا پیش از آن توسط این مراکز ثبت شده، اعلام می‌شود. در این میان باید این نکته را در نظر داشت که اتفاقاً اعلام آمارهای بالا بیشتر به نفع جامعه است؛ چراکه باعث ترس مردم می‌شود و بیشتر رعایت می کنند و با توجه به اینکه کنترل شیوع ویروس کرونا به شدت تحت تاثیر پیشگیری‌های فردی است، می‌تواند در نهایت به نفع دولت‌ها تمام شود.
این کارشناس رسانه یادآور می‌شود: بنابراین فکر می‌کنم در چنین شرایطی بهترین کار این است که به آمارهای مراکز بهداشتی، بیمارستان‌ها و ستاد ملی کرونا اتکاء کنیم و با خوداظهاری در سامانه ستاد ملی کرونا به تعیین آمار دقیق کمک کنیم. البته اگر برخی از رسانه‌ها تصور می‌کنند، آمارها غلط است باید نقد سازنده و در این زمینه تحقیق کنند، نه اینکه بدون داشتن منبع و مدرک دست به تخریب بزنند.
او اظهار می‌کند: انتظاری از شبکه‌های فارسی زبان خارجی که با هدف تخریب حکومت ایران راه‌اندازی شده‌اند نیست، بلکه روی سخنم با رسانه‌های خودمان است. خبرنگاران باید بر اساس سند و مدرک حرف بزنند و به بیمارستان‌ها بروند و سرکشی کنند.
دیدگاه تان را بنویسید