مجموعه کاخ سعدآباد به دلیل داشتن لوله های گاز فرسوده در معرض خطر انفجار قرار دارد. این اتفاقی است که رئیس سابق کاخ در مراسم تودیع خود نسبت به آن هشدار جدی داد.
چند روز پیش با معرفی رئیس جدید کاخ سعدآباد در تهران، مراسمی برای تودیع رئیس پیشین با حضور کارکنان کاخ و معاون میراث فرهنگی کشور برگزار شد.
در این مراسم کیا پارسا به نکاتی از حضور ۵۰ ماهه خود در این کاخ و مشکلاتی که با آنها رو به رو بوده است پرداخت. نکاتی که به رغم پیگیریهای چند ساله او نتیجهای نداده است.
او این مشکلات را در حضور وحید رحمتی مدیر جدید کاخ مطرح کرد با این هدف که شاید او بتواند در دوره جدید مدیریت وزارتخانه، پیگیر این مسائل شود.
مهمتر اینکه اعضای جدید شورای راهبردی کاخ سعدآباد چند روز پیش معرفی شده و این شورا تشکیل شدهاست که یکی از وظایف آنها اعتلای عملکرد موزه بر پایه خردجمعی است.
پارسا در طول زمان مدیریتش در این کاخ و در سالهای ۹۶ تا ۱۴۰۰ حدود ۱۱ نامه به وزارت میراث فرهنگی، شهرداری و نهادهای دیگر درباره موضوعات مرتبط با آب و برق و گاز این مجموعه تاریخی نوشت و هشدار داد.
یکی از این نامهها خطاب به سازمان آتش نشانی و به جهت درخواست استقرار پایگاه آتش نشانی در مجموعه سعدآباد بود اما چون در پاسخ به این نامهها جوابی نگرفت در مراسم تودیع خود سرفصلهایی از آن را در حضور متولیان جدید کاخ توضیح داد.
یکی از مواردی که او ذکر کرده بود، هشدار درباره یک انفجار بزرگ در کاخ سعدآباد است. انفجاری که میتواند در پی آتش سوزی لولههای گاز فرسوده بوجود آید.
لولههای پوسیده گاز این کاخ متعلق به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است و در این مدت بازسازی مهمی روی آنها صورت نگرفته است. حفاظت از این لولهها کاتدیک نیست یعنی هیچ حفاظی ندارد تا در مقابل نشت گاز و یا فرسودگی در امان بماند. آتش سوزی در این شرایط تنها با یک جرقه یا اتفاق فاجعه بزرگی به وجود میآورد.
مجموعه سعدآباد چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران را سپری کردهاست.
سعدآباد در دوره قاجار ساخته شد و سکونتگاه تابستانی (ییلاق) شاهان این سلسله بود. پس از کودتای ۱۲۹۹ و تصرف آن توسط خاندان پهلوی ساختمانهای متعددی در آن ساخته شدند که بالغ بر ۱۸ کاخ در ابعاد مختلف را شامل میشود.
برخی از این کاخها در اختیار نهاد ریاست جمهوری بوده و امکان بازدید عمومی ندارد. چون در برخی ایام مهمانان خاص ریاست جمهوری در این ساختمانها حضور مییابند.
رئیس سابق کاخ سعدآباد در این نامهها پیشنهاد کرده بود که باید تمام لوله کشی کاخ سعدآباد تعویض شده و از جنس لولههای پلی اتیلن شود.
چرا که اگر گاز در محدوده وسیع کاخ و زیر یکی از موزههای آن نشت کند حتماً اتفاق خطرناکی خواهد افتاد که غیرقابل جبران است چون جدا از ساختمانها، این مجموعه دارای میراث تاریخی گرانبهایی در ویترین موزهها و گنجینهها است.
ضمن اینکه شعلهای کوچک در فضای باز این مجموعه میتواند به سرعت به تمام جنگل سعدآباد سرایت کند.
ریزش دیوار کاخ سعدآباد؛ حادثه یا سهلانگاری!
هرچند مدیر مجموعه فرهنگی، تاریخی سعدآباد تاکید دارد دیواری که در بخشی از این مجموعه ریزش کرده یک حادثه بوده اما اینگونه به نظر میرسد نم که مسبب اصلی این ریزش است، مدتهاست کار خود را انجام میداده.
حدود ۱۵ متر از دیوار کاخ سعدآباد ریخته است و کیا پارسا (مدیر مجموعه فرهنگی، تاریخی سعدآباد) علت اصلی را خراب شدن جوی آب عنوان کرد که برای آبیاری درختان کهنسال توسط چلهداری طراحی شدهاند.
او دراین خصوص گفت: باتوجه به آنکه بستر زیرین آنها توسط سیمان پوشانده شده و راهی برای نفوذ آب وجود ندارد، هر از گاهی ریشههای درختان تنومند سبب خرابی این جوی میشوند و همین امر باعث نفوذ آب به دیوارهای کناری آن میشود. این دیوارها متعلق به کاخ سعدآباد هستند. از این رو دیوار نم کشیده و ریزش کرده.
مدیر مجموعه فرهنگی، تاریخی سعدآباد خاطرنشان کرد: این دیوار متعلق به دوره پهلوی اول است و مدت زمان زیادی از احداث آن میگذرد و متریال استفاده شده در آن نیز آجر و کاهگل است. از این رو هنگامی که نم میکشد استحکامش بسیار کاهش مییابد. معاون میراث فرهنگی، مدیر کل امور موزهها و مدیرکل امور برنامهها نیز از این بخش دیدن و کارشناسی لازم را انجام دادهاند.
به گفته کیا پارسا، دیواری که در کاخ سعدآباد فروریخته تحت مدیریت نهاد ریاست جمهوری است و قرار است با همکاری این نهاد و معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی، شرح خدمات آن در سامانه گذاشته شود تا پیمانکار لازم برای مرمت معرفی شود.
هرچند کیا پارسا تاکید دارد باتوجه به قدمت این دیوارها بروز خطر در آن وجود دارد اما در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر پایش و نظارت دائمی دیوارها و سایر بناهای مجموعه سعدآباد برای جلوگیری از وقوع چنین حوادثی گفت: همیشه پایش در کاخ سعدآباد انجام میشود و چک لیستها تهیه میشود اما چنین اتفاقاتی از نوع حادثه است و ربطی به پایش ندارد. البته همه به این مهم واقف هستند که این دیوار متعلق به گذشتههای دور است و قطعاً لزوم توجه به آن بیشتر و نیازمند استحکامبخشی است. باتوجه به اینکه در بهار شاهد افزایش بارشها هستیم چنین تهدیدی برای تمام مجموعه سعدآباد وجود دارد.
او اذعان داشت: اخیرا به دلیل افزایش بارش باران و افزایش سطح آب در جویها این دیوار نم بیشتری را به خود گرفته که سبب ریزش آن شده. البته قطعاً این نم کشیدن متعلق به این چند روز اخیر نیست و مدتهاست جریان دارد اما بارندگیهای اخیر آن را تسریع کرد. با این وجود مدت زمانی که این دیوار نم کشیده است را کارشناس باید تعیین کند و من اطلاعی از آن ندارم.
کیاپارسا تصریح کرد: در حال حاضر نامهنگاریهای لازم برای جذب منابع جهت مرمت این دیوار انجام شده. ضمن آنکه این دیوار حدود یک کیلومتر است که نیازمند استحکامبخشی است. بر اساس بررسیهای انجام شده احتمال ریزش بقیه دیوار بسیار کم است.
او در خصوص وضعیت سایر بناها و بخشهای کاخ سعدآباد نیز گفت: مجموعه سعدآباد که بارندگیهای اخیر آسیب چندانی ندیده اما برخی از بناهای تاریخی دچار نمزدگی شدهاند که البته بسیار اندک و قابل اصلاح است. هر سال این مهم مورد بررسی قرار میگیرد.
دیدگاه تان را بنویسید