کلهپاچه غذایی است که بین ایرانیها، بهویژه آقایان طرفداران زیادی دارد. البته تعداد خانمهایی که این غذا را دوست دارند هم کم نیست. این غذای محبوب نه تنها بسیار لذیذ است، بلکه خواص متعددی هم برای سلامتی بدن دارد. البته نباید از مضرات آن غافل شوید. اگر از فواید و مضرات کلهپاچه خبر ندارید، بهترین مقاله را برای خواندن انتخاب کردهاید. امروز تصمیم داریم شما را با ۱۱ حقیقت علمی جالب دربارهی کلهپاچه آشنا کنیم و خواص و مضرات این غذای پرطرفدار را در اختیارتان قرار دهیم. قبل از هر چیز به سراغ ارزش غذایی کلهپاچه میرویم. تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
ارزش غذایی کلهپاچه
حدود ۴۵۰ گرم کلهپاچه حاوی ۱۸۹ کیلو کالری، ۰ گرم کربوهیدرات، ۰ گرم قند، ۲۱ گرم پروتئین، ۱۰ گرم چربی، ۰ گرم نمک و ۰ گرم فیبر است. این غذای معروف و خوشمزه حاوی ریزمغذیها و ترکیبات مفیدی است که در ادامه آنها را معرفی کردهایم.
۱. سلنیوم
کلهپاچه که یکی از غذاهای محبوب ایرانیان به شمار میرود، حاوی ۲۲.۵ میکروگرم سلنیوم است و ۳۳ درصد از نیاز روزانهی بدن به این مادهی معدنی را برطرف میکند. مادهی معدنی ذکر شده از سلولها در مقابل آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت کرده و به تیروئید در درست عمل کردن کمک میکند.
۲. ویتامین B6
میزان ویتامین B6 موجود در کلهپاچه ۰.۴۵ میلیگرم است؛ این یعنی با خوردن این غذا ۲۸ درصد از نیاز روزانهی بدنتان به ویتامین ذکر شده برطرف میشود. ویتامین B6 در تقویت سیستم ایمنی بدن، افزایش سلامت ذهن و خون، کاهش خستگی و ضعف و کمک به داشتن موهای سالم مفید است.
۳. فسفر
کلهپاچه ۸۰.۱ میلیگرم فسفر به بدن میدهد و ۱۲ درصد از نیاز روزانهی بدن به این مادهی مغذی را رفع میکند. فسفر به سلولها در درست عمل کردن کمک میکند و در تولید انرژی، کمک به حفظ سلامت استخوانها و دندانها و رشد اثرگذار است.
۴. کولین
با خوردن این غذای دلچسب ۴۷.۷ میلیگرم کولین دریافت میکنید و ۱۰ درصد از نیاز روزانهی بدنتان به این ترکیب برطرف میشود. کولین به کبد در درست عمل کردن کمک میکند و ممکن است سلامت سیستم قلبی و عروقی را افزایش دهد.
۵. کلسیم
غذای پرطرفدار ایرانیها ۶۳ میلیگرم کلسیم دارد. این یعنی با خوردن آن ۷ درصد از نیاز بدنتان به کلسیم در روز رفع میشود. همانطور که حتما میدانید، کلسیم برای سلامت استخوانها و دندانها مفید است و به تولید انرژی، هضم و علمکرد بهتر عضلات کمک میکند.
۶. آهن
با خوردن کلهپاچه ۰.۵۴ میلیگرم آهن دریافت میکنید؛ این یعنی با خوردن این غذا ۵ درصد از نیاز روزانهی بدنتان به این مادهی معدنی برطرف میشود. آهن در تقویت سیستم ایمنی بدن، تقسیم سلولی، شکلگیری گلبولهای قرمز و کاهش خستگی و ضعف نقش دارد.
۷. زینک و ویتامین B12
از جمله دیگر مواد معدنی و ویتامینهای موجود در کلهپاچه میتوانیم زینک (روی) و ویتامین B12 را نام ببریم که هر دو برای سلامتی بدن فواید متعددی دارند.
حقایق عجیب دربارهی فواید و مضرات کلهپاچه
در ادامه اطلاعات مفیدی را دربارهی خواص و مضرات کلهپاچه در اختیارتان قرار دادهایم که خوب است قبل از خوردن این غذای لذیذ اما چرب بدانید.
فواید کلهپاچه
خواص کلهپاچه به شرح زیر است:
۱. به افزایش سلامت پوست کمک میکند
کلهپاچه منبع خوبی از ژلاتین به شمار میرود که در بدن به کلاژن تجزیه میشود. کلاژن ترکیب اصلی سازندهی پوست به شمار میرود. این نوع پروتئین باعث میشود پوست سفت شود. علاوه بر این به پوست خاصیت ارتجاعی میدهد. بدن بهطور طبیعی کلاژن تولید میکند، اما بعضی از عوامل میتوانند تولید کلاژن را کاهش دهند.
یکی از این عوامل یائسگی است که باعث میشود زنان کاهش تقریبا ۳۰ درصدی تولید کلاژن را در بدن تجربه کنند. یک مطالعه روی ۶۹ زن که سنشان بین ۳۵ تا ۵۵ سال بود به این نتیجه رسید که مصرف کلاژن هیدروسیلات ممکن است به بهبود خاصیت ارتجاعی پوست کمک کند. میتوانید کلهپاچه را بهعنوان منبع عالی کلاژن در رژیم غذایی خود جای دهید.
۲. قدرت عضلانی را افزایش میدهد
کلاژن ممکن است به افزایش توده و استحکام عضلانی در بزرگسالان کمک کند. محققان در یک مطالعه ۷۲ مرد که همگی یک برنامهی ورزشی یکسان داشتند را به دو گروه تقسیم کردند و به گروهی مکمل کلاژن و به گروه دیگر پلاسبو دادند. محققان به این نتیجه رسیدند که همهی شرکتکنندگان در وضعیت عضلات خود بهبود را تجربه کردند، اما گروهی که کلاژن دریافت کردند، بهبود قابلتوجهی داشتند.
۳. درد مفصلی را تسکین میدهد
تسکین درد مفصلی یکی دیگر از خواص کلهپاچه به شمار میرود. محققان در یک مطالعهی ۶ ماهه ۲۰۰ بیمار را که دچار درد عضلانی بودند به دو گروه تقسیم کردند و به گروهی مکمل کلاژن هیدروسیلات و به گروه دیگر پلاسبو دادند. نتایج این مطالعه نشان داد شرکتکنندگانی که مکمل کلاژن مصرف کردند، در مقایسه با افرادی که پلاسبو دریافت کردند، کاهش درد مفصلی را تجربه کردند. نتایج این مطالعه نشانگر این است که مصرف خوراکی کلاژن ممکن است به بعضی از افراد در درمان درد مفصلی کمک کند.
در ادامه به سایر خواص کلهپاچه اشاره کردهایم.
- به بهبود سلامت ذهن کمک میکند.
- حاوی هیالورونیک اسید است که پوست را مرطوب میکند. مواد معدنی موجود در این غذا برای سلامت و نرمی پوست لازم هستند.
- حاوی آنتیاکسیدانهایی است که با رادیکالهای آزاد که منجر به سرطان میشوند مبارزه میکنند.
- به بدن کالری زیادی میدهد. کالری انرژی لازم بدن برای انجام فرآیندهای حیاتی را مهیا میکند.
- به درمان پسوریازیس کمک کرده و از حساسیت و اگزما پیشگیری میکند.
- مشکلات قلبی و عروقی را درمان کرده و از قلب در مقابل سکتهی ناگهانی محافظت میکند.
- یکی از ترکیبات موجود در کلهپاچه به تجدید سلولهای پوستی کمک کرده و پوست را سالم و شاداب میکند. این یعنی خوردن این غذا کدری پوست را برطرف میکند و ظاهر چینوچروک را کاهش میدهد.
- به هضم و افزایش حرکات روده کمک میکند.
مضرات کلهپاچه
همانطور که در بالا اشاره کردیم، کلهپاچه فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد. البته این موضوع نباید باعث شود از مضرات آن غافل شوید. کلهپاچه یک غذای بسیار چرب است که کلسترول زیادی دارد و به همین علت زیادهروی در مصرف آن میتواند مضرات زیادی را برای سلامتی بدن به همراه داشته باشد. در ادامه مضرات کلهپاچه را در اختیارتان قرار دادهایم.
۴. ممکن است باعث نفخ، شکم درد و اسهال شود
درشتمغذیهای موجود در کلهپاچه از جمله چربی و پروتئین بهآرامی هضم میشوند. غذاهای چرب مانند کلهپاچه حاوی چربی زیادی هستند که سرعت خالی شدن معده را کاهش میدهد. این موضوع باعث میشود غذا برای مدت زمان بیشتری در معده بماند و نفخ، حالت تهوع و شکم درد را به دنبال داشته باشد.
۵. منجر به اضافه وزن و چاقی میشود
دور از تعجب نیست که کلهپاچه باعث چاقی و اضافه وزن میشود، چون خیلی چرب است. کلهپاچه کالری بسیار زیادی دارد و به همین علت ممکن است افزایش وزن را به همراه داشته باشد.
۶. ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را افزایش دهد
گفتیم کلهپاچه برای قلب مفید است، اما اگر در مصرف آن زیادهروی کنید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سکته در شما بیشتر میشود. زیاد خوردن این غذا باعث گرفتگی عروق قلب شده و به همین علت منجر به بالا رفتن خطر ابتلا به بیماریهای قلبی میشود.
۷. هضم آن سخت است
گفتیم کلهپاچه یک غذای چرب است. این موضوع باعث میشود هضم آن نسبت به سایر غذاها دشوارتر شود. افرادی که دچار مشکلات مربوط به معده هستند، به هیچ وجه نباید این غذا را مصرف کنند. کلهپاچه کلسترول خیلی زیادی دارد. بنابراین بهتر است آن را در وعدهی صبحانه میل کنید و طی روز به اندازهی کافی فعالیت بدنی داشته باشید تا دچار عوارض جانبی نشوید.
۸. برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مضر است
اگر دچار فشار خون بالا هستید، متأسفانه باید به شما بگوییم که مصرف کلهپاچه برای شما ممنوع است. علت این موضوع وجود اسیدهای چرب موجود در آن است.
۹. مصرف کلهپاچه برای خانمهای باردار ممنوع
زنان باردار نباید کلهپاچه بخورند، چون این غذا منجر به افزایش وزن میشود و زایمان را دشوار میکند.
۱۰. افزایش اسید اوریک خون را به همراه دارد
کلهپاچه بهویژه مغز حاوی کلسترول زیادی است و به همین دلیل باعث میشود سطح اسید اوریک خون بالا برود. بالا رفتن میزان اسید اوریک خون عوارض ناخوشایندی را به دنبال دارد که از جملهی آنها میتوانیم به افزایش خطر بیماری نقرس و ناراحتی کلیوی اشاره کنیم.
۱۱. بیماران کلیوی نباید آن را بخورند
کلهپاچه حاوی کلسترول زیادی است و به همین علت افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی نباید آن را مصرف کنند. این غذای محبوب همچنین پروتئین و چربی زیادی دارد که این موضوع خوردن آن برای بیماران مبتلا به بیماریهای کلیوی را مضر میکند.
سخن آخر
کلهپاچه یکی از غذاهای محبوب و خوشمزهی ایرانیها به شمار میرود که با وجود داشتن خواص فراوان، مضراتی را برای سلامتی بدن به دنبال دارد. امروز در دیجیکالا مگ دربارهی مزایا و معایب کلهپاچه صحبت کردیم. بهترین کار این است که در خوردن کلهپاچه زیادهروی نکنید تا دچار عوارض جانبی آن نشوید. اگر دچار بیماری خاصی هستید یا نمیدانید خوردن کلهپاچه برایتان بیخطر است یا نه، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید خطری سلامتیتان را تهدید نمیکند. در بخش کامنتها به ما بگویید از طرفداران کلهپاچه هستید یا نه؟ هر چند وقت یک بار کلهپاچه میخورید؟
راهی برای حفظ کلهپاچه از باکتریها
محققان در پژوهشی تاثیر بستهبندی با لفافهای نانو نقره را بر نگهداری کلهپاچه بررسی کردند.
افزایش زمان ماندگاری مواد غذایی یک امر مهم و اجتنابناپذیر است. کلهپاچه از آن جایی که یک غذای سنتی و محلی در ایران است، به دلیل رطوبت بالا و بار میکروبی میتواند زمینه مناسبی برای رشد پاتوژنهای غذایی باشد. کله پاچه دارای پروتئین و اسیدهای چرب فراوانی است که میتواند محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسمهای مولد فساد باشد. محققان در پژوهشی راهی را برای کاهش بار میکروبی کله پاچه بررسی کردهاند.
در این پژوهش که توسط انوشه شریفان، رامین بهشتیزاده و حامد اهری از دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات و همچنین امیرعلی انوار از دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات انجام شده، آمده است:« استفاده از نانو ذرات فلزی به واسطه سایز کوچک ماده مصرفی( در مقیاس نانو)، انحلال نسبتا بالا، انعطافپذیری بالا، ویژگیهای شیمیایی و میکروبی خوب به دلیل دارا بودن نسبت سطح به حجم بالا و همچنین به دلیل افزایش مقاومت میکروارگانیسمها به یونهای فلزی و آنتیبیوتیکها و ایجاد سویههای مقاوم به عنوان جایگزین آنتیبیوتیکها، تولید اشکال دارویی متنوع و همچنین توجه ویژه جهانی نسبت به روشهای تشخیص سریع و دقیق از اهمیت ویژهای برخوردار هستند.»
بر اساس آن چه در این مقاله آمده است، یکی از تکنولوژیهای جدید که امروزه برای نگهداری مواد غذایی مورد توجه محققان قرار گرفته است و برای محصولات قابل استفاده است، بهرهگیری از بستهبندیهای ضدمیکروب است که در ساخت آنها از موادی در مقیاس نانو استفاده میشود و در این بین نانو ذرات نقره از موثرترین آنها است.
نویسندگان این مقاله، پس از تهیه سوسپانسیون میکروبی به ارزیابی خاصیت ضدباکتریایی پوششها با غلظتهای مختلف 1000ppm، 2000 ppm و 3000 ppm پرداخته شد.
در این پژوهش آمده است:« در این تحقیق از پوششهایی با غلظت 3500ppm و 4000ppm استفاده شد که دارای بیشترین تاثیر بر روی کله پاچه نگهداری شده در یخچال با سرمایش 4 درجه سانتیگراد داشته است و توانست بار میکروبی کله پاچه را ثابت نگهدارد، ممکن است بتوان غلظتهای بالاتر را با خاصیت آنتیباکتریال تولید کرد و به کار برد.»
در پایان چنین نتیجهگیری میشود که غلظتهای 3500 ppm و 4000 ppm نانو ذره نقره در حفظ میزان نسبی باکتری اشرشیاکلای در چهار روز آزمایش بر روی کله پاچه تاثیر بیشتری نسبت به سایر غلظتهای نانو نقره دارند. همچنین سایز نانو ذرات نقره با میکروسکوپ الکترونی اندازهگیری و 62nm گزارش شد. در نهایت با توجه به کلیه نتایج، استفاده از لفافهای بستهبندی نانو نقره اصلاح شده با فتوکاتالیست TIO2 (دیاکسید تیتانیوم) برای افزایش ماندگاری کله پاچه توصیه میشود.
این پژوهش در اولین شمارهی پانزدهمین سال نشریه پاتوبیولوژی مقایسهای منتشر شده است.
دیدگاه تان را بنویسید