برجام|ضربه سیاسی به برجام را تحمل نمی‌کنیم

یک روز پس از برگزاری نشست مجازی شورای امنیت، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در سخنانی این نشست را «محل نمایشی برای شکست مجدد سیاسی آمریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران» توصیف کرد؛ روحانی با اشاره به اینکه طی ۳ سال و نیم از زمانی که دولت جدید آمریکا در کاخ سفید مستقر شده، با بی قانونی، اعمال ضد قانونی، ضدبشرو ضد حقوق بشر علیه ایران مواجه بودیم، ادامه داد: «حالا ممکن است آمریکایی‌ها در محاسبات خود بگویند که در بخش اقتصادی موفقیتی به‌دست آوردیم و توانستیم ملت ایران را تحت فشار مضاعف قرار دهیم، اما قطعا از لحاظ سیاسی، حقوقی و اخلاقی در طول مدت ۳ سال و نیم بارها و بارها با شکست مواجه شدند و روز سه‌شنبه هم باز یک نوع شکست جدیدی برای آمریکایی‌ها بود.»

 به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، در جلسه روز گذشته هیات دولت رئیس‌جمهور با بیان اینکه آمریکایی‌ها طی هفته‌های اخیر دو شکست بزرگ سیاسی را متحمل شدند، شکست نخست را راجع به پیش‌نویس قطعنامه تهیه شده علیه ایران دانست و گفت: «تا امروز در واقع همه آنهایی که در شورای امنیت فعال هستند به نحوی مخالفت کردند و آمریکایی‌ها موفقیتی برای اینکه زمینه را در شورای امنیت آماده کنند، به‌دست نیاوردند؛ در افکار عمومی دنیا هم به‌دست نیاوردند.» وی شکست دوم را مربوط به نشست روز سه‌شنبه شورای امنیت عنوان کرد و ادامه داد: «غیر خودِ آمریکا، ۱۴ عضو دیگر همگی از برجام تعریف و پشتیبانی کردند؛ یعنی آمریکایی‌ها ۳ سال و نیم است در دنیا تلاش می‌کنند برای اینکه برجام را بشکنند، اما بعد از ۳ سال و نیم باز هم وقتی شورای امنیت سازمان ملل تشکیل می‌شود، غیر خودشان ۱۴ عضو دیگر از برجام و از قطعنامه ۲۲۳۱ حمایت می‌کنند.»  روحانی بار دیگر تاکید کرد که که هر روز و هر ساعتی که طرف مقابل، یعنی ۱+۴ حاضر شوند به تمامی تعهدات خود در برجام عمل کنند، ایران نیز بلافاصله به‌طور کامل به تعهدات خود برمی‌گردد. وی ادامه داد: «یک‌سال تمام صبر کردیم، به تمامی تعهدات خود عمل کردیم و آنها نتوانستند کاری را پیش ببرند. در سال دوم هم مرحله‌ای قدم‌به‌قدم در ۵ مرحله پیش رفتیم و آنها باز نتوانستند کاری انجام بدهند.» رئیس‌جمهور تاکید کرد: «ایران به تعهد سیاسی خود، به تعهد حقوقی خود و به تعهد اخلاقی خود در طول تاریخ مخصوصا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همیشه پایبند بوده و امروز هم پایبند هستیم.» در ادامه روحانی با اشاره به اینکه تاکنون ضربه آمریکا به برجام ضربه اقتصادی بوده و ایران در مقابل، بخشی از تعهدات خود را کنار گذاشت و تحمل کرد، ادامه داد: «اما اگر آمریکایی‌ها باز هم بخواهند به برجام ضربه بزنند، بخواهند ضربه سیاسی بزنند، بدانند جمهوری اسلامی ایران تحمل نخواهد کرد و همان‌طور که بارها به ۱+۴ گفتیم، اقدام قاطع خود را در این زمینه نشان می‌دهد.» وی همچنین گفت: «البته دوستان ایران در روسیه و چین در طول این ۳ سال و نیم، همواره مواضع سیاسی بسیار خوبی اتخاذ کردند، روز سه‌شنبه هم مواضع سیاسی خوبی اتخاذ کردند.»

گزینه‌های ایران

از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سه‌شنبه شب در نشست مجازی شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت: «فشارهای آمریکا چه از طریق طرح اتهامات یا جنگ و چه تحریم یا ترور از جمله ترور بزدلانه قهرمان ضدتروریسم منطقه ما، سردار قاسم سلیمانی نتوانسته است ایرانیان را به زانو درآورد.» ظریف با بیان اینکه مایلم سخنرانی خود را با همان عباراتی آغاز کنم که نخست‌وزیر مصدق ۵۹ سال پیش در این شورا به کار برد، گفت: «شورای امنیت تاسیس شد تا ملل بزرگ و کوچک به‌طور یکسان بتوانند دور یک میز بنشینند و برای حفظ صلح مطابق با اهداف و اصول ملل متحد همکاری کنند. شورا نمی‌تواند وظیفه خطیر خود را انجام دهد... مگر اینکه قدرت‌های بزرگ به اصولی که شورا برای محقق کردن آنها ایجاد شده‌ است، احترام بگذارند.» به گزارش «ایسنا» وزیر خارجه ادامه داد: «چنانچه بار دیگر شورا تعلل ورزد، به منزله یک نسل عقبگرد در چندجانبه‌گرایی و حاکمیت قانون خواهد بود.» ظریف با اشاره به اینکه ایالات متحده با برخی از عمال خود به دبیرخانه فشار آورد تا یک خوانش گمراه‌کننده از قطعنامه ۲۲۳۱ را اتخاذ کند، افزود: «دبیرخانه را وادار به اتکا به ادعاهای خودساخته و اسناد جعلی برای تهیه یک گزارش کاملا غیرحرفه‌ای می‌کنند.» وی ادامه داد: «ایران با عملکرد مبتنی بر حسن نیت، از اعمال این اقدام جبرانی خودداری کرده تا طرف‌های باقیمانده برجام قادر باشند به وعده‌های خود عمل کنند. به مدت یک سال تمام، اجرای کامل برجام را ادامه دادیم.» وزیر خارجه ایران در ادامه با اشاره به اینکه هرگونه محدودیت جدید توسط شورای امنیت، بر خلاف تعهدات اساسی است که به ملت ایران داده شده است، گفت: «در چنین سناریویی، گزینه‌های ایران، همان‌طور که قبلا به بقیه طرف‌های برجام اطلاع داده شده، قاطع خواهد بود.»

انزوای آمریکا

همزمان روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از دیپلمات‌ها و تحلیلگران نتیجه تلاش آمریکا در شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را شکست آمریکا و بیانگر انزوای آن تلقی کرد. به گزارش «ایسنا» نیویورک تایمز در گزارشی درباره جلسه روز سه‌شنبه شورای امنیت سازمان ملل نوشت: «مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه خواستار تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی ایران شد؛ اما درخواست او با وجود چین و روسیه که این درخواست را آشکارا رد کردند و متحدان نزدیک آمریکا که در این باره تردید داشتند، با استقبال مواجه نشد.» نیویورک تایمز به نقل از دیپلمات‌ها در این گزارش مطرح کرده است: «این پیشنهاد آمریکا نتیجه‌ای جز شکست در شورای امنیت سازمان ملل دربر ندارد و حتی ممکن است به قدر کافی مورد حمایت واقع نشود که بتوان آن را به رای گذاشت. دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا تهدید کرده است که اگر این تحریم تمدید نشود از مقررات بازگردانی تحریم‌ها در توافق هسته‌ای استفاده خواهد کرد تا تحریم‌های پیشین سازمان ملل را علیه ایران اعمال کند که این اقدام از سوی کشورهای دیگر از نظر قانونی نامعتبر و همچنین غیرمعقول تلقی شده است.» در ادامه این گزارش آمده است: «نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان نیز، هم درباره پایان یافتن تاریخ این تحریم و هم درباره رویکرد آمریکا به ویژه بازگردانی تحریم‌ها که با آن مخالفت کرده‌اند، ابراز نگرانی‌ کردند.» گزارش نیویورک تایمز می‌افزاید تحلیلگران بر این باورند که مقاومت در برابر درخواست پمپئو نه فقط از جانب رقبایی همچون چین و روسیه، بلکه از سوی متحدان مهم واشنگتن، بیانگر انزوای رو به گسترش و افول تاثیرگذاری آمریکا است. این روزنامه در بخش دیگری از گزارش خود به نقل از هنری رم، تحلیلگر ارشد گروه اوراسیا در زمینه ایران نوشت: «این نشست مثالی واضح از انزوای واشنگتن درباره مساله ایران و همچنین مثالی برای شکست آمریکا در سه سال گذشته در زمینه قانع کردن دیگر اعضای توافق هسته‌ای به پشتیبانی از رویکردش بود.»

نامه ضدایرانی امارات و عربستان

پس از ناکامی نشست اخیر شورای امنیت، عربستان سعودی و امارات در نامه‌ای ضدایرانی به شورای امنیت ادعاهایی علیه کشورمان مطرح کردند. عربستان که خود حامی تروریسم و ناقض قوانین بین‌المللی است و روزانه مردم بی‌گناه یمن را به قتل می‌رساند در نامه‌ای به شورای امنیت مدعی شد که ایران به دنبال ایجاد بی‌ثباتی در تمام جهان است. به گزارش «ایسنا» به نقل از العربیه، عربستان سعودی در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با نشست روز سه‌شنبه، هدف تهران از رفتارهایش را ایجاد بی‌ثباتی نه تنها در منطقه خاورمیانه بلکه در تمام جهان خواند و مدعی شد که ایران به شبه‌نظامیان در سوریه، عراق و لبنان سلاح ارسال کرد و در آن کشورها تروریسم را به وجود آورد. در نامه عربستان سعودی با طرح ادعاهایی چون حملات حوثی‌ها علیه عربستان با موشک‌های ایرانی انجام شده، ایران به حوثی‌ها سلاح می‌دهد و آنها تاکنون ۱۶۵۹ حمله علیه اهداف غیرنظامی انجام داده‌اند، آمده است: «امیدواریم که ایران همانند یک کشور عادی رفتار کند و به قوانین بین‌المللی احترام بگذارد.» عربستان سعودی همچنین از گزارش شورای امنیت مبنی بر دست داشتن ایران در حملات انصارالله یمن به عربستان استقبال کرد. در نامه عربستان سعودی بر ضرورت تداوم تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران تاکید شده است. همزمان وزیر مشاور در امور خارجه کشور عربستان سعودی ضمن بررسی بقایای موشک‌های بالستیکی که به گفته مقامات سعودی به سمت ریاض پرتاب شده است، مدعی شد: «موشک‌های شلیک‌شده به عربستان ایرانی بودند.» همچنین امارات در نامه‌ای به شورای امنیت از عدم تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران ابراز نگرانی کرد. وزارت خارجه بحرین نیز از گزارش سازمان ملل مبنی بر دست داشتن ایران در حملات انصارالله یمن به عربستان استقبال کرد.