بیت‌کوین در حال نزدیک‌شدن به سومین هاوینگ (هالوینگ) یا نصف‌شدن پاداشی است که به ماینرها در ازای تأیید هر بلوک پرداخت می‌شود. همین موضوع باعث شده است این روزها نوسانات صعودی قیمت بیت‌کوین نظر بسیاری از افراد را به‌خود جلب کند. بیت‌کوین که تا چندی پیش تحت‌تأثیر شیوع ویروس کرونا و عوامل مختلف دیگر شاهد افول قیمت بود و حتی برای دقایقی به کمتر از چهارهزار دلار نیز سقوط کرد، حال در حال محک‌زدن صعود به بیش از ۱۰ هزار دلار است؛ به‌طوری‌که روز گذشته برای چندبار عبور از این میزان را شاهد بودیم. البته بیت‌کوین نتوانست این قیمت را حفظ کند؛ به‌گونه‌ای که در زمان نگارش این مقاله، بیت‌کوین با قیمت ۹٫۷۳۹ دلار معامله می‌شود.
بیت‌کوین را باید مادر ارزهای رمزنگاری‌شده یا ارزهای دیجیتال خواند. در واپسین ماه‌های سال ۲۰۰۸، بیت‌کوین با انتشار مقاله‌ای معرفی شد که فناوری آن را تشریح می‌کرد؛ اما شروع به کار آن با ایجاد اولین بلوک سوم ژانویه‌ی ۲۰۰۹ رسما آغاز شد. اولین بلوک شبکه‌ی بلاک‌چین بیت‌کوین را ساتوشی ناکاموتو ایجاد کرد که بسیاری آن را نامی مستعار برای خالق یا خالقان این ارز رمزنگاری‌شده می‌پندارند. تا امروز، افراد متعددی همچون پاول لرو به‌عنوان خالق بیت‌کوین یا همان ساتوشی ناکاموتو مرموز معرفی شده‌اند؛ حال‌آنکه هنوز این موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و همانطورکه اشاره کردیم، برخی از صاحب‌نظران حوزه‌ی مالی، به‌ویژه بیت‌کوین معتقدند که این پول رمزنگاری‌شده حاصل کار یک تیم است.
بیت‌کوین با اینکه ارزی رمزنگاری‌شده است و چیزی فراتر از کدهای دیجیتال نیست، موفق شده با پیاده‌سازی و به‌ارث‌بردن ویژگی‌های فلزات گران‌بها، ازجمله طلا، به‌عنوان جایگزینی برای سیستم پولی در آینده مطرح شود؛ حال‌آنکه هنوز مناقشه‌های بسیاری بین اقتصاد‌دانان در این زمینه وجود دارد. شاید تصور کنید تولد بیت‌کوین اتفاقی وابسته به رشد فناوری بود؛ اما به‌جرئت می‌توان بیت‌کوین را حاصل تغییرات سیستم پولی و مالی خواند که وقوع آن مستلزم پیشرفت فناوری بود. برای درک بهتر این موضوع، بهتر است بدانید از حدود نیم‌قرن پیش و با ملغی‌شدن پیمان برتون وودز، دیگر از پول با پشتوانه‌ی طلا خبری نیست؛ از‌این‌رو، بسیاری از اقتصادانان برای از هم پاشیدن نظام پولی حاکم بر جهان لحظه‌شماری می‌کنند. در چنین اوضاع‌واحوالی بیت‌کوین متولد شد که ویژگی‌های پول مدرن با وابستگی به تکنولوژی را به‌همراه دارد و می‌توان آن را بهترین گزینه برای سده‌ی بیست‌ویکم خواند.
هاوینگ بیت‌کوین یا نصف‌شدن پاداش معدن‌کاوی چیست؟
هاوینگ، هالوینگ یا نصف‌شدن پاداش ماینینگ بیت‌کوین چیست و چرا این اتفاق مهم است؟ برای درک بهتر پاسخ این پرسش، ابتدا باید عملکرد بیت‌کوین و شبکه‌ی بلاک‌چین را شرح دهیم که به‌نوعی بیت‌کوین و اغلب ارزهای رمزنگاری‌شده با کمی تغییر بر آن استوار شده‌اند. پیش‌از‌این، در مقاله‌ای با عنوان بیت‌کوین چگونه کار می‌کند، فنی عملکرد بیت‌کوین را از نظر فنی عمیق واکاوی کرده‌ایم؛ اما بهتر است در ابتدا تعریفی ساده از ساختار آن ارائه کنیم.
بلاک‌چین شبکه‌ای غیرمتمرکز است که نهاد مرکزی همچون سیستم‌های مالی سنتی که بانک مرکزی در رأس آن است، برای کنترل تراکنش‌های مالی در آن وجود ندارد. در شبکه‌ی بلاک‌چین، تراکنش‌ها در Ledger ثبت می‌شوند که درواقع می‌توان آن را به دفتری حسابداری تشبیه کرد که دردسترس همگان قرار دارد؛ البته با وجود دردسترس‌بودن این دفتر حسابداری، تنها افرادی با شرایط مشخص قادر به تأیید تراکنش‌ها در این دفتر هستند. شرایط موردنیاز برای تأیید تراکنش‌های دفتر حسابداری، اختصاص منابعی چون انرژی، زمان، قدرت پردازشی و... است. افرادی که چنین شرایطی فراهم کنند، قادر هستند تراکنش‌ها را کنترل و تأیید کنند. در شبکه‌ی بیت‌کوین، به این افراد ماینر یا معدن‌کاو می‌گویند. ماینرها به‌عنوان حسابدارانی که به این دفاتر دسترسی دارند، باید برای دریافت پاداش، منابعی نظیر قدرت پردازشی و انرژی و زمان خود را برای تأیید تراکنش‌هایی اختصاص دهند که به‌صورت نظیر‌به‌نظیر در تمام دفاتر موجود ثبت می‌شوند. هر ماینر پس از تأیید یک بلوک از تراکنش‌ها که در تمام دفاتر ثبت می‌شود، پاداشی در قالب بیت‌کوین دریافت می‌کند که همان پاداش معدن‌کاوی است.
پاداش معدن‌کاوی تنها راهی است که ازطریق آن بیت‌کوین‌های جدید تولید و به شبکه اضافه می‌شوند؛ اما آیا تولید این بیت‌کوین‌ها محدودیتی ندارند و تا ابد ادامه خواهند داشت؟ پاسخ این پرسش منفی است. براساس ساختار شبکه‌ی بلاک‌چین، تنها ۲۱ میلیون واحد بیت‌کوین تا سال ۲۱۴۰ تولید خواهد شد و در این مدت، پاداش‌های معدن‌کاوی در فاصله‌های زمانی مشخص شده، همچون اتفاقی نصف خواهد شد که قرار است تا کمتر از ۶۰ ساعت دیگر اتفاق بیفتد. براساس الگوریتمی که شبکه‌ی بیت‌کوین براساس آن کار می‌کند، پاداش ماینینگ پس از هر ۲۱۰ هزار بلوک نصف می‌شود. همین محدودیت باعث شده بیت‌کوین با عنوان طلای دیجیتال لقب بگیرد؛ چراکه محدودبودن مشخصه‌ی اصلی طلا است. یافتن معادن جدید طلا نیز همچون استخراج بیت‌کوین‌های جدید رفته‌رفته سخت‌تر می‌شوند.
تا امروز، بیش از ۱۸ میلیون واحد بیت‌کوین استخراج شده که بیش از ۸۵ درصد از تمام بیت‌کوین‌های ممکن را شامل می‌شود. نکته‌ی مهم درباره‌ی محاسبه‌ی زمان هاوینگ بی‌اثرشدن پیشرفت قدرت پردازشی است که با افزایش سختی شبکه اتفاق می‌افتد. پیشرفت سخت‌افزاری و افزایش قدرت پردازشی ماینرها امری بدیهی است؛ از‌این‌رو، شبکه‌ی بیت‌کوین برای بی‌اثرکردن این موضوع درصورت افزایش قدرت پردازشی، سختی محاسبات را افزایش می‌دهد تا ثبت هر بلوک همچنان در فاصله‌ی ۱۰ دقیقه انجام شود.
پاداش ماینرها پس از هاوینگ چقدر خواهد شد؟
پس از هاوینگ که تا دو روز آینده اتفاق خواهد افتاد، ماینرها در ازای هر بلوک، ۶/۲۵ بیت‌کوین به‌عنوان پاداش دریافت خواهند کرد که نصف ۱۲/۵ بیت‌کوینی است که تا سومین هاوینگ دریافت کرده‌اند. زمانی‌که بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ آغاز به کار کرد، ماینرهای در ازای هر بلوک، ۵۰ بیت‌کوین به‌عنوان پاداش دریافت می‌کردند. اگر پاداش ماینینگ قبل از اولین هاوینگ را با ارزش امروز بیت‌کوین محاسبه کنیم، پاداش هر بلاک حدود نیم‌میلیون دلار می‌شود که عددی بسیار بزرگ است؛ حال‌آنکه در سال ۲۰۱۱، بیت‌کوین در ابتدی راه بود و با ارزش آن روز، پاداش هر بلوک ۳۱ دلار می‌شد.
اولین هاوینگ در نوامبر ۲۰۱۲ اتفاق افتاد که تا آن زمان ۱۰،۵۰۰،۰۰۰ بیت‌کوین استخراج شده بود. پس از اولین هاوینگ، پاداش معدن کاوی از ۵۰ بیت‌کوین به ۲۵ بیت‌کوین کاهش یافت. دومین هاوینگ ششم ژوئیه‌ی ۲۰۱۶ با تأییدشدن بلوک شماره‌ی چهارصدوبیست‌هزارم انجام شد و پاداش معدن‌کاوی به ۱۲/۵ بیت‌کوین در ازای هر بلوک کاهش یافت. سومین هاوینگ که دو روز آینده به‌وقوع خواهد پیوست، پاداش ماینینگ را به ۶/۲۵ واحد کاهش خواهد داد که با ارزش فعلی بیت‌کوین ۶۰ هزار دلار به‌ازای هر بلوک می‌شود.
هاوینگ سوم چه زمانی اتفاق خواهد افتاد؟
با‌توجه‌به اینکه تأیید هر بلوک در شبکه‌ی بلاک‌چین در مدت ۱۰ دقیقه انجام می‌شود؛ از‌این‌رو، زمان هاوینگ تقریبا پیش‌بینی‌پذیر است. براساس آخرین محاسبات، هاوینگ یا هاوینگ سوم بیت‌کوین ساعت هفت صبح سه‌شنبه بیست‌وسوم اردیبهشت اتفاق خواهد افتاد. انتظار می‌رود چهارمین هاوینگ بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴ اتفاق بیفتد و پاداش معدن‌کاوی را به ۳/۱۲۵ بیت‌کوین به‌ازای هر بلوک کاهش دهد. هاوینگ چهارم پس از تأیید هفتصد‌وچهل‌هزارمین بلوک اتفاق خواهد افتاد.
نمودار نرخ تولید بیت‌کوین پس از هر هاوینگ بیت‌کوین
هاوینگ باعث افزایش قیمت بیت‌کوین می‌شود؟
هاوینگ رویدادی است که پس‌‌از‌آن ارزش بیت‌کوین تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و این موضوع چندان دور‌از‌ذهن نیست. بررسی نوسان ارزش بیت‌کوین در اولین و دومین هاوینگ نیز این موضوع را ثابت می‌کند. انتظار می‌رود سومین هاوینگ یا هاوینگ بیت‌کوین به کاهش نرخ تولید این پول و رساندن آن به ۱/۸ درصد منجر شود که با نرخ ۱/۴۵ درصدی استحصال طلا فاصله‌ی چندان زیادی ندارد. بسیاری از کارشناسان با تکیه‌بر عواملی چون کاهش نرخ تولید و نزدیک‌شدن به طلا و کاهش عرضه‌ی بیت‌کوین به موجب هاوینگ و افزایش تقاضا برای بیت‌کوین معتقدند که بیت‌کوین پس از هاوینگ روندی صعودی را در پیش خواهد گرفت.
نگاهی به تاریخ هاوینگ‌های پیشین نیز، چنین ادعایی را تأیید می‌کنند. همانطورکه اشاره کردیم، اولین هاوینگ بیت‌کوین نوامبر ۲۰۱۲ اتفاق افتاد که درنتیجه‌ی آن ارزش هر بیت‌کوین از ۱۱ دلار به بیش از ۱٫۱۱۵ دلار رسید. دومین هاوینگ در ژوئیه‌ی ۲۰۱۶ اتفاق افتاد و ارزش هر بیت‌کوین را که با کاهش پس از اولین هاوینگ به ۶۵۰ دلار کاهش داده بود، به بیش از ۲۰،۰۰۰ دلار در دسامبر ۲۰۱۷ رساند که بیشترین ارزش این پول رمزنگاری‌شده در تاریخ حیات آن است.
همانطورکه اشاره کردیم، نصف‌شدن پاداش ماینینگ نتایجی در پی دارد که مهم‌ترین آن کاهش میزان تولید بیت‌کوین جدید در حالتی است که تقاضا افزایش یافته یا حداقل همچون گذشته ثابت باشد. البته شاید به این موضوع فکر کنید که اگر ماینرها با نصف‌شدن پاداش انگیزه‌ای برای ماینینگ نداشته باشند و دستگاه‌های خود را خاموش کنند، چه اتفاقی می‌افتد؟ در این سناریو هاوینگ به‌ضرر بیت‌کوین نیست؟ به‌نظر می‌رسد ساتوشی ناکاموتو به تمام ابعاد فعالیت بیت‌کوین و شبکه‌ی بلاک‌چین اندیشیده است. این سناریو یا هر سناریویی را تصور کنید که ماینرها به هر دلیلی دستگاه‌های بیت‌کوین را خاموش کنند و تعداد ماینرها کاهش یابد، در این حالت سختی شبکه برخلاف همیشه کاهش می‌یابد و درنتیجه، ماینینگ بسیار ساده‌تر از پیش می‌شود. کاهش سختی شبکه به‌معنای این است که ماینرها می‌توانند با نیروی پردازشی و صرف انرژی و هزینه‌ی کمتر درآمدزایی کنند و همین موضوع ماینینگ را به‌صرفه می‌کند و درنتیجه سلامت و پویایی شبکه‌ی بیت‌کوین حفظ می‌شود.
بسیاری بر این باورند بیت‌کوین پس از هاوینگ روندی صعودی در پیش خواهد گرفت و تا سال ۲۰۲۱ احتمالا به رقم ۱۰۰،۰۰۰ دلار خواهد رسید. این در حالی است که در ماه‌های اخیر و با شیوع ویروس کرونا، بیت‌کوین رفتاری مشابه شاخص‌های بورس در پیش گرفت و ارزش آن سقوط کرد؛ حال‌آنکه بسیاری بر این باور بودند که بیت‌کوین می‌تواند مأمنی مطمئن برای حفظ سرمایه در مواقع بحرانی باشد. باید دید پس از هاوینگ چه بر سر بیت‌کوین خواهد آمد؟ آیا ارزش این پول رمزنگاری‌شده روندی صعودی در پیش گرفته و رنگ واقعیت به رؤیای سرمایه‌گذارانش خواهد بخشید یا خیر؟ دیدگاه شما درباره‌ی این موضوع چیست؟
پرسش‌های متداول
هاوینگ بیت کوین چیست؟
چرا هاوینگ بیت کوین باعث افزایش ارزش بیت‌کوین می‌شود؟
هاوینگ بیت کوین در چه تاریخی انجام می‌شود؟
قیمت بیت کوین پس از هاوینگ افزایش پیدا می‌کند؟
خرید زدکش