هزینه خانوارهای ایرانی تا ۲۷ درصد بالا رفت

آخرین گزارش مرکز آمار ایران از شاخص نرخ تورم حاکی از آن است که در پایان اولین ماه تابستان 99، نرخ تورم ماهانه و نقطه‌ای با روندی فزاینده مواجه شده‌اند و نرخ تورم 12ماهه منتهی تیر ماه (سالانه) کاهش یافته است.

اعداد و ارقام مورد محاسبه این مرکز پژوهشی نشان می‌دهد که به‌رغم افت 4/1 درصدی نرخ تورم سالانه و قرارگرفتن این شاخص روی رقم 4/26 درصد، طی چهارمین ماه سال جاری نرخ تورم ماهانه با رشد 4/4 واحدی به 4/6 درصد رسیده است. بدین معنا که قیمت کالاهای مورد محاسبه مرکز آمار طی یک‌ماهه‌ تیر به‌طور میانگین 4/6 درصد رشد داشته است

. نرخ تورم نقطه به نقطه هم که درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل را نمایش می‌دهد، همچون نرخ تورم ماهانه در مقایسه با خرداد ماه 4/4 درصد افزایش داشته و 9/26 درصد رسیده است. عددی که نشان می‌دهد هزینه خانوار ایرانی در چهارمین ماه سال 99 نسبت به تیر ماه 98 حدود 27 درصد افزایش داشته است.

یکی از کلیشه‌هایی که در جامعه جا افتاده، این است که عده‌ای افت نرخ تورم را به مثابه کاهش قیمت کالاها می‌پندارند. این در حالی است که روند نزولی نرخ تورم صرفا به معنای کاهش سرعت گرانی کالاها تلقی می‌شود. به‌عنوان مثال اگر در پایان اسفند 98 نرخ تورم 2/41 درصد بود، یعنی در این سال سرعت افزایش قیمت کالاها به‌طور میانگین 2/41 درصد بوده است. حال که در پایان تیر 99 به گزارش مرکز آمار نرخ سالانه تورم به 4/26 درصد رسیده، یعنی سرعت افزایش قیمت کالاها از پایان تیر سال گذشته تا تاریخ مذکور 4/26 درصد بوده است.

برای مقایسه بهتر این آمار بهتر است یک کالایی را با قیمت 1000 تومان در نظر بگیریم. زمانی که نرخ تورم سالانه این کالا 41 درصد اعلام می‌شود، یعنی در طول یک سال قیمت این کالا به 1410 تومان افزایش یافته و اگر نرخ تورم این کالا 26 درصد باشد یعنی نرخ کالا به 1260 رسیده است. بنابراین در هر دو صورت کالا افزایش قیمت را تجربه کرده، اما با سرعت رشد متفاوت. حال که رئیس کل بانک مرکزی هدف تورمی سال 99 را 22 درصد اعلام کرده، نباید منظور او از این صحبت را کاهش قیمت کالاها در نظر گرفت. بلکه بانک مرکزی قصد دارد شیب افزایش قیمت‌ها را ملایم‌تر کند. البته از آبان سال 97 که نرخ تورمی به یکباره روند صعودی به خود گرفت، این بانک انتشار آمار مربوط به این شاخص را متوقف کرد.

تنها در پایان اسفند سال گذشته بود که نرخ سالانه تورم را 2/41 درصد اعلام کرد. با این حال مرکز آمار همچنان به تنها مرجع رسمی آمار تورم تبدیل شده است. آخرین گزارش این مرکز نشان می‌دهد که همچنان تورم روزهای پرفرازی را سپری می‌کند و نشیبی هم ندارد. عبور نرخ تورم ماهانه از شاخص شش درصدی هشداری جدی به مسئولان اقتصادی کشور است و همین عدد هم می‌تواند هدف‌گذاری تورمی بانک مرکزی را هم به حاشیه ببرد. تورم نقطه به نقطه نیز در مرز 27 درصد قرار دارد. بدین معنا که خانوار ایرانی در تیر 99 برای خرید کالا و خدمات به طور میانگین 27 درصد پول بیشتری نسبت به تیر سال گذشته پرداخت کرده‌اند. اگر نگاهی به نوسان بازارهای مختلف طی تیر ماه بیندازیم متوجه می‌شویم رشد تورم اتفاق عجیبی نیست.

در این ماه بود که نرخ هر دلار تا 26 هزار تومان بالا رفت و سکه تمام بهار آزادی هم مرز 11 میلیون و 500 هزار تومان را پشت سر گذاشت. خودرو و مسکن نیز همچنان خیال کوتاه‌آمدن ندارند و پا به پای دلار و سکه پیش می‌روند. افزایش نرخ سود بانکی و رکوردشکنی‌های پیاپی شاخص کل بورس نیز بر تنور رشد نقدینگی دمیده‌اند.

چنان که تا پیش از شروع تیر ماه حجم نقدینگی در کشور از 2651 هزار میلیارد تومان عبور کرده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال از 3200 هزار میلیارد تومان هم عبور کند. طبیعی است که این حجم از نقدینگی تنها ارزش پول ملی را نشانه می‌گیرد و حتی تک‌رقمی‌شدن تورم هم تاثیری بر بزرگ‌شدن سفره خانوار ایرانی نمی‌گذارد.