حمیده پازوکی: مراقبت از بیماران خارج از بیمارستان، هم دشوار و هم هزینهبر است. این را حالا بسیاری از مردم بعد از شیوع کرونا میدانند؛ زیرا یکی از ملزومات برای بستری افراد در خانه، داشتن ساده‌ترین تجهیزات پزشکی مانند دستگاه‌های اکسیژن‌ساز و کپسول های اکسیژن است. اما تهیه همین تجهیزات هم برای بسیاری از خانواده‌ها به سادگی امکان‌پذیر نیست. از کمبود تجهیزات هم که بگذریم قیمت بالای این وسایل، بیماران را سرگردان کرده است.
هر دستگاه اکسیژن‌ساز در مراکز خصوصی پرستاری برای ۲ هفته به قیمت ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان اجاره داده می‌شود و اگر این دستگاه‌ها نو و بازنشده باشند، قیمت اجاره یک ماه آنها می‌تواند حتی به ۱۷ میلیون تومان هم برسد. قیمت اجاره کپسول‌های اکسیژن هم کم نیست و کپسول‌های ۱۰ تا ۴۰ لیتری بین ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اجاره داده می‌شود. قیمت‌هایی که کابوس درمان کرونا را از خود بیماری وحشتناک‌تر کرده است.
با شرایط اقتصادی موجود، بیکاری ناشی از کرونا و تحت پوشش بیمه نبودن این تجهیزات، مردم با مشکلات مضاعفی مواجه هستند و باید مسیر دشواری را برای رسیدن به ابزار درمانی طی کنند. سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر کشور از سال ۹۴ طرحی را با عنوان بانک امانات تجهیزات پزشکی راه‌اندازی کرده است. یک طرح خیریهمحور که در آن نیازمندان میتوانند از تجهیزات پزشکی به شکل امانی استفاده کنند که در نوع خود پدیده‌ای است و مسائل خاص خودش را دارد.
امانت به شرط تأیید
معاون داوطلبان جمعیت هلال احمر خوزستان درباره بانک‌های امانات تجهیزات پزشکی به همشهری می‌گوید: فعالیت بانک‌های امانات تجهیزات پزشکی به کوشش سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر از سال ۱۳۹۴ در کشور آغاز شده است و اکنون به‌دلیل شیوع کرونا متقاضیان بیشتری هم دارد. در این بانکها تجهیزاتی مانند کپسول اکسیژن، مانومتر، دستگاه اکسیژن‌ساز، تشک مواج، ویلچر، تخت بیمارستانی، حتی عصا و واکر به بیماران نیازمند امانت داده می‌شود و بیماران هنگامی که دیگر به این وسایل نیازی نداشته باشند آنها را برمی‌گردانند تا دیگر افراد نیازمند بتوانند از آنها استفاده کنند. بیژن فتاحی‌راد با بیان اینکه در خوزستان ۱۵ شعبه بانک امانت تجهیزات پزشکی وجود دارد، درباره سازوکار این امانت‌سپاری نیز می‌گوید: نیازمندان برای استفاده از تجهیزات این بانکها باید درخواست خود را به مددکار هلال احمر تحویل دهند، مددکار هم پس از بازدید میدانی یا تأیید بیمار از سوی کمیته امداد یا بهزیستی، تجهیزات را به بیماران امانت می‌دهد. مدیر کل هلال‌احمر استان اردبیل هم از وجود ۱۰ بانک امانت تجهیزات پزشکی در این استان خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: در سال گذشته به‌دلیل شیوع کرونا ۱۰۴۴ مورد امانت تجهیزات پزشکی در استان ثبت شده است.
عزت‌الله ضربی با تأکید بر رایگان بودن این خدمات می‌گوید: افراد متقاضی باید گواهی پزشکی برای استفاده از این تجهیزات را ارائه دهند؛ با این حال به‌دلیل بحرانی بودن شرایط اگر کسی نتواند از بهزیستی یا کمیته امداد مدرک معتبری ارائه کند، ما با دریافت مدرک شناسایی معتبر به او تجهیزات خواهیم داد.
استقبال مردم از طرح
نجمه‌سادات حجازی، مددکار هلال احمر دزفول است و بیماران بسیاری را می‌شناسد که با استفاده از تجهیزات موجود در بانک امانات بهبود یافته‌اند. او درباره تجربه کار در این بانک به همشهری می‌گوید: ما شرایط بیماران را بررسی می‌کنیم و تجهیزات را در اختیارشان قرار میدهیم. البته تجهیزات ما کم است و امیدواریم وسایل بیشتری در اختیارمان قرار گیرد.
او از استقبال بیماران از بانک امانات تجهیزات خبر می‌دهد و می‌گوید: ما به بسیاری از بیماران که تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی نیستند هم کمک می‌کنیم و با گرفتن کارت شناسایی معتبر به آنها تجهیزات میدهیم و تا امروز هم همه آنها تجهیزات را برگردانده‌اند. ما در دزفول حتی برای شهرهای اطراف مثل اندیمشک هم تجهیزات میفرستیم.
بیمه پوششی ندارد
طرح هلال احمر شاید جالب توجه باشد، اما مشکل اصلی را حل نمی‌کند. با توجه به جمعیت بیماران کشور و قیمت بالای تجهیزات پزشکی، قطعا بانکها توان پاسخگویی به همه مردم را نخواهند داشت. از آنجا که تجهیزاتی از این دست تحت پوشش هیچ نوع بیمهای نیستند، بسیاری از افراد برای تهیه آنها با مشکل مواجه می‌شوند.
رئیس علوم پزشکی ایلام هم این موضوع را تأیید می‌کند. محمد کریمیان به همشهری می‌گوید: در سراسر کشور و همین‌طور ایلام افراد بسیاری هستند که تحت پوشش بیمه نیستند، البته درست است که طرح بیمه سلامت وجود دارد اما تجهیزات پزشکی تحت پوشش این بیمه نیست و احتمالا بیمههای تکمیلی اندکی هم هستند که چنین امکانی را برای بیمه‌شده خود فراهم میکنند.
نیاز به بازبینی بیمه تأمین اجتماعی
سازمان تامین اجتماعی به‌عنوان نهادی که مسائل بیمه و درمان کشور را پیگیری می‌کند، هنوز کاری برای نیاز بیماران به تجهیزات پزشکی انجام نداده است. مدیر درمان تامین اجتماعی قزوین با تأیید این نکته که تجهیزات پزشکی همچون دستگاه‌های اکسیژن‌ساز و کپسول‌های اکسیژن در تعهد سازمان تامین اجتماعی کشور نیست، به همشهری می‌گوید: تامین اجتماعی در زمینه بعضی داروها و اقلام مصرفی مورد نیاز بیماران خاص، قوانین حمایتی دارد اما در زمینه تجهیزات پزشکی نیاز است که اقدامات ویژه‌ای انجام دهد. محمدصادق بابایی ادامه می‌دهد: ما در تامین اجتماعی هر سال بودجه زیادی را برای تهیه دارو یا اقلامی مانند سمعک هزینه می‌کنیم، اما تجهیزات پزشکی بیماران هنوز جزو دستورالعمل‌های کاری ما نیست.
با توجه به شرایطی که وجود دارد شورای‌عالی بیمه باید در این زمینه بازبینی انجام دهد تا بیمه‌ها به بیماران خدمات بیشتری ارائه دهند. اگر چنین موضوعی به سازمان‌های تامین اجتماعی ابلاغ شود می‌تواند بیشتر از گذشته به بیماران کمک کند.
بانک‌های امانات با وسایل اندک‌شان به کمک بیماران نیازمند شتافته‌اند اما به‌نظر می‌رسد راه درمان این نیست و اصلاح قوانین بیمه و درمان می‌تواند استفاده از این تجهیزات گرانقیمت را در شرایط بحرانی برای بیماران آسان کند.
لزوم تقویت بیمه‌ها
بهزیستی یکی از سازمان‌هایی است که عموما پاسخگوی مشکلات معلولان است اما فعالیتی در زمینه کمک به بیماران نیازمند به تجهیزات پزشکی انجام نمیدهد. مدیرکل بهزیستی گیلان درباره این موضوع به همشهری می‌گوید: یکی از قدیمی‌ترین فعالیتهای سازمان بهزیستی توانبخشی است. معلولان بسیاری تجهیزات مورد نیاز خود را از بهزیستی دریافت میکنند و ما ویلچر، عصا و سمعک برای آنان تهیه می‌کنیم. حتی تقاضای زیاد سازمان بهزیستی برای خرید اقلامی مانند ویلچر که همیشه از خارج وارد می‌شد، باعث شده است که این محصولات با کیفیتی قابل قبول در کشور تولید شوند.
حسین نحوی‌نژاد با گلایه از کمبود بودجه برای فعالیت بیشتر بهزیستی در زمینه توانبخشی، می‌افزاید: کمک به سایر بیماران نیازمند در دستور کار بهزیستی نیست و ما فقط می‌توانیم پاسخگوی معلولان باشیم. البته گاهی کارهای ابتکاری در کمک به بعضی بیماران نیازمند انجام می‌شود، اما براساس قوانین وظیفهای برای کمک به سایر بیماران نیازمند نداریم.
وی درباره فعالیت هلال احمر در بانک امانات تجهیزات پزشکی هم می‌گوید: فعالیت‌هایی از این دست می‌تواند بسیار مفید باشد. ما مراجعان بسیاری داریم که تحت پوشش بهزیستی نیستند و مثلا دستگاه اکسیژن‌ساز نیاز دارند، در معیارهای قانونی نمی‌گنجد که ما به آنها کمک کنیم ولی کارهایی که خیران پشتیبان آن هستند، می‌تواند مفید باشد.
مدیرکل بهزیستی گیلان در پایان می‌گوید: بهزیستی وظایف خاص خود را دارد، به نظر من راه حل چنین مشکلاتی، این است که بیمه‌ها تقویت شوند تا شرایط برای خدمات‌رسانی صحیح به همه بیماران مهیا شود.
دیدگاه تان را بنویسید