هفت سین جای مار و لاک پشت نیست

بوی نوروز یکی از فراموش نشدنی ترین بوهایی است که به مشام هم ایرانی آشناست، شور و هیجان خرید، نو کردن لباس، آجیل و شیرینی، خانه تکانی همه و همه نشان از زایش دوباره طبیعت دارد، حس زیبایی که وقتی پا به سن هم می گذاری باز هم یادآوری آن لذتبخش است، هر چند به علت شیوع ویروس کرونا مانند سال های گذشته نمی توان نوروز را جشن گرفت اما باز هم طبیعت کار خود را می کند و آن حس زیبا را در وجودت جاری می کند.

نوروز یکی از کهن ترین جشن های به جا مانده از دوران باستان است که آداب و رسوم زیادی دارد که از مشهورترین آنها گستردن سفره هفت سین است که هر یک از اجزای این سفره معنا و مفهوم خاصی دارد، تا سال ها سنجد، سبزه، سمنو، سکه، سیب، سماق و سیر این سفره را مزین می کرد که با ظهور اسلام در ایران زمین، سفره هفت سین ایرانی ها به قرآن مجید مزین شد، هرکدام از اجزای هفت سین، نشانه مفاهیمی چون رویش، زایش و باروری، فراوانی و برکت است، البته ماهی، تخم مرغ رنگ شده و آیینه نیز از اجزای دیگر سفره هفت سین است، البته ماهی قرمز سمبل عید کشور چین است، در عید چینی ها ماهی قرمز را رها می کنند تا زندگی جریان یابد اما ما ماهی قرمز را آنقدر در تنگ نگه می داریم تا بمیرد.

اما چند سالی است که شاهد حضور عجیب و غریب حیواناتی مانند مار، لاک پشت و سمندر بر روی سفره هفت سین هستیم که با این پیشینه غنی ایرانیان برای برگزاری این سنت دیرینه، واقعا جای تامل دارد، حضور حیات وحش بر روی سفره هفت سین مشخص نیست از کجا آمده اما به نظر می رسد که پای یک عده سودجو در میان است که سودشان به زندگی گونه های مختلف که هیچ اعرابی از سفره هفت سین ایرانیان ندارد؛ ارجحیت دارد.

در واقع هر سینی فلسفه ای پشت خود دارد مثلا سبزه یکی از اجزای سفره هفت سین است که با رنگ و طراوت خود دلها را شادمان می کند، ایرانیان قبل از سال نو و در روزهای پایانی سال گندم و یا عدس می کارند و برخی نیز سبزه را از بیرون به صورت آماده تهیه می کنند.

در ایران باستان ۲۵ روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان ۱۲ ستون از خشت خام برپا می کردند و بر هرکدام یک نوع غله می کاشتند، اگر سبزه ها خوب می رویید سال پر برکتی در پیش داشتند در واقع سبزه نماد شادابی و سرسبزی و نشانگر زندگی بشر و پیوند او با طبیعت است یا سنجد نماد دلدادگی و زایش و باروری است اما مار، لاک پشت و یا سمندر نشانه چیست؟ در حالی که سمندر به عنوان گونه ای در خطر انقراض است که باید برای حفاظت از این گونه ارزشمند تلاش کرد نه اینکه با هدف سودجویی محیط زیست و جانداران موجود در آن را هدف قرار داد.

شهاب الدین منتظمی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست روز جمعه به خبرنگار محیط زیست ایرنا درباره خرید و فروش حیوانات و گیاهان در آستانه ایام نوروز گفت: یگان حفاظت محیط  زیست در راستای مقابله با این امر بخشنامه کرده تا با هر گونه خرید و فروش گونه های حیات وحش برخورد شود، همچنین دفتر حیات وحش نیز به همه استان ها ابلاغ کرده که با هر گونه تخلف در این زمینه برخورد کنند.

وی افزود: متاسفانه چند سالی است شاهد خرید و فروش حیات وحش مانند مار، لاک و سمندر لرستانی برای تزینی سفره هفت سین ایام نوروز هستیم در حالی که حیات وحش در سفره هفت سین با قدمت هزاران سال هیچ جایگاهی نداشته است از این رو سازمان حفاظت محیط زیست با این رفتار برخورد می کند و علاوه بر جریمه متخلفان، به عنوان یک تخلف به مراجع قضایی نیز معرفی می شوند.

وی اظهار داشت: این برخورد همه گونه هایی که در معرض خطر قرار دارند و حمایت شده هستند را شامل می شود، به طور کلی خرید و فروش هر گونه ای که جزو حیات وحش به شمار می رود  تخلف محسوب می شود و با متخلف  برخورد خواهد شد.

منتظمی تاکید کرد: البته این کار نیازبه فرهنگ سازی دارد، در این حوزه بارها اعلام کردیم که رسانه ها و تشکل ها می توانند به ما کمک کنند، در بحث اطلاع رسانی و فرهنگ سازی شاید ضعیف عمل شده و بسیاری از این افراد نمی دانند که خرید و فروش و نگهداری خیلی از گونه ها تخلف است و نمی توانند به عنوان حیوان همراه آنها را داشته باشند، پس آگاهی رسانی با هدف کنترل این رفتار ضد محیط زیستی نقش بسیار مهمی دارد.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست گفت: بنابراین در این روند اگر با متخلفی مواجه شویم علاوه بر اینکه هم گیاه و یا حیوان از متخلف گرفته می شود و هم به مراجع قضایی معرفی می شوند؛ شامل جریمه هم خواهند شد که توقیف متخلفان و تحویل به مراجع قضایی با نظارت یگان حفاظت محیط زیست انجام می شود.