برای تغییر نام کوچک در شناسنامه چه باید کرد؟

به طور معمول نام گذاشتن بر فرزندان، یکی از حقوق و تکالیف والدین و کسانی است که سرپرستی فرزند را بر عهده دارند. مشکل اینجاست برخی افراد از نامی که روی آنها گذاشته شده، راضی نیستند یا حتی ضرورتهایی باعث می شود آنها تمایل داشته باشند نام کوچک خود را عوض کنند.

ضرورتهایی مانند داشتن اسامی نامتعارف مانند «گرگعلی، زلفعلی و دختربس» یا داشتن نام مشابه با یکی از افراد خانواده که باعث می شود مشکلاتی برای آنها پیش بیاید. این اشخاص در نهایت، تصمیم به تغییر نام می گیرند. سئوال اینجاست اگر نام آنها نامی متعارف و مذهبی باشد، امکان تغییر دادن نام برای آنها مقدور است؟ یا اگر آنها بخواهند از نامهای نامتعارف یا خارجی استفاده کنند (مثال بارز آن ثبت نام هایی مانند اوشین در دهه ۷۰ بود) قانون به آنها اجازه این کار را می دهد؟

صدور مجوز نامگذاری نامتعارف

مجوز گرفتن نام نامتعارف توسط سازمان ثبت احوال صادر می شود. براساس مصوبه شماره ۱/۵۷۸سال ۱۳۸۷شورای عالی ثبت احوال مرجع رسیدگی به نام های جدید و نوساخته کمیته مشورتی نام سازمان ثبت احوال مرکب از اساتید دانشگاه ها و اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. جهت درخواست و پیشنهاد بررسی نام خود به سامانه انتخاب نام در بخش خدمات الکترونیکی پورتال سازمان ثبت احول در لینک زیر مراجعه و درخواست خود را به همراه اطلاعات تکمیلی از قبیل مشخصات شناسنامه ای پدر و مادر نوزاد مورد نظرثبت کرده و منتظر دریافت نظر کارشناسی از طریق تماس سازمان باشید. https://www.sabteahval.ir/Default.aspx?tabid=۵۹۳۹

باید گفت طبق قانون ممنوعیت به کار گیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب ۱۳۷۵/۹/۲۸و آیین نامه ۱۳۷۸/۲/۱۹هیئت دولت، استفاده از اسامی بیگانه برای نامگذاری بر اشخاص ممنوع است.

چه اشخاصی می توانند درخواست تغییر نام کنند؟

باید در نظر داشت تغییر نام در متقاضی پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام و صرفاً برای یک بار امکان پذیر است و در صورتی که افراد زیر ۱۸ سال درخواست تغییر نام داشته باشندف این درخواست از طریق سازمان ثبت احوال قابل پیگیری نیست و متقاضیان باید از طریق مراجع قضایی نسبت به انجام خواسته اقدام کنند.

در این صورت، اشخاص زیر ۱۸ سال باید ابتدا دادخواست خود را از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه حقوقی (امور حسبی)، تقدیم کنند. همچنین در صورتی که تغییر نام ناشی از تغییر جنسیت فرد (اعمال جراحی روی افراد ترس سکچوال) باشد، باید دادخواست تغییر نام از طریق دادگاه خانواده، رسیدگی شود زیرا طبق بند ۱۸ ماده ۴ قانون حمایت خانواده، رسیدگی به درخواست تغییر جنسیت و توابع آن مانند تغییر نام، تنها در صلاحیت این دادگاه است.

باید در نظر داشت تغییر نام و اسامی و صفات باریتعالی و نام­های دینی و مذهبی در سازمان ثبت احوال ممنوع است. به همین دلیل در صورتی که فرد دارای نام کوچک دینی و مذهبی، تاکید بر تغییر نام کوچک خود داشته باشد باز هم باید دادخواست خود را به دادگاه امور حسبی (حقوقی) تقدیم کند. در این صورت دادگاه پس از رسیدگی مطابق قانون، رای صادر خواهد کرد. در یکی از نمونه های چنین آرایی، پس از آنکه خواهان بارها با اصرار از دادگاه درخواست تغییر نام کوچک مذهبی و دینی خود را کرده بود، رای صادره ضمن موافقت با چنین درخواستی، عنوان کرده بود خواهان لیاقت داشتن چنین نامی را ندارد!

بر این اساس باید توجه داشت مقررات جاری، اسامی و نام های معصومان نظیر: محمد، علی، حسن، حسین، فاطمه، زهرا غیر قابل تغییر اعلام کرده است. با این وجود در صورتی که افراد نام آنها با پدر، مادر، خواهر، برادر مشابه باشد می توانند نسبت به تغییر نام خود به واژه ای مناسب اقدام کنند.

چنانچه درخواست تغییر نام افراد مورد موافقت سازمان ثبت احوال قرار نگیرد این سازمان مراتب کتباً مخالفت با درخواست را به متقاضیان ابلاغ می کند تا در صورت اصرار آنها به تغییر نام، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به مراجع قضایی مراجعه کرده و درخواست تغییر نام خود را از آن مرجع با عنایت به مخالفت سازمان ثبت احوال کنند. در این صورت، سازمان ثبت احوال به عنوان خوانده، طرف شکایت افراد متقاضی قرار گرفته و دادگاه پس از رسیدگی به دفاعیات دو طرف، اقدام به صورت رای می کند.