نشست مبانی آلودگی هوا و قانون هوای پاک روز گذشته (14 دی ماه 1399) با حضور دانشجویان، کارشناسان، اساتید و فعالان محیط زیست به مدت سه ساعت در فضای مجازی برگزار شد. در این نشست که با حضور همزمان 300 نفر از شرکت‌کنندگان در اسکای روم و پخش زنده همزمان از پلتفرم اینستاگرام همراه بود، در بخش اول معین‌الدینی عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه تهران و اشجعی دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط زیست به سخنرانی پرداختند. در بخش دوم نشست شرکت‌کنندگان در نشست سوالاتی را در ارتباط با آلودگی هوای کشور مطرح کردند.
معین‌الدینی عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه تهران، در این نشست مباحثی در خصوص تعاریف مختلف آلودگی هوا، منشا های آلودگی و منابع انتشار آلودگی در کشور و شهر تهران، نقش عوامل جوی در تشدید آلودگی، تاثیرات منفی آلودگی هوا بر سلامت انسان و نقش بخش‌های مختلف از جمله مدیران و شهروندان در رسیدن به هوای پاک و کاهش آلودگی هوا ارائه کرد.
این استاد دانشگاه تهران ضمن تاکید بر مرگ و میرهای سالانه ناشی از آلودگی هوا در جهان و ایران بیان کرد که علیرغم مرگ و میرهای سالانه در اثر آلاینده‌های هوا اقدامات رضایت‌بخشی در سطوح تصمیم‌گیران و مدیران در جهت کاهش آلایندگی هوا گرفته نمی‌شود. به طوریکه سالانه شاهد مرگ زودرس هفت میلیون نفر در جهان بر اثر عارضه‌های ناشی از آلودگی هوا هستیم که این مرگ و میرهای زودرس در ارتباط با التهاب ریه 21 درصد، سکته‌های ناشی از آلودگی هوا 20 درصد، اسکمیک قلبی 34 درصد، بیماری مزمن انسدادی ریه 19 درصد و سرطان ریه 7 درصد هستند.
بر اساس داده‌های موجود، آلاینده‌های گازی منتشرشده از منابع متحرک بیشترین نقش را در آلودگی هوای شهر تهران دارند. در میان منابع متحرک خودروهای سواری در صدر منابع آلاینده قرار داشته و همچنین کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها در رده‌های بعدی آلایندگی هستند، همچنین در خصوص منابع آلاینده ثابت، صنایع در رده نخست و نیروگاه‌ها در رده دوم آلایندگی در شهر تهران هستند.
معین‌الدینی در ادامه نقش شهروندان را در خصوص کاهش آلودگی هوا نیز از فاکتورهای موثر در کنار اقدامات دولتی برشمرده و بیان کرد که آلودگی هوا صرفا یک معادله خطی ساده نیست و اگر به دنبال حل این معضل هستیم علاوه بر مطالبات در جهت اقدامات مدیریتی به سبک و شیوه زندگی شهری و مسئولیت‌پذیری شهروندی خود در خصوص این معظل نیز باید توجه داشته باشیم.
اشجعی در ادامه نشست به مشکلات و چالش‌های ساختاری در خصوص رفع آلودگی هوا پرداخته و بیان کرد که مسئله آلودگی هوا یک موضوع جهانی بوده و توسعه‌یافتگی بیشتر، لزوما منجر به افزایش آلایندگی نمی‌شود. به طوریکه ایالات متحده آمریکا بر خلاف رشد و توسعه قابل توجه در 34 سال توانسته میزان آلایندگی خود را نیز به میزان 63 درصد کاهش دهد. بنابراین می توان گفت که اگر ما در سطوح مدیریتی و تصمیم‌گیری به این باور و اراده برسیم، آلودگی هوا مشکل حل‌شدنی است.
دبیر کمیته فنی صدور مجوزهای زیست‌محیطی سازمان محیط زیست اشاره کرد که اقداماتی در یک دهه اخیر برای کاهش آلودگی هوا انجام شده است که توانسته موثر واقع شود. از جمله این اقدامات می‌توان به منع تولید موتورسیکلت‌های کاربوراتوری، الزام به تولید سواری‌های یورو۵، راه‌اندازی سامانه یکپارچه معاینه فنی، توزیع بنزین یورو 4 و نوسازی 70 هزار دستگاه تاکسی تا سال 1396 اشاره کرد. با این وجود مشکلاتی که موجب شده آلودگی هوا همچنان به عنوان معظلی امروزه مطرح باشد، عدم ادامه روند اقدامات کاهشی و نوسازی ناوگان‌ها به خصوص در حوزه حمل و نقل عمومی و کامیون‌های فرسوده و همچنین مشکلات ساختاری در قوانین مصوب در زمینه آلودگی هوا است. از جمله مشکلاتی که پیرامون مصوبات و قانون فعلی هوای پاک وجود دارد، می‌توان به چند مرجع بودن، نبود جرایم موثر، عدم پیش‌بینی زیرساخت، نبود نظارت بر اجرا و مسیر نادرست تصویب اشاره کرد.
اشجعی در ادامه به نقش ارگان‌های مختلف در خصوص اجرایی شدن اقدامات کاهش آلودگی هوا اشاره داشته و بیان کرد که بر اساس ماموریت‌های پیش‌بینی‌شده ارگان‌های مذکور عمدتا اقدامات خود در این خصوص را عملیاتی نکرده و همکاری‌های لازم با سازمان حفاطت محیط زیست را در این خصوص ندارند. حتی در برخی موارد ارگان‌ها به هیچ کدام از مسئولیت‌های خود در این خصوص عمل نکرده و متاسفانه سازمان محیط زیست از لحاظ حاکمیتی قدرت لازم برای برخورد با این ارگان‌ها را دارا نیست.
اشجعی وجود وسایل نقلیه
فرسوده را از دلایل مهم آلودگی هوا بر شمرده و بیان کرد که 33 درصد از ناوگان حمل و نقل کشور فرسوده است. در حالیکه یک وسیله نقلیه فرسوده 20 برابر یک خودرو نو آلاینده تولید می‌کند. همچنین از لحاظ سوخت مصرفی، خودروهای فرسوده دو و نیم برابر خودروهای نو سوخت مصرف می‌کنند، که این نیز به نوبه خود به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر آلودگی هوا تاثیر می‌گذارد، بنابراین برای اینکه بتوانیم شهروندان را برای تعویض خودرو و اسقاط کردن آنها ترغیب کنیم باید مشکلات آنها در این راستا حل شود. چون در حال حاضر گواهی‌های اسقاط عملا بازار مصرفی نداشته و در قیاس با خودروهای فرسوده دارای قیمت بسیار کمتری هستند.
این کارشناس سامان محیط زیست در پایان از خلاهای قانونی موجود در خصوص رفع مشکلات آلودگی هوا مواردی را مطرح و بیان کرد که علاقه‌مندان به مباحث مطرح شده و اطلاع از اقدامات دبیرخانه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا می‌توانند از سایت سازمان حفاظت محیط زیست به گزارشات دبیرخانه دسترسی داشته باشند. همچنین مصوبات صورت‌گرفته در این خصوص نیز قابل دسترسی است.
در بخش پرسش و پاسخ نیز مسائلی در خصوص مصرف مازوت، تبصره قانون هوای پاک در بکارگیری کارشناسان محیط زیست، چارت درسی رشته‌های محیط زیست، لزوم تمرکززدایی از تهران و عدم اقدام دولت در این خصوص، دلایل تشدید آلودگی هوا در صورت وجود منع ترددها، پرداخت خسارت صنایع و تخصیص آن به صندوق ملی محیط زیست و افزایش NOx و SO2 در هوای تهران سوالاتی مطرح شده و سخنرانان به ارایه توضیحاتی در این خصوص پرداختند.
شایان ذکر است این نشست به همت موسسه بوم‌شناسان توسعه پایدار وادی، انجمن علمی محیط زیست دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و تربیت مدرس، باشگاه دانشجویان حامی محیط زیست و منابع طبیعی، اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی محیط زیست ایران و کانون های محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی و علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شده و از تمامی تشکل‌های دانشجویی در برگزاری ادامه این نشست‌ها دعوت به عمل می‌آورد.
دیدگاه تان را بنویسید