. با نزدیک شدن به زمان توزیع واکسن و آغاز پاییز، ستاد مرکزی مدیریت بحران سازمان نظام پزشکی، بیانیه‌ای منتشر و در آن بر مدیریت نحوه توزیع واکسن و نظارت بر دسترسی افراد در گروه‌های پرخطر تاکید کرد: «مسئولان بهداشتی کشور باید شیوه‌نامه تقسیم‌بندی جمعیت و شناسایی افراد پرخطر را بسیار سریع آماده کنند تا از هرج و مرج، ایجاد بازار سیاه، رشد پدیده قاچاق و برخوردار نشدن افرادی که واقعا به واکسن نیاز داشته‌اند جلوگیری شود.»
در بخش دیگری از این بیانیه، همچنین عنوان شده تا بازگشایی مدارس، دانشگاه‌ها، پادگان‌ها و... با احتیاط کامل و پس از بررسی تمام جوانب و وضعیت همه‌گیری ویروسی در هر منطقه، کمک گرفتن از نظرات کارشناسی مسئولان و فعالان بهداشتی و درمانی کشور انجام شود. سخنگوی وزارت بهداشت، در توضیح جزئیات توزیع این داروی پیشگیرانه گفت: «تعداد ۲.۵میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر در اختیار معاونت بهداشت قرار می‌گیرد تا برای مادران باردار، سالمندان، زندانیان، کادر بهداشت و درمان، بیماران خاص و زمینه‌ای و نیروهای مسلح به‌صورت رایگان تزریق شود.
بیماران خاص و زمینه‌ای و زنان باردار باید واکسن آنفلوآنزا را از مراکز بهداشت دریافت کرده و تزریق کنند. حدود ۵۰هزار نفر از افراد بالای ۶۵ سال هم که در مراکز بهداشت ثبت‌نام شده‌اند، این واکسن را به‌صورت رایگان از مراکز بهداشت دریافت می‌کنند و ۴.۵میلیون نفر دیگر از افراد بالای ۶۵ سال هم واکسن آنفلوآنزا را از داروخانه‌های سراسر کشور با ارائه کارت ملی دریافت خواهند کرد. در مجموع، ۱۶میلیون دوز واکسن در داروخانه‌ها توزیع می‌شود که هر فرد با ارائه کارت ملی و ثبت کد ملی می‌تواند فقط یک واکسن آنفلوآنزا دریافت کند و هر واکسن، حدود ۴۲هزار و ۵۰۰ تومان قیمت دارد و در صورت نیاز به مقدار بیش از این، با قیمت غیریارانه‌ای و ارز آزاد وارد کشور خواهد شد».
چندی پیش کریم همتی، رئیس جمعیت هلال‌احمر اعلام کرد که وزارت بهداشت قصد دارد 16میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا وارد کشور کند که نزدیک 2میلیون دوز آن تا دوشنبه آینده (فردا) وارد می‌شود. اما در این بین برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی به این نکته اشاره کردند که این واکسن‌ها آمریکایی بدون تحریم و از «شرکت بیل گیتس» وارد شده! که در سال‌های پیش خبر این موضوع که « 350هزار کودک هندی به‌خاطر واکسن‌های بنیاد خیریه بیل گیتس فلج شدند» نگرانی‌هایی ایجاد کرد. این موضوع را از روابط عمومی سازمان هلال احمر پرس‌‌و جو کردیم و آنها اعلام کردند که واکسن‌های آنفلوآنزا متعلق به کشورهای کانادا، فرانسه و آلمان است.
بازار سیاه برای واکسن آنفلوآنزا
با اینکه پیش از این سخنگوی وزارت بهداشت و معاونان سازمان غذا و دارو درباره اولویت‌بندی توزیع این واکسن توضیح داده‌اند اما هنوز مشخص نیست افراد از کدام مرجع می‌توانند واکسن را تهیه کنند و آیا متقاضیان تامین می‌شوند یا خیر؟ متخصصان حوزه دارو و درمان پیشنهادهایی داده‌اند تا واکسن به‌دست افرادی برسد که در اولویت قرار دارند. آنها بر نظارت جدی بر توزیع واکسن برای جلوگیری از ورود به بازار سیاه و رسیدن به‌دست مافیای دارو و همچنین شفاف‌سازی اطلاعات مربوط به آن و اعلام موجودی داروخانه‌ها تاکید می‌کنند. فعالان حوزه دارو می‌گویند هنوز هیچ‌سامانه‌ای برای ثبت کدملی برای آنها درنظر گرفته نشده و آنها حتی نمی‌دانند که واکسن به داروخانه‌های بخش خصوصی تعلق می‌گیرد یا خیر. نکته دیگر اینجاست که تنها داروخانه‌های مرجع که سهمیه دارو دارند و معمولا انواع داروهای مهم را در اختیار دارند، سامانه ثبت مشخصات افراد را دارند که این مسأله نشان می‌دهد قرار است واکسن تنها از طریق این داروخانه‌ها توزیع شود؛ یعنی داروخانه‌های دولتی.
کمین مافیای دارو
ماجرا اما به توزیع منطقی دارو محدود نمی‌شود، مافیای دارو، دندانش را برای شروع توزیع واکسن تیز کرده تا آن‌را در بازار سیاه و حتی کشورهای همسایه که واکسن به چندین برابر قیمت در ایران فروخته می‌شود، بفروشند.
عباس آقازاده که رئیس مجمع سازمان نظام پزشکی است، مخالف اختصاص واکسن به سازمان‌ها و ارگان‌های خاص است و می‌گوید: وقتی برای نهادهای خاص سهمیه واکسن درنظر گرفته می‌شود، باتوجه به امنیتی‌بودن اطلاعات آنها، بعدا مشخص نمی‌شود چه کسانی تزریق کرده‌اند و چه کسانی تزریق نکرده‌اند. بنابراین باید ارزیابی دقیقی صورت گیرد، ساختار سنی و میزان جمعیتی که باید این واکسن را تزریق کنند، باید تهیه شود.» انتقاد دیگر این مسئول در سازمان نظام پزشکی بر قیمت واکسن است. ا
و می‌گوید واکسن 6دلار است و با ارز4200 تومانی، 42هزار تومان نباید فروخته شود. باید مشخص شود که تفاوت این قیمت را چه کسانی دریافت می‌کنند: قیمت واکسن در کشورهای همسایه خیلی بیشتر از ایران است، بنابراین زمانی که وارد بازار می‌شود، به‌شدت این پتانسیل را دارد که به کشورهای همسایه قاچاق شود، معمولا هم در روند قاچاق، زنجیره سرد نگهداری از دارو رعایت نمی‌شود و معمولا با قاطر و روش‌های نامناسب حمل می‌شود.»
دیدگاه تان را بنویسید