فریب تبلیغات واکسن کرونا را نخورید

دکتر محمدرضا شانه‌ساز در بخش دیگری از نشست خبری امروز خود با خبرنگاران، در پاسخ به سوال ایسنا، درباره تبلیغات پیش فروش واکسن کرونا در فضای مجازی، گفت: اولا واقعا خواهشم این است که واقعا مردم به تبلیغات در فضای مجازی توجه نکنند. این تبلیغات قصد خیری ندارند. در زمینه واکسن کرونا،   واقعا در این کار قصد خیری نیست. آنچه که عنوان می‌شود الان در دنیا تولید و میزان اثربخشی آن، توسط مراجع رسمی سوالات بسیار زیاد و بعضا بدون جوابی مطرح است. حال اینکه یک نفر اعلام کند که این واکسن را پیش خرید کنید، یقینا قصد سوءاستفاده دارد و هیچ منبع رسمی و ذی صلاحی آن را تایید نمی‌کند.

وی ادامه داد: در عین حال حتی اینکه مطرح می‌شود برخی کشورها واکسن را پیش خرید کرده‌اند، اینطور نیست. یکی دو کشور بیشتر پیش خرید نکردند و موسسات تولید هم اعلام کردند که اگر نتوانستیم واکسن کرونا را تولید کنیم، پول شما سوخت می‌شود. احتمالا کشورهایی این کار را می کنند که منابع باد آورده دارند. وگرنه هیچ عقل سلیمی پولش را به این صورت خرج نمی‌کند. آنچه که درباره دوره ایمنی واکسن نیز مطرح شده، بسیار کوتاه است و فرد باید چهار بار در سال واکسن بزند.

داروی سنتی کرونا نداریم

رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال دیگر درباره تخلفات عطاری‌ها در حوزه کرونا نیز گفت: تاکید می‌کنم که هنوز هیچ دارویی چه در طب سنتی و چه در داروهای شیمیایی وجود ندارد که مجوز و تاییدیه‌ای از سازمان غذا و دارو به عنوان مرجع رسمی صدور مجوزهای دارو در کشور، داشته باشد. بارها هم این موضوع را تکرار کردیم. موارد زیادی در این زمینه مطرح شده اما هنوز کسی مجوزی دریافت نکرده است.

ماجرای نشت فاویپیراویرهای اهدایی به ایران در بازار آزاد

رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی درباره نشت داروی فاویپیراویر اهدایی به ایران در بازار آزاد، گفت: میزان دارویی که تحت عنوان اهدایی وارد کشور شد، بسیار کم بود و به صورت حساب شده و تحت کنترل به بیمارستان‌ها داده شد. آنچه در بازار غیررسمی دیده می‌شود، آن داروها نیستند. در حال حاضر تولید داخلی فاویپیراویر را چند ماهی آغاز کرده‌ایم و به میزانی که بیمارستان‌ها نیاز داشته باشند، در اختیارشان قرار داده شده است. منتها ورود این داروها به فهرست به عنوان دارویی برای درمان آنفلوآنزا است و هیچ منبع رسمی در دنیا آن را برای درمان کرونا مورد تایید قرار نداده است.

به نظر می‌آید افراد سودجو از التهاباتی که در بازار است، سوءاستفاده کردند. کسانی که می‌گویند این داروها وارد بازار غیررسمی شده، می‌خواهند تقلبات خودشان را توجیه کنند و اعلام کنند که داروهایشان اصل است. این یک ترفند است.

شانه‌ساز افزود: به ما گزارش شده بود که محلی داروی رمدسیویر را به مردم با قیمت‌های بالا می‌فروشد، بلافاصله همکاران ما با همکاری مراجع قضایی و انتظامی مراجعه کردند و دیدند که این اتفاق می‌افتد. وقتی کشف کردند متوجه شدیم که بر اساس آزمایشات حتی یک عدد از آن ویال‌ها رمدسیویر نبود. منتها روند بیماری در بسیاری موارد به این صورت است که بیمار با درمان‌های حمایتی و مراقبت رو به بهبود می‌رود.

وی درباره تاثیر داروی رمدسیویر در کرونا، گفت: داروها به دلیل مصرف گسترده‌ای که دارند، عوارض جانبی‌شان هم ظاهر می‌شود. به عنوان مثال در یک زمانی می‌گفتند هیدروکسی کلروکین می‌تواند برای درمان موثر باشد، اما بعد از مدتی مشخص شد که موثر نیست و عوارض این دارو که آریتمی قلبی بود، به‌ویژه زمانی که همراه با کلترا استفاده می‌شد، منجر به عوارض قلبی برای مصرف کننده و فوت شد. برآورد ما این است که رمدسیویر بیش از مواردی که از نظر علمی باید تجریز شود، دارد تجویز می‌شود و موارد خارج از بیمارستان نیز به صورت بسیار خطرناک است. بنابراین مصرف این داروها به دلیل گستردگی مصرف می‌تواند عوارض شدیدتری را برای بیماران ایجاد کند.

وی افزود: در بحث کرونا هم در کشور سه چهار گروه دارند کار می‌کنند و شرکت‌هایی که واقعا این حرکت را دنبال می‌کنند و درصد بالایی از موفقیت را برای خودشان در نظر می‌گیرند، نه تنها اطلاعات را اعلام نمی‌کنند، بلکه اطلاعات‌شان را مخفی می‌کنند. در عین حال اصرار ما و خودشان این است که از نظر خطراتی که می‌تواند برای محققین داشته باشد، این افراد معرفی نشوند. بنابراین به مردم یقین می‌دهیم‌ آنچه که عده‌ای درباره دارو و درمان کرونا ادعا می‌کنند، درست نیست.

شانه‌ساز درباره وضعیت حقوق مسئولان فنی داروخانه ها گفت: واقعا این بحث را دنبال کردیم. نمایندگان کمیسیون بهداشت و درمان جلسات متعددی را با ما برگزاری می‌کنند که در این جلسات کل ایرادات، اشکالات و خلاء های قانونی در حال بررسی است. حداقل سه نفر از نمایندگان مجلس پیگیر این موضوعات هستند تا راه حلی اساسی و صحیح برای‌شان پیدا کنیم.

شانه‌ساز درباره میزان تامین واکسن آنفلوآزا نیز اظهار کرد: واکسن آنفلوآنزا را به میزان پنج تا شش برابر سال گذشته سفارش واردات گذاشتیم و بیش از دو میلیون هم واکسن آنفلوآنزای تولید داخلی وارد بازار می‌شود.

قیمت واکسن آنفلوآنزا در سال جاری

وی در پاسخ به سوالی درباره قیمت مصوب واکسن آنفلوآنزا نیز گفت: برنامه ما برای قیمت واکسن آنفلوآنزا این بود که به جز آن قیمت که به صورت رایگان و یارانه‌ای برای گروه‌های خاص در اختیار معاونت بهداشتی قرار می‌گیرد، مابقی واکسن‌ها با ارز نیمایی تهیه شود، اما با مشورت وزیر بهداشت قرار شد برای اینکه واکسن بیش از حد گران نشود، حتما ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن تعلق بگیرد. بر همین اساس قیمت این دارو برای مصرف کنندگان غیرقابل تحمل نخواهد بود. البته باید توجه داشته باشند که بخش اعظم واکسن ما امسال، وارداتی است و به هر حال قیمت آن را تا حدی می‌توانیم رقابتی کنیم. از آنجایی که هم باید از بحث کیفیت و منبع مطمئن واکسن اطمینان حاصل کنیم، تا یک میزانی می‌توانیم قیمت را کاهش دهیم و شاید قیمت پایین‌تر از آن به صلاح کیفیت نباشد.

وی درباره وضعیت داروی بیمارن خاص نیز گفت: در اینکه تحریم‌ها مشکلاتی در جهت تهیه داروها ایجاد کرده، شکی نیست و همیشه نسبت به این موضوع که تحریم‌ها بیماران ما را مورد هدف قرار داده است، در مجامع بین‌المللی گلایه کرده‌ایم. خصوصا در بحث کرونا که مشکلات حمل و نقل هم مزید بر علت شده است. البته داروهای بیماران خاص در داروخانه‌های خاصی عرضه می‌شود و داروخانه‌های عمومی آن را عرضه نمی‌کنند. در عین حال اولویت ما در تامین دارو با توجه به ارزی که به صورت کاملا برنامه ریزی شده و میلی‌متری به ما ارائه می‌شود، داروهای بیماران خاص است. البته علی رغم اینکه سال‌هاست که نمونه‌های تولید داخلی این داروها در کشور وجود دارد و مصرف شده و عوارض خاصی از آن‌ها گزارش نشده است، اما باز هم می‌بینیم که برخی همکاران پزشک و بیماران اصرار دارند که داروهای برند خارجی را مصرف کنند و این موضوع را به عنوان کمبود اعلام می‌کنند. این درست نیست که در حالی که داریم با مشکلات ارزی سروکله می‌زنیم، داروی خارجی مشابه تولید داخلی را وارد کنیم. دارویی که ۱۰ سال وارد بازار شده و مشکلات بیماران را حل می‌کند، اصرار به تهیه نوع خارجی آن به دور از انصاف است.

و اما واکسن کرونای روسیه

شانه‌ساز درباره وضعیت واکسن کرونای تولید روسیه، گفت: هر کشوری که بتواند واکسن کرونا را تولید کند، در درجه اول آن را برای هموطنان خودش استفاده می‌کند. البته ما هم درصدد گرفتن دانش فنی جدید که ممکن است وجود داشته باشد، هستیم. البته شرکت‌های ما می‌دانند که در چه مسیر و با چه روشی در روسیه کار شده است. در عین حال اگر میزان تولید آن‌ها بالا رود و تا آن زمان تولید داخلی خودمان به نتیجه نرسیده باشد، از آن منابع هم استفاده می‌کنیم.

از دستفروش ها ماسک نخرید

وی درباره کیفیت ماسک‌های تولیدی، گفت: تولید ماسک یک پروسه پیچیده و دشواری نیست که بخواهد کیفیت را به صورت جدی تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که بارها اعلام شده است، همان ماسکی که در منازل هم می‌تواند با کیفیت چند لایه ایجاد شود، به ما اطمینان کیفی را می‌دهد. در عین حال اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو نظارت‌های مداوم خود را انجام می‌دهد. ما با استفاده از ظرفیتی که در سازمان انرژی اتمی وجود دارد، مرتب نمونه‌های ماسک‌های عرضه شده را  به آنجا ارائه می‌دهیم. تاکید ما این است که از دستفروش و جاهایی که امکان پیگیری ندارند، ماسک تهیه نکنند، بلکه از مراجع رسمی و خصوصا داروخانه‌ها و فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی ماسک تهیه کنند.

شانه ساز درباره وضعیت نسخه پیچی الکترونیک، گفت: نسخه‌پیچی الکترونیک پروسه‌ای است که حتما باید از پزشک آغاز شود. داروخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها سال‌هاست که نسخ پزشکان را به صورت الکترونیک وارد می‌کنند. سازمان غذا و دارو بارها اعلام کرده است که اگر می‌خواهیم فرآیند نسخه‌نویسی الکترونیک انجام شود، حتما باید همکاران پزشک در این پروسه وارد شوند. در غیر این صورت به اهداف‌مان نمی‌رسیم.

شانه‌ساز درباره موج دوم کرونا گفت: هنوز متخصصان اعتقاد ندارند که موج دوم کرونا شروع شده است. البته رفتار ویروس به لحاظ ماهیت خاصی که دارد، دائم در حال تغییر است، اثربخشی داروها هم متغیر است و کارشناسان و داروسازان و پزشکان هم در این باره نگرانی‌هایی دارند.

غذاهای چرب و سرخ کردنی نخورید

شانه‌ساز با اشاره به برخی توصیه‌های تغذیه‌ای در دوران کرونا، گفت: توصیه اصلی ما این است مردم از مواد غذایی چرب و محرک و سرخ کردنی‌ها استفاده نکنند؛ چرا که می‌تواند موجب تحریک سیستم ایمنی شود و حساسیت را بیشتر کند. نگرانی اصلی ما این است که افراد چاق در برابر این بیماری بیشتر مورد هجمه قرار می گیرند و خواهش‌مان این است که رژیم غذایی سالم استفاده شود و بحث کنترل و کاهش وزن به ویژه در این روزها که امکان فعالیت کمتر شده است، مورد توجه قرار گرفته و روی رژیم غذایی بیشتر دقت شود.

موفقیت واکسن کرونای ایرانی در فاز حیوانی

شانه‌ساز درباره برخی اظهارات مبنی بر ایمنی ۷۹ روزه واکسن کرونای ایرانی، گفت: ماده اولیه واکسن در چند شرکت داخلی تولید شده است و واکسن ایرانی کرونا همانطور که وزیر  بهداشت اعلام کردند، فاز حیوانی را با موفقیت سپری کرده است. موضوع ایمنی ۷۹ روز واکسن کرونا مربوط به واکسن ایرانی نیست، بلکه برخی تولیدکنندگان دنیا این ادعا را دارند و منابع و اطلاعاتی که به دست ما رسیده است، نشان می‌دهد که این دوره زمانی را برای ایمنی واکسن کرونا مطرح کرده‌اند.

وی درباره برخورد با متخلفان در بازار ناصر خسرو یا عطاری‌ها که اقدام به عرضه داروی کرونا می‌کنند، گفت: برخورد با متخلفان، روند کاملا قانونی دارد و مراجع قانونی ذی‌صلاح بر اساس نوع  تقلب و تخلف و میزان تخلف و تقلب، جرایم قانونی را به عنوان حکم صادر می‌کنند و برخورد با متخلفان صورت می‌گیرد. این روند مرتبا به صورت روزمره انجام می‌شود.

رییس سازمان غذا و دارو درباره عرضه ماسک در داروخانه‌ها، بالاتر از نرخ مصوب، گفت: ماسک صنعتی از اواخر این هفته یا اوایل هفته آینده در داروخانه‌ها عرضه خواهد شد و قطعا  نرخ مصوبی که سازمان حمایت از مصرف کنندگان اعلام می‌کند، مبنا خواهد بود. البته درباره گرانفروشی ماسک در داروخانه‌ها هم صحبت‌هایی شد، اما ما این اظهارنظرهای بدون استناد را منطقی نمی‌دانیم و باید دید خرید داروخانه از کدام شرکت و بر اساس چه قیمتی بوده است و باید دید بر اساس سودی که در مجامع رسمی و ذی‌صلاح پیش‌بینی شده، باید بررسی کرد که قیمت ماسک در داروخانه قانونی بوده یا بالاتر از نرخ مصوب بوده است و بر اساس آن برخورد شود. بنابراین طلاعات باید کامل باشد. زیرا وقتی می‌خواهیم شکایت را به مرجع قضایی ارسال کنیم، از ما و فرد شکایت شده مدرک درخواست می‌کنند.

انسولین کمبود ندارد

شانه‌ساز درباره کمبودهای دارویی نیز گفت: کمبودهای دارویی باید به صورت موردی بررسی شود. برای مثال در بحث انسولین که بسیار داغ است، باید توجه کرد که داروی انسولین در کشور دارای کمبود نیست، بلکه قلم انسولین به صورت سهمیه‌ای عرضه می‌شود. گاهی ما درباره کمبود دارو نگرانی داریم  که اگر این دارو نباشد هموطن ما چه کار کند، اما انسولین به وفور در دسترس است و هموطن ما نگران کمبود انسولین نباشند. در عین حال باید توجه کرد که بالاترین میزان ارزبری را در کشور ما انسولین‌های قلمی وارداتی دارند.

البته در یک یا ۲ هفته آینده برند اصلی گلارژین انسولین قلمی تولید داخلی با حضور وزیر بهداشت افتتاح می‌شود. تاکید دارم هموطنان نگران نباشند و اگر قلم انسولین به احتمال بسیار بسیار ضعیف قابل تهیه نباشد، می‌توانند به صورت موقت از ویال انسولین استفاده کنند و نباید به هموطنان استرس وارد کنیم.

وی درباره مهندسی معکوس واکسن کرونا در کشور، گفت: ما هیچ گاه به عنوان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو بحث مهندسی معکوس در واکسن کرونا را مطرح نکردیم. اصلا واکسنی در دسترس نیست و نمی‌دانیم منبع این خبر کجاست. واکسن از پایه در کشور در حال تولید است. ما در حوزه داروسازی به نقطه‌ای در دنیا رسیده‌ایم که حرف برای گفتن داریم. حدود دو سه هفته گذشته، ضابطه‌ای را امضا و ابلاغ  کردم که مربوط به نیودراگ‌ها است که به معنی داروهایی است که برای اولین بار در دنیا دارد تولید می‌شود. معنای این کار این است که داروسازی ما آنقدر پیشرفت کرده و جلو رفتیم که محققین و شرکت‌های داروسازی ما می‌خواهند داروهایی را تولید کنند که سابقه تولید در دنیا را ندارد.

ما این ضابطه را اعلام کردیم و اکنون با این ضابطه که در سایت سازمان غذا و دارو بارگذاری شده است، مولکول‌ها و موادی را که برای اولین بار در دنیا ادعا می‌شود که می‌تواند به عنوان دارو استفاده شود، به دنیا عرضه می‌کنیم و فکر می‌کنم از یکی دو سال آینده داروهایمان را که به عنوان نیودراگ‌ها در دنیا عرضه کنیم.

شانه‌ساز در پاسخ به سوال دیگری امکان صادرات رمدسیویر، گفت: اولا این دارو هنوز به عنوان درمان قطعی برای بیماری کووید-۱۹ معرفی نشده است، بلکه یکی از داروهایی است که می‌تواند در درمان کرونا به میزان کمی موثر واقع شود. این دارو را علاوه بر اینکه چهار شرکت داروسازی کشور، درخواست تولید شکل نهایی آن را داده‌اند، با دو شرکت از نظر تکمیل مدارک و فاز پایداری موافقت شده که در حال تولید هستیم و از همین هفته وارد بازار می‌شود.

قطعا آمادگی صادرات این دارو را بعد از تامین نیاز داخلی، داریم. در عین حال یکی دو شرکت دانش بنیان هم اعلام کردند که ماده اولیه آن را هم می‌توانند تولید کنند و امیدواریم ماده اولیه آن هم در کشور تولید شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره امکان تولید انبوه واکسن کرونا از نظر زیرساختی، گفت: اطلاعات مربوط به تولید واکسن کرونا بین افراد محدودی در حال گردش است، اما از این نظر که زیرساخت آن را برای تولید انبوه داریم یا خیر؟. باید اعلام کنم که  حتما به موازات صدور مجوزها و انجام مطالعات بالینی، بحث زیرساخت هم در حال پیگیری است و مشکل خاصی وجود ندارد. ما برای تولید انبوه واکسن کرونا نگرانی نداریم.

شانه‌ساز درباره آخرین وضعیت سامانه تیتک نیز اظهار کرد: با جدیت دنبال کار تیتک هستیم و به جز مقطع چند ماهه‌ای که به دلیل کرونا تمام فعالیت‌های سازمان غذا و دارو به تامین اقلام مورد نیاز مربوط به کرونا معطوف شده بود، دنبال اقدامات مربوط به سامانه بودیم. در عین حال جا دارد از همکاران‌مان در سازمان غذا و دارو و معاونت‌های غذا و دارو در دانشگاه‌ها تشکر کنم که علی رغم آنکه سال بسیار سختی را در تحریم‌ها پشت سر گذاشته بودیم و بعد به کرونا برخورد کردیم، اما در کشورمان آبرومندانه عمل کردند و اجازه ندادیم در کشورمان اتفاقات ناگواری که در کشورهای صاحب ادعا ایجاد شد، رخ دهد. در این فاصله نتوانستیم بحث تیتک را به روال قبل دنبال کنیم، اما امروز داریم به سرعت جبران مافات کرده و کارها را انجام می‌دهیم.

وی گفت: بحث قرارداد جدیدی که در این باره با پیمانکار تهیه و تنظیم شده بود، دارد به سرعت نهایی می‌شود و امیدواریم در چند روز آینده قرارداد رسمی را که بحث مالکیت این برنامه و پشتیبانی‌های آن را نهایی می‌کند، نهایی شود و دغدغه‌های وزیر بهداشت برطرف شود.

تیتک سامانه‌ای بسیار جامع و بزرگ است و از مگاپروژه‌های آی‌تی در کشور محسوب می‌شود که می‌تواند در حوزه سلامت و مبارزه با تخلفات و تقلبات، کاربرد گسترده‌ای داشته باشد. با توجه به تنوعی که در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو داریم که شامل چند ده هزار IRC مربوط به دارو و مواد اولیه دارویی، مکمل‌ها، مواد غذایی و... است، باید در بستر تیتک تعریف شود و صفر تا ۱۰۰ آن را بتوانیم به صورت یک سیستم آی تی هوشمند نظارت کنیم. این پروژه بسیار بزرگ است و از اولیت‌های اصلی ما است که داریم به سرعت پیگیری می‌کنیم تا قبل از پایان سال این برنامه را نهایی شده استفاده کنیم. اکنون هم بسیاری از ذی‌نفعان مانند بیمه‌ها و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از آن استفاده می‌کنند.