رتبه اول ایران در اهدای خون در منطقه/ ۱۷ پیوند موفق با استفاده از سلول‌‌های خون بند ناف

دکتر بشیر حاجی بیگی، سخنگوی سازمان انتقال خون، در گفت‌‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان با بیان این‌‌که 46 سال از زمان تأسیس سازمان انتقال خون می‌‌گذرد، گفت: سازمان انتقال خون ایران در نهم مردادماه 1353 تأسیس شد و نهم مردادماه، روز اهدای خون و از نهم تا پانزدهم مردادماه هفته انتقال خون در کشور نامگذاری شده است. در حال حاضر سازمان انتقال خون ایران در عرصه سلامت کشور به خوبی نقش ایفا می‌‌کند؛ ایران تنها کشور منطقه مدیترانه شرقی دارای برنامه ملی خون‌‌های نادر است و سازمان انتقال خون ایران عضو این کارگروه در انجمن بین‌‌المللی انتقال خون در بین 23 کشور دنیا و تنها کشور مسلمان در میان این 23 کشور است.

افزایش ضریب سلامت خون‌‌های اهدایی ایران

وی افزود: در حال حاضر اهدای خون هیجانی در مراکز انتقال خون جای خودش را به تصمیم آگاهانه و اهدای خون مسئولانه داده است و سال‌‌هاست که مراکز انتقال خون کشور، با سیستم خودحذفی محرمانه، گامی بلند به سوی افزایش ضریب امنیت و سلامت خون‌‌های اهدایی مردم ایران از طریق شناسایی و حذف اهداکنندگان پرخط، به ویژه در فاز پنجره بیماری‌‌ها (window period) برداشته‌‌اند.

رتبه اول ایران در اهدای خون در منطقه

حاجی بیگی ادامه داد: تخمین زده می‌‌شود که سالانه 177 میلیون اهدای خون در جهان انجام می‌‌شود که منطقه مدیترانه شرقی 10 میلیون خون اهدایی جهان را به خود اختصاص می‌‌دهد و سهم ایران 2 میلیون و 100 هزار واحد است. همچنین 20 درصد خون‌‌های اهدایی در منطقه مدیترانه شرقی (که شامل 23 کشور است) مربوط به کشور ماست که در این زمینه رتبه اول را داریم.

وی با اشاره به انتخاب سازمان انتقال خون ایران به‌‌عنوان مرکز همکار سازمان بهداشت جهانی در امر آموزش و پژوهش در سال 92، تصریح کرد: در سال 1396 به خاطر عملکرد عالی، این همکاری به مدت 4 سال دیگر تمدید شد و کشور ما تنها کشور منطقه است که در امر آموزش مراکز انتقال خون دارای این سابقه درخشان است.

وی اضافه کرد: از نظر نرخ پایین عفونت‌‌های منتقله از راه خون، در میان اهداکنندگان در میان کشورهای منطقه EMRO (مدیترانه شرقی) حرف اول را می‌‌زنیم و به خطر صفر انتقال بیماری‌‌های عفونی از راه خون نزدیک شده‌‌ایم. ایران در حال حاضر جزو پنج کشور برتر در زمینه طب انتقال خون در آسیاست. 

حاجی بیگی ادامه داد: 83 درصد از خون‌‌های اهدایی در دنیا از طریق اهدای داوطلبانه وبدون چشمداشت تأمین می‌‌شود و 16 درصد آن، اهدای خون جایگزین است و بقیه با پرداخت پول انجام می‌‌شود. 70 کشور جهان، هنوز به اهدای خون جایگزین و پولی وابسته‌‌اند. از سال 2007 اهدای خون پولی و جایگزین در ایران، جای خود را به اهدای خون صد درصد داوطلبانه و بدون جایگزین داده است.

راه‌‌اندازی بانک خون بند ناف

وی خاطرنشان کرد: در سال 1389 بانک خون بند ناف در کشور راه‌‌اندازی شد. از زمان تأسیس این بانک تاکنون، بیش از 4000 خون بند ناف با کیفیت بالا و به صورت کاملاً مکانیزه پردازش و ذخیره ‌‌سازی شده و اولین پیوند بند ناف در بیمارستان شریعتی تهران در سال 91 انجام شد و تا الآن 17 مورد پیوند، با استفاده از این سلول‌‌های خونی بند ناف ذخیره شده، با موفقیت انجام شده است.

شاخص اهدای خون مستمر 60 درصد است

سخنگوی سازمان انتقال خون ایران با بیان این‌‌که الان شاهد افزایش چشمگیر سهم اهدای خون مستمر در کشور هستیم؛ یادآور شد: اهدای خون مستمر در بعضی از استان‌‌ها مانند سمنان به نزدیک 80 درصد رسیده است و در حال حاضر شاخص اهدای خون مستمر در کشور نزدیک به 60 درصد است.

وی افزود: حضور اهداکنندگان مستمر خون در مراکز انتقال خون و افزایش شاخص اهدای خون مستمر یکی از شاخص‌‌های مهم ارتقاء در مراکز انتقال خون جهان به حساب می‌‌آید و کشور ما در منطقه مدیترانه شرقی رتبه اول را در اهدای خون مستمر دارد.

31 استان کشور دستگاه آفرزیس دارند

وی با بیان این‌‌که استفاده از دستگاه‌‌های «آفرزیس» برای تهیه پلاکت به روش پلاکت فرزیس تولیدی در کشور ما نهادینه شده است، تصریح کرد: با توجه به گسترش مراکز انتقال خون و آنکولوژی و مصرف بالای پلاکت در بیمارستان‌‌های کشور در حال حاضر برای تهیه پلاکت به روش فرزیس، 31 استان کشور دستگاه‌‌های آفرزیس دارند.

تهیه پلاسما از بهبودیافتگان کووید19 در 24 استان کشور

حاجی بیگی با بیان این‌‌که فرآیند تهیه پلاسما به روش پلاسمافرزیس تولیدی در 15 استان کشور از سال 95 راه‌‌اندازی شده است گفت: الان در 24 استان کشور تهیه پلاسمای هایپرایمیون از بیماران بهبودیافته کووید19 برای مصرف در بیمارستان‌‌های کشور در حال انجام شدن است و 9 مرکز انتقال خون استانی کشور مجهز به دستگاه‌‌های پرتودهی خون هستند که گام‌‌های بلندی در جهت تهیه خون و فرآورده‌‌های آن برای بیماران خاص و سرطانی و پیوندی برداشته شده است.

وی اضافه کرد: از سال 1387 استفاده از کیسه‌‌های فیلتردار برای تهیه فرآورده‌‌های "کم‌‌لوکوسیت" در سازمان انتقال خون و استفاده بیماران خاص مخصوصاً بیماران مبتلا به تلاسمی در کشور شروع شده است.