«اتوبوس‌های داخل شهری حدود ١٠٠ سال قبل به ایران آمدند اما تا دهه ٣٠ نظم و ترتیبی برای رفت‌وآمد اتوبوس‌ها و کرایه‌ها نبود. مالکان خصوصی اتوبوس‌ها هر طور که می‌خواستند به مسافران خدمات می‌دادند. اتوبوس‌های کثیف، رفتار نامناسب راننده با مسافر و تعداد کم اتوبوس‌ها مردم را ناراضی کرده بود.
سایت شرکت واحد اتوبوسرانی در تاریخچه خود درباره آن روزها نوشته است: «از مسافران پول را به صورت نقدی یک قران اخذ می‌کردند که خرد کردن هر قران نیز بسیا زمان‌بر بود. صاحبان این اتوبوس‌ها در مورد مسافرها و تکمیل ظرفیت اتوبوس‌های خود با یکدیگر رقابت سرعت را اجرا می‌کردند که غالبا باعث مشاجره، درگیری یا در بدترین حالت منجر به تصادف می‌شد. اتوبوس‌های مشغول به فعالیت اکثرا فرسوده بودند و در حین فعالیت دچار انواع خرابی‌های مختلف می‌شدند که منجر به سرگردانی مردم در میانه راه می‌شد.»
این روزنامه در ادامه نوشت: «بر اساس اطلاعات تاریخچه شرکت واحد اتوبوسرانی از پانزدهم دی ماه سال ١٣٣٢ در سرویس‌های اتوبوسرانی داخل شهر بلیت‌های ژتونی یا همان پولک فلزی استفاده شد. باجه‌های مخصوص فروش بلیت هم از همین دوران به خیابان‌ها آمدند.
فروردین ۱۳۳۵ نخستین شرکت سهامی اتوبوسرانی عمومی کشور ایران با ادغام شرکت‌های اتوبوسرانی خصوصی در شهر تهران با نام «شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه» تأسیس شد. اتوبوس‌ها نو شدند و شرایط کمی سامان پیدا کرد. اما تا چهاردهم تیر ١٣٣٥ طول کشید که نخستین خط رسمی اتوبوسرانی تهران راه بیفتد. راه‌اندازی این خط می‌توانست مشکل بی‌نظمی‌های قدیمی رفت‌وآمد اتوبوس‌ها و زمان رسیدن به ایستگاه‌ها را حل کند. اطلاعات تاریخچه اتوبوسرانی می‌گوید زمانی که نخستین خط اتوبوسرانی تهران راه‌اندازی شد، حمل‌ونقل عمومی با ٩٠ اتوبوس انجام می‌شد.
نخستین خط، در مسیر بازار تا میدان امام‌حسین(ع) فعلی مسافران را سوار می‌کرد. چند ماه بعد سه خط دیگر هم به طور رسمی کارشان را شروع کردند و پس از یک سال مسافران می‌توانستند در پنج خط منتظر اتوبوس باشند. آن زمان تعداد اتوبوس‌های شهر به ١٧٣ رسیده بود. اتوبوسرانی تا آن سال‌ها دولتی نبود.
از سال ١٣٣٧ زمانی که سازمان‌های مختلف مالکان خطوط اتوبوسرانی در بازپرداخت قسط‌های اتوبوس‌های تحویلی از کشور آلمان به دولت وقت، سرباز زدند، دولت هم به این بهانه اتوبوسرانی را از آن خود کرد و به شهرداری سپرد و از آن زمان تابلوهایی هم کنار ایستگاه‌ها گذاشته شد.
بلیت‌های ژتونی در آن زمان دیگر کاغذی شده بودند. بر اساس تصاویری که از نخستین بلیت‌های کاغذی باقی مانده، این بلیت‌ها اول با قیمت ٢ ریال فروخته می‌شدند و تا پنج سال به همین قیمت باقی ماندند.
بعد از آن اول به ٣ریال و بعد از دو سال پنج ریالی شدند. دو سال بعد از انقلاب نخستین بلیت‌های ١٠ ریالی چاپ شد. تا سال ١٣٦٩ به تدریج خطوط اتوبوسرانی شکل گرفتند اما این خطوط در این سال‌ها تغییرات زیادی داشتند. از آن زمان تا سال ٨٥ که اتوبوس‌های خصوصی به میان آمدند، اصلاح و تغییر خطوط ادامه داشت و بعضی از آنها با مترو جایگزین شده بودند.
سال ٨٦، زمانی که اتوبوس‌های تندرو یا بی‌آرتی‌ها راه‌اندازی شدند، بسیاری از خطوط قدیمی و محلی اتوبوس حذف شدند و تا سال ٩٥، یعنی زمانی که ٦٠ سال از شروع رسمی نخستین خط اتوبوسرانی در تهران می‌گذشت خطوط بیشتر و بیشتری از شهر حذف شدند.
امروز اتوبوس‌های به‌روز جای بنزهای قدیمی را گرفته‌اند، در بسیاری از خطوط دیگر لازم نیست یک ساعت منتظر آمدن اتوبوس باشیم. اما همچنان در ساعت‌هایی از روز شلوغی در اتوبوس‌ها بیداد می‌کند و بسیاری از مردم بعد از حذف خطوط محلی به نفع اتوبوس‌های تندرو، راه زیادی تا نخستین ایستگاه فاصله دارند.
یکی از نمایندگان مجلس شورای ملی در دی ماه ١٣٣٥ در نطقی گفته است: «باور بفرمایید همین موضوع اتوبوسرانی در تهران سبب شده است که اختلاف بین مردم و دولت زیادتر شود و مردم از دولت ناراضی باشند. شما در حدود ساعت ۷ یا ۸ اگر از خیابان سعدی عبور بفرمایید ملاحظه می‌فرمایید که یک خطی در آنجا هست که حقیقتاً برای یک شخص غیر قابل تصور است که چطور حاضر است یک نفر برای سوار شدن اتوبوس این قدر مشقت را تحمل کند، یک ساعت، یا یک ساعت و نیم منتظر باشد تا سوار اتوبوس بشود. از دولت استدعا دارم که این موضوع را مورد توجه قرار بدهد.»
دیدگاه تان را بنویسید