شرق: اگرچه نوروز امسال در ایران با خانه‌نشینی و قرنطینه همراه بود اما هنوز تعطیلات پایان ماه مبارک رمضان و عید فطر از راه نرسیده میلیون‌ها ایرانی کوله‌بار سفر بسته و به جاده زده‌اند. موج تازه سفرها در حالی است که براساس آمار رسمی وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا، تعداد مبتلایان و جان‌باختگان ویروس کرونا و بیماری کووید۱۹ در ایران و در هفته‌های گذشته روند کاهشی چشمگیری داشته و انتظار می‌رفت با ادامه قرنطینه و فاصله‌گذاری فیزیکی این روند ادامه پیدا کند اما به نظر می‌آید سفرهای تازه ممکن است موج جدیدی از بیماری بسازد. این سفرهای بدون محدودیت رسمی در حالی است که بسیاری از کارشناسان و حتی پزشکان در روزهای گذشته دراین‌باره هشدار داده بودند و خواستار ایجاد محدودیت رسمی برای سفرهای خارج از استان شده بودند. با این توضیحات و پیش‌بینی‌ها، چرا دولت و ستاد مقابله با کرونا تاکنون محدودیتی برای سفرهای تعطیلات عید فطر ایجاد نکرده و آیا راهکاری برای کنترل شیوع ویروس در این موج گسترده سفرها در نظر گرفته شده است؟
آمار تازه چه می‌گوید؟
روند کاهش ابتلا و حتی جان‌باختگان ویروس کرونا در ایران، پیش از آغاز ماه رمضان آغاز شد و تا نیمه اول این ماه هم ادامه پیدا کرد تا اینکه به ثباتی نسبی رسید. حالا آمار جان‌باختگان روزانه به کمتر از ۸۰ نفر رسیده و تعداد مبتلایان هم به زیر سه هزار رسیده است. به عنوان مثال دیروز سخنگوی ستاد مقابله با کرونا از شناسایی دوهزارو 311 بیمار جدید خبر داد. «کیانوش جهانپور» که مشابه سه ماه گذشته ظهر هر روز آمار تازه را اعلام می‌کند، دیروز هم درباره آخرین آمار مبتلایان به کرونا در یکم تا دوم خرداد گفت: «از دیروز تا امروز دوم خرداد ۱۳۹۹ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی دوهزارو ۳۱۱ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد». او ادامه داد: «از بین مبتلایان جدید، ۴۱۳ مورد بستری و هزارو ۸۹۸ مورد سرپایی و از افراد در تماس با مبتلایان بودند که شناسایی شدند. همچنین در مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۱۳۱هزارو ۶۵۲ نفر رسید». سخنگوی وزارت بهداشت ظهر دیروز درباره تعداد جان‌باختگان یکم تا دوم خرداد هم گفت: «متأسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۵۱ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند. مجموع جان‌باختگان این بیماری به هفت‌هزارو ۳۰۰ نفر رسید». آمار بهبودیافتگان هم بخشی از اطلاعات روزانه است که جهانپور اعلام می‌کند که دیروز در این باره گفت: «خوشبختانه تاکنون ۱۰۲هزارو ۲۷۶ نفر از بیماران، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند. دوهزارو 659 نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند. تاکنون ۷۶۳هزارو ۹۱۳ آزمایش تشخیص کووید۱۹ در کشور انجام شده است». براساس گفته‌های جهانپور: در ۲۴ ساعت گذشته تا ظهر دیروز در ۱۴ استان موارد فوتی صفر و در شش استان، فقط یک مورد فوتی گزارش شده است که همین اطلاعات به خوبی از کنترل شیوع ویروس در ایران خبر می‌دهد. با آغاز موج تازه و گسترده‌ای از سفرها در روزهای آینده، آیا بازهم این روند کاهشی یا دست‌کم ثبات، ادامه پیدا خواهد کرد؟
احتمال محدودیت در جاده چالوس
یک مشخصه برای تردید درباره ادامه روند کاهشی کنونی، سفرهای گسترده تازه است که از پنجشنبه آغاز شده و حتی برخی مقامات از احتمال محدودیت در جاده چالوس خبر دادند. در این باره دیروز «نادر رحمانی» رئیس مرکز کنترل ترافیک راهور ناجا با اشاره به افزایش سفرها با آغاز تعطیلات عید سعید فطر گفت: «توصیه‌های مسئولان بهداشتی مبنی بر عدم سفر است و اینکه موضوع فاصله‌گذاری اجتماعی همچنان در دستور کار مسئولان است، اما بخشی از هموطنان هم سفرهای خود را آغاز کرده‌اند». او در این باره به ایلنا گفت: «پلیس راهور با توجه به پیش‌بینی این سفرها تمهیدات لازم را برای تعطیلات در نظر گرفته و آمادگی کامل را دارد تا هرگونه ترافیک در محورها مدیریت شود و شهروندان کمترین مشکل را در ترددها داشته باشند». رئیس مرکز کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا در محور چالوس با اشاره به احتمال محدودیت در برخی محورها گفت: «یکی از برنامه‌های پلیس راهور این است که برای تخلیه بار ترافیکی از سمت جنوب به شمال در صورت لزوم محور یک‌طرفه شود. برنامه‌ریزی ما این است که از ساعت ۱۳ تردد خودروها را از سمت مرزن‌آباد به سمت کرج ممنوع اعلام کنیم و همچنین از ساعت ۱۶ تردد از میدان امیرکبیر به سمت مرزن‌آباد به صورت یک‌طرفه انجام شود». این توضیحات نشان می‌دهد که با وجود آغاز سفرها هنوز محدودیتی اعمال نشده است.
چرا محدودیتی برای سفر لحاظ نمی‌شود؟
تلاش سه‌ماهه پرستاران، پزشکان و کادر درمان ایران حالا به نتیجه مطلوبی رسیده و روند کاهشی مبتلایان و جان‌باختگان مشهود است. حالا چند هفته است که روند کسب‌وکار و اشتغال در بسیاری از استان‌های سفید ایران جان گرفته و بیمارستان‌ها پس از حدود دو ماه ازدحام و درگیری شدید با ویروس کرونا، به حالت پایدار رسیده و حتی بخشی از تخت‌های بخش ویژه خالی شده اما این سفرها تصمیم‌گیران و کادر درمان را نگران کرده است. به نظر می‌آید این حجم گسترده از سفر ممکن است بار دیگر موج شدیدی از ابتلای مردم به ویروس کرونا را ایجاد کند و انتظار کارشناسان، کادر درمان و مردم ایجاد محدودیت برای سفرهای دست‌کم بین‌استانی بوده که تاکنون محدودیتی اعمال نشده است. چرا وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا تاکنون محدودیتی لحاظ نکرده است؟ «کیانوش جهانپور» سخنگوی ستاد مقابله با کرونا در پاسخ به این پرسش «شرق» می‌گوید: «رویکرد ستاد مقابله با کرونا از ابتدا در ایران رویکرد اجباری و تحکمی نبود و بیشتر رویکرد مشارکتی بوده است. این رویکرد مردم را محور سلامت خود و اطرافیان می‌داند که به نتایج خوبی رسیده است. البته الان و بعد از گذشت حدود سه، چهار ماه که از شروع این اپیدمی می‌گذرد همه ابزارهای اجباری در دنیا در حال کناررفتن است و این یک واقعیت است که تحکم و اجبار برای مدت طولانی جوابگو نیست و کشورهایی که در روزهای ابتدایی تحکمی برخورد کردند، الان از آن حالت خارج شده‌اند». جهانپور در توضیح این موضوع می‌گوید: «ضرورت مراقب به مردم اعلام شده و اکثر مردم رعایت می‌کنند. در کل کشور میزان رعایت نکات مهم ۸۳ درصد بوده ولی در تهران ۶۳ درصد است که امروز مطالعات ما نشان می‌دهد که بیشتر مبدأ مسافرت‌ها هم از تهران است؛ ما این مشکل را در تهران داریم. اگرچه دنیا به سمت بازگشت و بازگشایی تدریجی است ولی این به معنای عادی‌شدن شرایط در هیچ جای دنیا نیست». رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بسیاری از این سفرها غیرضروری و قابل صرف‌نظرکردن بود، درباره دلیل لحاظ‌نکردن محدودیت سفر در این چند روز تعطیل، می‌گوید: «ما همچنان اعتقاد داریم اجبار مفید نیست و بر اقناع افکار عمومی و مشارکت تأکید داریم و معتقدیم سلامت امری اجتماعی است و اطلاع‌رسانی و هماهنگی در این زمینه هم به طور کافی صورت گرفته است.
در حال حاضر به جز استان خوزستان که تأخیری در طغیان بیماری داشت و در هفته گذشته محدودیت‌هایی اعمال شد، در شرایط حاضر اعمال اجبار را مناسب نمی‌دانیم و اعتقاد داریم که رویکرد اقناعی همچنان مناسب خواهد بود. این معضل کم‌توجهی به دستورات مراقبتی بیشتر در پایتخت است». با همه این توضیحات اما ایجاد محدودیت در این تعطیلات می‌توانست هر گونه نگرانی از ایجاد موج تازه شیوع را از بین ببرد ولی چنین محدودیتی لحاظ نشده است. جهانپور در پاسخ به چرایی این موضوع می‌گوید: «با توجه به اینکه ما در یک ماه اخیر شاهد بازگشت تدریجی و بازگشایی بودیم و شاهد پیک نبودیم، اعتقاد داریم با وجود رفتار نامناسب برخی افراد این موضوع نیازمند اجبار نیست و به خروج از فاز مدیریت‌شده نیاز نداریم. روندی که در هفته‌های اخیر داشتیم، روند مثبتی بوده است و با وجود هشدار غیر از استان خوزستان، محدودیت ایجاد نشده و روند به صورت اقناعی و هشدار بوده است».
دیدگاه تان را بنویسید