تستهای پادتن کووید ۱۹ این روزها در صدر اخبار هستند. بسیاری از افراد این تستهای خون را کلیدی برای بازگشایی اقتصاد و کاهش محدودیتهای فاصلهگذاری اجتماعی میدانند تا بتوانند دوباره به کسبوکار خود بازگردند و زندگی اجتماعی عادی را آغاز کنند؛ اما مشکل اینجا است با وجود تقاضا برای تولید انبوه پادتنها و ارسال آنها به سراسر جهان، هنوز آثار مثبت یا منفی این تستها مشخص و قطعی نیست. به گفتهی دکتر رکا مورتی، متخصص بیماریهای عفونی در مرکز پزشکی سدارز سینای لوس آنجلس:
بهشدت امیدواریم، پادتن مثبت از ما در برابر عفونتها و ویروسهای آینده محافظت کند؛ اما ویروس جدید کرونا به سرعت در حال تکامل است بهطوریکه فرصت لازم برای تأیید دادهها و فرضیههای خود را نداشتیم.
تست گسترده در برخی کلانشهرها آغاز شده است و هدف آن محاسبهی تعداد مبتلایان به کووید ۱۹ برای افزایش ایمنی در برابر ویروس جدید کرونا است. شهردار لسآنجلس، هفتهی گذشته اعلام کرد که تست در این شهر و شهرستانها در دسترس متقاضیان قرار خواهد گرفت. فرماندار نیویورک هم از دسترسی به تستهای پادتن در ۵ هزار داروخانهی این ایالت خبر داد. دکتر آنتونی فائوچی، رئیس مؤسسهی ملی آلرژی و بیماریهای عفونی، هفتهی گذشته اعلام کرد امیدوار است متقاضیان تست تا اواخر ماه مه یا اوایل ژوئن موفق به دریافت آن شوند.
هدف از تست پادتن چیست؟
از تست پادتن برای تشخیص اینکه آیا اکنون به کووید ۱۹ مبتلا هستید یا نه استفاده نمیشود، بلکه این آزمایش برای تشخیص اینکه آیا پیشتر درمعرض ویروس کرونای جدید، عامل بیماری کووید ۱۹ قرارگرفتهاید یا نه بهکار میرود. اگر شخصی به ویروس مبتلا شده باشد، صرفنظر از اینکه در گذشته بیماریهای مشابه آنفولانزا را تجربه کرده باشد یا اخیرا بیمار شده باشد، بدن او پروتئینهایی بهنام پادتن را برای مبارزه با ویروس آزاد میکند. با تست خون سرانگشتی میتوان پادتنها را تشخیص داد.
پس از آلوده شدن به ویروس، بدن تقریبا به ۵ الی ده روز برای تولید پادتن نیاز دارد اما این بازهی زمانی میتواند متغیر باشد به همین دلیل مراکز تست از افراد میخواهند حداقل هفت یا هشت روز منتظر بمانند. درنتیجه، تست پادتن روی افرادی انجام میشود که از بیماری مشکوک به کووید ۱۹ جان سالم به در بردهاند و شدت بیماری آنها زیاد نبوده است. ممکن است برخی افراد در مراحل اولیهی واکنش سیستم ایمنی تست داده باشند اما حتی با وجود ابتلا به کووید ۱۹، به دلیل نبود آنتی بادی کافی در خون، نتیجهی تست آنها منفی شود.
تست پادتن با تست تشخیص کووید ۱۹ متفاوت است. از این تست برای تشخیص اینکه آیا افراد هماکنون بیمار هستند یا نه استفاده میشود و بدینمنظور از مایعات بینی یا گلوی شخص برای بررسی ردپای ژنتیکی ویروس نمونهبرداری میشود.
نتیجهی مثبت بهمعنی ایمنی است؟
هیچکس نمیتواند با قطعیت به این پرسش پاسخ دهد. طبق هشدار اخیر سازمان جهانی بهداشت، هیچ اثبات قطعی برای پیشگیری پادتنهای ویروس کرونای جدید از ابتلای اشخاص برای بار دوم وجود ندارد. از سوی دیگر، هنوز اثباتی برای ابتلای مجدد به بیماری وجود ندارد؛ زیرا گزارشهای اولیه براساس تستهای اشتباه بودهاند.
ایمنی بدن پس از قرار گرفتن در معرض انواع ویروسها به شکل چشمگیری تغییر میکند. برای مثال شخصی که به سرخک مبتلا شود تا آخر عمر در برابر این بیماری ایمن خواهد بود. از سوی دیگر ابتلا به آنفولانزا نمیتواند از شما در مقابل موج دوم آنفولانزا در سال آینده محافظت کند، زیرا ویروس آنفولانزا به سرعت جهش پیدا میکند و روند تولید پادتن آنفولانزا پس از شش ماه آهسته میشود.
آیا ویروس جدید کرونا به سرعت تکامل پیدا میکند؟ پادتنهای این ویروس تا چه مدت در بدن دوام میآورند؟ هنوز کسی نتوانسته است به این پرسشها پاسخی بدهد اما پژوهشگرها امیدوار هستند، این ویروس مشابه خویشاند ژنتیکی خود، ویروس سارس باشد. قرار گرفتن در معرض سارس، بدن را به مدت دو الی سه سال ایمن میکند. مورتای میگوید:
در بحث ویروس جدید کرونا، خوشبین هستیم که از دیگر ویروسهای کرونا و بیماریهای ویروسی، به شواهد و حدسهایی رسید که اگر بدن آنتی بادی مثبت داشته باشد میتواند نشاندهندهی محافظت در برابر آلودگی باشد اما این فرضیه هنوز اثبات نشده است.
اما ایمنی بدن تا چه مدت به تستهای پادتن واکنش نشان میدهد؟ بهطور قطعی نمیتوان به این پرسش پاسخ داد. اگر سیستم ایمنی در برابر ویروس جدید کرونا، دوام بیاورد، افزایش ایمنی تعداد بیشتری از افراد میتواند بهمعنی کاهش نرخ ابتلا باشد. درنتیجه، به مرحلهی «ایمنی جمعی» خواهیم رسید. در این نقطه، افراد در بدن خود پادتنهایی دارند که میتوانند از انتقال ویروس جلوگیری کنند.
بااینحال اگر بخش زیادی از جامعه پادتن داشته باشند اما ایمنی آنها بهزودی از بین برود، نتیجهی چندان چشمگیری حاصل نخواهد شد. افرادی که از کووید ۱۹ بهبود یافتهاند هم در معرض خطر ابتلای مجدد قرار میگیرند. برخی کارشناسان پزشکی معتقدند ویروس جدید کرونا در سالهای آینده هم با ما خواهند ماند و ممکن است با انتقال از طریق افراد بی علامت یا مبتلایان خفیف مانند بیماریهای سرماخوردگی و آنفولانزا بهصورت فصلی بازگردد. در این صورت تا زمان توسعهی واکسن به روند خود ادامه خواهد داد.
آیا تستهای پادتن مطمئن هستند؟
پاسخ به این پرسش دشوار است زیرا تستهای جدید زیادی وارد بازار میشوند و در دست توسعه قرار دارند؛ تعداد تستهای موجود هم بهصورت پیوسته در حال تغییر است. حداقل ۱۲۰ تست تجاری در دست اجرا است که از این میان میتوان به تست شرکت Cellax اشاره کرد که موفق به پذیرش در برخی پیشنیازهای سازمان غذا و دارو شد تا با سرعت بیشتری وارد بازار شود. شرکت Mayo Clinicl هم تست خود را توسعه داده است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری هم در حال توسعهی یک تست هستند که هنوز اطلاعات دقیق از آن در دسترس نیست.
ازآنجاکه کووید ۱۹ بیماری جدیدی است، هیچکدام از تستهای جدید سابقهی ردیابی ندارند و دقت آنها مشخص نیست. برای مثال در صورتی که سطوح پادتن بدن از حداقل مورد نیاز تست کمتر باشند، تست میتواند نتایج منفی کاذب تولید کند. به این معنی که ممکن است شخصی پادتن داشته باشد اما به اشتباه تشخیص داده شود. همچنین ممکن است آنتی بادی ویروس جدید کرونا با پادتن دیگری اشتباه گرفته شود و نتایج مثبت کاذب تولید شود. به گزارش نیویورکتایمز، تیمی شامل بیش از ۵۰ دانشمند تا اواخر ماه آوریل اقدام به تست کیتهای تجاری در بازار کردند و از کل ۱۴ تست، تنها سه تست مطمئن بودند اگرچه پژوهشگران دیگر هنوز به بررسی این پژوهش نپرداختهاند. FDA در هفتهی گذشته، راهبردهای تصویب خود را منتشر کرد و در آن بر نگرانی دربارهی تستهای خطادار و برخی شرکتهایی که تستهای خود را با مجوز FDA منتشر میکنند، تأکید کرد. به گفتهی مورتی:
با اینکه سیستم روبه بهبود است، هنوز تستهای زیادی در دست توسعه هستند و هنوز نگرانی بر سر عدم توانایی آنها برای تشخیص پادتنهای کووید ۱۹ بالا است؛ بنابراین ممکن است تستها انواع دیگر ویروس کرونا را تشخیص دهند و به اشتباه آن را کووید ۱۹ نشان دهند.
دیدگاه تان را بنویسید