کرونا کمر اینترنت جهانی را خم کرد

  ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و این افزایش حجم مصرف اینترنت، بر کیفیت آن تأثیرگذار بود هرچند تلاش های فراوانی برای رفع مشکلات انجام شد.

اینترنت 100گیگابایتی، هدیه روزهای کرونایی با شیوع کرونا و تعطیلی مدارس و همچنین دورکاری بسیاری از افراد، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور رفع نیازهای این اقشار و همچنین تشویق مردم به خانه نشینی و قطع زنجیره شیوع بیماری، در یک توئیت از هدیه اینترنت ۱۰۰ گیگا بایتی خبر داد. اما چیزی نگذشت که بسیاری از کاربران با کامنت های خود زیر این توئیت، از کیفیت پایین سرعت اینترنت خود انتقاد کردند. هرچند اپراتورها تلاش کردند تا وضعیت سرویس‌دهی خود به کاربرانشان را بهبود بخشند اما درنهایت حسین فلاح جوشقانی معاون وزیر ارتباطات در این باره گفت: شاهد افزایش دو برابری مصرف حجم اینترنت کاربران شبکه ثابت خانگی هستیم و مصرف اینترنت در شبکه موبایل نیز ۴۰ درصد افزایش یافته است که این میزان افزایش مصرف روی کیفیت سرویس اینترنت تأثیر می گذارد.

پس از اتمام مدت زمان بسته اینترنت رایگان در 7 فروردین ماه، وزیر ارتباطات بازهم تلاش کرد تا ارائه آن را تمدید کند اما درنهایت به دنبال عدم موافقت با این موضوع، ارائه اینترنت رایگان خانگی متوقف ‌شد. البته محمد جواد آذری جهرمی این بار به موضوع فشار بر شبکه اینترنت اشاره کرد و یادآور شد: فیلترینگ به شبکه اینترنت داخلی فشار آورده و به نظر ما هم مشکل زاست. ما از ابتدا مخالف فیلترینگ تلگرام بوده و در شرایط کرونا هم نظرات درباره رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی را منتقل کرده، اما اختیاری در این زمینه نداریم. وی با بیان اینکه در این بحران حتی تعداد زیادی از زندانیان هم آزاد شدند، گفت که اگر تلگرام، توئیتر و فیس بوک را زندانیانی در نظر بگیریم، آزادی آن‌ها در بحران کرونا گریزناپذیر است.

یک نقشه برای اینترنت جهان

اما آیا فشار بر اینترنت تنها محدود به ایران است؟ پاسخ این سؤال را می توان با نگاهی به نقشه «فشار اینترنت» جهانی یافت. محققان استرالیایی با تهیه نقشه فشار اینترنت جهانی نشان دادند به دلیل این که بسیاری از دولت ها مردم را قرنطینه کرده اند کاربران از اینترنت بیشترین استفاده را دارند و به همین دلیل هم زیرساخت های آن تحت فشار جدی قرار گرفته است. نرم افزار مورد استفاده برای تهیه این نقشه، توسط شرکت KASPR Datahaus تأمین شده است. درواقع نقشه فشار اینترنت جهانی بر اساس تغییرات در سرعت انتقال بسته های اینترنت بین امریکا و مناطق مختلف جهان ترسیم می شود.این نرم افزار پیش از این نیز در بحران های سیاسی و بلایای طبیعی فعالیت داشته چراکه هریک از این وقایع و حوادث می تواند بر کیفیت و فعالیت کاربران در اینترنت تأثیرگذار باشد.

این نرم افزار روزانه میلیاردها فعالیت اینترنتی و کیفیت آن را جمع آوری می کند و مورد پردازش قرار می دهد تا درنهایت نتیجه را در قالب نقشه ارائه دهد.طبق اطلاعات این کمپانی پخش ویدئوهای HD و همچنین بازی های ویدئویی آنلاین با کیفیت بالا به اینترنت و زیرساخت های آن فشار زیادی وارد می کند.

پروفسور«پال راشکی» از اساتید دانشگاه موناش ملبورن و از بنیانگذاران KASPR Datahaus درباره فشار بر اینترنت جهانی دربحران کرونا گفت: ماندن تعداد بیشتری از مردم در خانه به معنای اشتهای بیشتر برای استفاده از پهنای باند است. این موقعیت بی شباهت به این نیست که تعداد زیادی از خانواده به طور همزمان بخواهند از یک تونل زیرزمینی شلوغ عبور کنند چراکه آپلود پرتعداد ویدئوها در طول ویدئوکنفرانس ها شامل هزاران بسته کوچک اطلاعات و دیتاست که این بسته ها باید راه خود را در فیبرهای نوری و کابل های مسی در مسیری طولانی پیدا کنند. هرچه تعداد این بسته ها در یک لحظه برای عبور بیشتر شود اینترنت کندتر می شود چراکه زیرساخت های آن، متحمل فشار زیادتری می شود.

وی با اشاره به این که ایران بیشترین فشار اینترنت را در این روزها متحمل شده گفت: سرعت اینترنت درایران به طور متوسط 25درصد پایین آمده و حتی در برخی نقاط کشور از این رقم هم پایین تر آمده که نشانه استفاده فراوان از اینترنت است.اما این بدان معنا نیست که شبکه اینترنت کشورهای دیگر در میانه این بحران از پایداری کامل برخوردار است. مالزی هم وضعیتی مشابه ایران دارد و همچنین این نقشه نشان می دهد در بیشتر کشورهای عضو OECD(35 کشور که بیشتر آنها اروپایی هستند)، اینترنت وضعیت مناسبی دارد اما در ایتالیا، اسپانیا و سوئد شاهد اختلالاتی هستیم.نقشه فشار اینترنت جهانی همچنین نشان می دهد به دنبال شیوع کرونا، میزان تأخیر و اختلال در اینترنت بریتانیا در فاصله اواسط فوریه تا اواسط مارس حدود 4درصد افزایش داشته است.

طبق اطلاعات این نقشه، در وستچستر کانتی امریکا (Westchester County)که کانون کرونا در این کشور محسوب می شود نیز سرعت دانلود برای اینترنت ثابت کاهش چشمگیری یافته و نه تنها ترافیک اینترنت بلکه دیتا و همچنین تماس های صوتی ازطریق شبکه های اجتماعی نیز افزایشی چشمگیر داشته و برای زیرساخت های اینترنت دردسرساز بوده است.

راهکارهای اینترنتی در قرنطینه

طبق اطلاعات این نقشه جهانی، در بیشتر کشورها افت کیفیت اینترنت را شاهد هستیم و مسئولان در برخی از نقاط جهان به فکر راهکارهایی برای حل مشکل بوده اند. به عنوان مثال در نپال از مردم خواسته شده است به دلیل بالا رفتن ترافیک اینترنت، به طور منصفانه از این فناوری بهره بگیرند. اتریش هم اقدامات محتاطانه ای را درپیش گرفته است. به دلیل افزایش استفاده از اینترنت برای دیدن ویدئوها و همچنین برگزاری کنفرانس های ویدئویی و نیز تماس های تصویری فراوان در میان اعضای خانواده و فامیل، این بخش مورد توجه رگولاتورهای این کشور قرار گرفته است. ازآنجاکه پهنای باند به دلیل محدودیت های سخت افزاری، یک منبع محدود به شمار می رود، به تازگی اپراتورهای شبکه موبایل این کشور اجازه یافته اند که برخی از سرویس های آنلاین همچون پخش ویدئوها را در موارد اضطراری و در زمان فشار بر اینترنت، محدود کنند تا اختلال کمتری در زیرساخت ها ایجاد شود. در سوئیس نیز با توجه به افزایش فشار بر اینترنت، قرار شده است تا برخی سرویس های غیرضروری محدود یا مسدود شوند. گفتنی است در این کشور درمیانه بحران کرونا میزان تماس های صوتی اینترنتی نیز 3برابر شده و فشاری مضاعف برای اپراتورها ایجاد کرده است.

اطلاعات این نقشه جهانی همچنین نشان می دهد محدودیت های اینترنت در برخی مناطق ازجمله کشمیر همچنان پابرجاست. با وجود پافشاری ها برای افزایش سرعت اینترنت در این منطقه به منظور اطلاع رسانی سریع تر و دقیق تر درباره ویروس کرونا، همچنان در این منطقه، اینترنت تنها در سطح2G قابل دسترس است و همه تلاش ها بی ثمر بوده است.

این متهمان اختلال اینترنت

کمپانی نوکیا نیز به عنوان یکی ازسه تولیدکننده قدرتمند لوازم و تجهیزات شبکه های مخابراتی جهان درتازه ترین گزارش خود آورده است به دنبال بحران کرونا، با افزایش مصرف 30تا 45درصدی اینترنت ازسوی کاربران مواجه هستیم. این کمپانی فنلاندی همچنین یادآور شده است که در جهان شاهد رشد غیرمنتظره  استفاده از اپلیکیشن ها و ابزارهای مربوط به ویدئوکنفرانس همچون اسکایپ یا Zoom بوده ایم و میزان استفاده از این ابزارها در امریکا 300درصد رشد داشته است. نوکیا،یکی دیگر از متهمان اختلال اینترنت در جهان را بازی های ویدئویی می داند و یادآور شده است میزان این بازی های آنلاین در امریکا رشدی 400درصدی داشته است.

دردنیای گیم، بتازگی پلتفرم بازی کامپیوتری Steam نیز از یک نقطه عطف برای این کمپانی خبر داده و یادآور شده است در هفته گذشته 20میلیون کاربر آنلاین به طور همزمان در این پلتفرم حضور داشته اند و در این میان بازی هایی همچون  Fortnite و Call of Duty: Warzone از محبوبیت ویژه ای برخوردار بوده اند.

به هرحال بسیاری از فعالان حوزه اینترنت معتقدند که احتمالا در ماه های آینده بازی های آنلاین و ویدئوهایHD تهدیدی بزرگ برای پهنای باند اینترنت جهان به حساب می آیند. در پاسخ به نگرانی ها درباره ظرفیت شبکه اینترنت در اروپا نتفلیکس،Prime Video آمازون و همچنین یوتیوب متعهد شدند که کیفیت تصاویر و ویدئوهای خود را محدود کنند تا فشار بر زیرساخت های اینترنت کاهش یابد. این بدان معناست که در حال حاضر کیفیت تصاویر این کمپانی ها به شفافیت قبل نیست.

نتفلیکس به مدت 30روز کیفیت و سایز فایل های ویدئویی و صوتی خود را در اروپا کاهش می دهد تا میزان ترافیک آن در شبکه های اروپایی تا 25درصد کاهش یابد. سونی نیز در تازه ترین تصمیم خود سرعت دانلود بازی برای پلی استیشن را در اروپا پایین آورده است. سخنگوی این کمپانی گفت: ما می خواهیم در شرایطی که تعداد زیادی از مردم جهان خانه نشین شده اند، با کنترل ترافیک اینترنت،همه کاربران خود را فعال نگه داریم .