نباید به دایی احترام گذاشت؟

علی دایی، مهاجم سابق تیم ملی ایران در طول 149 باری که پیراهن ایران را به تن کرد موفق شد 109 بار دروازه رقبا را باز کند تا عنوان پرافتخار برترین گلزن تاریخ رقابت‌های ملی را ازآنِ خودش کند.
حالا اما رونالدو هشت گل می‌خواهد تا با او برابری کند و 9 گل دیگر نیاز دارد تا رکورد را از چنگ علی دایی درآورده و به خودش اختصاص دهد. اگرچه شیوع ویروس کرونا، اندکی ترمز رونالدو در عرصه ملی را کشید و او را با تأخیر به نزدیکی‌های علی دایی رساند ولی حالا با توجه به ریتمی که این ماشین گلزنی پرتغالی دارد، به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک به علی دایی برسد.
در اینکه علی دایی در طول دوره بازی‌اش، چه در عرصه باشگاهی و چه ملی، بارها توانایی گلزنی‌اش را به رخ حریفان کشیده، تردیدی نیست ولی باوجوداین عده‌ای در داخل ایران، عامدانه یا از روی ناآگاهی، رکورد منحصر‌به‌فردش را زیر سؤال می‌برند؛ مهاجمی که در بالاترین سطح اروپا برای بایرن‌مونیخ به میدان رفته و تجربه فینال لیگ قهرمانان اروپا را هم از سر گذرانده، روزگاری در هرتابرلین هم دروازه تیم‌های مطرحی همچون چلسی و میلان را در عرصه اروپایی فروریخت. با‌این‌حال، هنوز هم عده‌ای، علی دایی را نه یک گلزن بالفطره بلکه یک بازیکن خوش‌شانس می‌دانند که از روبه‌رو شدن با تیم‌های ضعیف ملی توانسته رکورد برترین گلزن ملی تاریخ را از آنِ خود کند. به زعم این عده دایی به لطف تقابل با تیم‌های نه‌چندان مطرحی همچون مالدیو و افغانستان(!) توانسته به رکورد 109 گل ملی برسد. اگرچه دایی هیچ گل ملی‌ای مقابل افغانستان در کارنامه ندارد ولی این عده معتقدند ارزش کار کریستیانو رونالدو به‌مراتب بالاتر از علی دایی است و او تا همین‌جا که 101 گل ملی در کارنامه دارد، افتخارش بیشتر از علی دایی است.
شاید ادعای این نفرات مبنی بر اینکه بازی با مالدیو شانس خوبی در اختیار علی دایی گذاشته درست باشد ولی در این میان چند سؤال به وجود می‌آید که پاسخ آنها می‌تواند بخش‌هایی از این نگرش منفی را روشن کند. اول اینکه آیا علی دایی تنها بازیکن ملی‌پوش آسیایی بوده که برابر مالدیو به میدان رفته؟ یعنی دیگر بازیکنان مطرح این قاره از جمله ستاره‌های سرشناس ژاپن، کره یا سایر کشورها هرگز شانس بازی‌کردن برابر تیم‌های ضعیف‌تر را پیدا نکرده‌اند؟ واقعیت این است که همه ستاره‌های گلزن آسیایی فرصت بازی برابر رقبای گمنام‌تر را داشته‌اند ولی چرا هیچ‌کدام به علی دایی در جدول رده‌بندی برترین گلزنان ملی دنیا نزدیک نشده‌اند؟
سؤال مهم‌تر اما این است که فقط علی دایی برابر تیم‌های ملی ضعیف بازی کرده و کریستیانو رونالدو، فقط برابر تیم‌های سرشناس دنیا گلزنی کرده است؟ پاسخ به این سؤال را می‌توان در جدولی که در زیر تهیه شده پیدا کرد تا مشخص شود نه‌تنها علی دایی، بلکه کریس رونالدو هم شانس بازی برابر تیم‌های ضعیف را داشته و از این شانس به‌دست‌آمده نهایت استفاده را کرده است.
علی دایی در مجموع چند دیدار (برخلاف تصورات، دایی هرگز در یک بازی هشت گل نزده است) توانسته دروازه مالدیو و لائوس را هشت بار باز کند و به تنهایی 16 بار دروازه این دو تیم را بگشاید. شرایط از این حیث برای کریس رونالدو هم مشابه است چون او 7 بار دروازه لیتوانی و به ترتیب پنج بار هم دروازه تیم‌های لوگزامبورگ، آندورا، ارمنستان و لتونی را باز کرده است. شاید نیاز به توضیح زیادی نباشد که تیم‌های مذکور، که رونالدو آمار گلزنی بالایی برابر آنها دارد، چندان در سطح حرفه‌ای فوتبال شناخته‌شده نیستند.
با نگاهی به 101 گل ملی که کریس رونالدو تا به الان وارد دروازه رقبا کرده، او نزدیک به 40 گل را به تیم‌های آندورا (135 جهان)، ارمنستان (102 جهان)، آذربایجان (114 جهان)، نیوزلند(122 جهان)، لیتوانی (131 جهان)، استونی (104 جهان)، جزایر فارو (110 جهان)، لتونی (137 جهان)، لوگزامبورگ(98 جهان) و قبرس (95 جهان) زده است.
شرایط از این حیث هم برای علی دایی مشابه است چون او هم نزدیک به 30 گل ملی‌اش را وارد دروازه تیم‌های نه‌چندان مطرحی همچون مالدیو، لائوس، نپال، گوام و سریلانکا کرده و درست مثل رونالدو از فرصتی که برای تقابل با تیم‌های ضعیف‌تر داشته، نهایت استفاده را برده است.
شاید تفاوت اما در دوقاره‌ای باشد که این دو بازیکن در آن به میدان رفته که فرصت بهتری در اختیار رونالدو قرار داده تا برابر تیم‌های مطرح‌تری بازی کند. به‌هرحال، دایی یا هر بازیکن ایرانی و آسیایی دیگر، به اجبار باید برابر تیم‌های کم‌نام‌و‌نشان‌تری به میدان رفته یا بروند که باز هم نمی‌شود ارزش کار علی دایی را زیر سؤال برد؛ چون همان‌طور‌که در بالا عنوان شد، دایی تنهایی آسیایی دنیای فوتبال نبوده که فرصت درخشیدن و گلزنی داشته باشد. پر‌واضح است با کنار هم گذاشتن همین چند نکته کوتاه، مشخصا دایی شایسته احترام بیشتری در ایران است.