چگونگی امکان احیای مجدد برجام

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه با اشاره به مواضع متفاوت ایران و آمریکا در بحث بازگشت به برجام و موضوع اینکه کدام یک اول به توافق بازخواهند گشت، گفت: طرف ها خواهان احیای برجام هستند اما می خواهند دغدغه هایشان برطرف شود. آمریکا می داند هر قدر ایران گام هایش را در بخش فنی و هسته ای بیشتر به جلو بردارد بازگشتش به برجام سخت تر می شود در عین حال که دو طرف سعی دارند از اتفاقی شبیه به آنچه در دوران ترامپ افتاد هم جلوگیری کنند.

وی ادامه داد: طرف ایرانی می خواهد به طور واقعی تحریم ها برداشته شود، شاید این کار الان قابلیت اجرا نداشته باشد اما به هر حال با تجربه ای که از زمان اوباما برای ایران به وجود آمد این دغدغه و نگرانی برای ایران وجود دارد که آمریکا می گوید تحریم ها را برداشته است اما در عمل این اتفاق نمی افتد.

این نماینده پیشین مجلس تصریح کرد: مهمترین مشکل این است که ایران و آمریکا کانالی برای مذاکره مستقیم با هم در رابطه با طرح مسایل شان ندارند و کانال های واسط و میانجی گرها و ابتکارات واسطه ای در این میان وارد می شوند که هر کدام مشکلات خاص خود را دارند.

 وی با بیان این اعتقاد که «منافع دو طرف ایران و آمریکا به هم گره خورده است» گفت: منافع ملی واسطه ها در این میان حاکم است و این مساله بازگشت ایران و آمریکا به برجام را کند می کند. هر چند سه کشور اروپایی عضو برجام هستند اما به عنوان مثال فرانسه در این میان برای واسطه گری میان ایران و آمریکا به نحوی عمل می کند که سعی دارد از این مسیر منافع خود را تامین کند و جایگاه فرانسه را در مسایل بین المللی تقویت کند. در عین حال معتقدم از طریق پیام ها به راهکار عملی برای احیای برجام نمی رسیم. باید هر چه سریعتر نشست کارشناسی شکل بگیرد و مشخص شود که دو طرف تعهداتشان را انجام می دهند یا نه یا در چه زمان بندی مشخص راهکار عملی ارایه می دهند.

وی با اشاره به اینکه در ابتدای اسفند ضرب الاجل قانون مجلس را داریم که به یکسری از نظارت های آژانس که به طور داوطلبانه طبق برجام انجام می شد پایان می دهد اظهار کرد: امیدوارم دو طرف قبل از این زمان اقدامی انجام دهند چون در داخل ایران برخی جریان ها مانع احیای برجام خواهند شد و تا زمانی که بحث رفع تحریم هاست اتفاق نظر است که باید آمریکا ابتدا به برجام بازگردد.

این نماینده پیشین مجلس گفت: واقعیت این است که تحریم ها رنج زیادی را به ملت وارد کرده است و با برخی گشایش ها بدون آنکه تحریم ها برداشته شود مشکلی در این رابطه حل نخواهد شد. طرف آمریکایی باید این را بداند که هر چه ایران در مسیر هسته‌ای جلو رفت و دستاوردهای بیشتری را به دست آورد بازگشتش به برجام دیگر موضوعیتی ندارد و دست برتر را خواهد داشت. آنها باید بدانند که این ایران بود که برجام را حفظ کرد و الان بایدن باید با یک دستور مستقیم به برجام بازگردد.

فلاحت پیشه در پاسخ به این که چرا مذاکرات ایران و 1+5 در سطح کارشناسی و وزیران شکل نمی گیرد؟ اظهار کرد: مذاکره ایران و آمریکا در موضوع برجام تابو نیست و به نظرم این مساله می تواند به سرعت اتفاق افتد البته در موضوعات غیر برجامی اصلا معتقدم که ورود دو طرف به مسایل دو جانبه درست نیست و فراتر از برجام الان امکان پذیر نیست و نباید هم وارد چنین بحثی شد. اما معتقدم در بحث برجام دو طرف باید صحبت کنند و این واقعیت است که تا ایران و آمریکا تصمیم به بازگشت نگیرند اتفاقی نمی افتد. برای سایر بازیگران برجام به مثابه یک تکه گوشت است که می خواهند از آن استفاده کنند و برای احیای آن می خواهند اگر خونی قرار است به رگ برجام تزریق شود به گونه ای باشد که از بدن آنها هم این خون عبور کند.

وی تصریح کرد: عربستان و اسراییل به شدت در مسایل خود و در مسایل داخلی شان گرفتار هستند و اینها به برجام چسبیده اند چون می دانند یک بحث معتبر چند جانبه است و ابعاد بین المللی وسیعی دارد، ولی به نظر من ایران و آمریکا می توانند بدون اینکه به منافع دو جانبه دو کشور ربط پیدا کند بر سر یک برنامه کار برای بازگشت به برجام و اجرای آن توافق کنند؛ هر میانجی در این رابطه مساله را دچار انحراف خاص خود می کند.

فلاحت پیشه درباره سخنان اخیر مقام معظم رهبری که گفته اند آمریکا ابتدا باید به برجام برگردد و ما رفع تحریم ها را ابتدا راستی آزمایی کنیم گفت: صحبت های ایشان برگرفته از دو تجربه اجرای برجام در زمان اوباما و توقف آن توسط ترامپ بود. راستی آزمایی رفع تحریم ها مهم است چون با وجود رفع تحریم ها در زمان اوباما اما عملا ایران نمی توانست از پول نفت خود استفاده کند از این رو تحریم باید عملیاتی برداشته شود و این مساله را ایران ببیند و از سویی تاکید و احتیاط ایشان برای پرهیز از شرایطی است که در دولت ترامپ ایجاد شد، یعنی دولت آمریکا تضمین دهد که دیگر یک جانبه از توافق بین المللی خارج نمی شود.