کشف مکانیسم‌ جدیدی برای کنترل درد

 پژوهشگران "دانشگاه کیوشو" (Kyushu University) ژاپن، مکانیسم ناشناخته‌ای را برای کنترل درد کشف کرده‌اند که گروهی از سلول‌های تازه شناسایی شده در نخاع را شامل می‌شود و می‌تواند هدف بالقوه‌ای در افزایش اثر درمانی داروها برای دردهای مزمن باشد.

در حالی که ممکن است سلول‌های عصبی، شناخته‌شده‌ترین سلول‌های سیستم عصبی مرکزی باشند، مجموعه‌ای از سلول‌های غیر عصبی که برای نخستین بار در اواسط قرن نوزدهم کشف شدند نیز نقش مهمی بر عهده دارند.

این سلول‌های گلیال که در اصل با توجه به معادل یونانی واژه "چسب" (Glue) نامگذاری شده‌اند، در حال حاضر حتی بیشتر از چسب شناخته شده هستند و در واقع، عناصر حیاتی برای تنظیم رشد و عملکرد سلول‌های عصبی در سیستم عصبی مرکزی به شمار می‌روند.

در میان انواع گوناگون سلول‌های گلیایی، آستروسیت‌ها بیشترین فراوانی را در سیستم عصبی مرکزی دارند، اما بر خلاف سلول‌های عصبی نواحی گوناگون مغز، پژوهشگران هنوز نتوانسته‌اند درک دقیقی از دسته‌بندی آستروسیت‌هایی که ویژگی‌های متمایزی دارند، به دست بیاورند.

این گروه پژوهشی به سرپرستی "ماکوتو تسودا" (Makoto Tsuda)، پژوهشگر دانشگاه کیوشو، گروه منحصر به فردی از آستروسیت‌های نخاع را کشف کرده‌اند که نقش مهمی در تولید حساسیت نسبت به درد بر عهده دارند.

این گروه از آستروسیت‌ها که در دو لایه خارجی ماده خاکستری مغز نزدیک به پشت نخاع یافت می‌شوند، در ناحیه‌ای قرار گرفته‌اند که اطلاعات حسی عمومی مانند فشار، درد و گرما را از اطراف بدن به مغز می‌رسانند.

پژوهشگران با آزمایش روی موش‌ها نشان دادند نورون‌های موسوم به (NAergic)، آستروسیت‌ها را فعال می‌کنند و حساسیت نسبت به درد را افزایش می‌دهند.

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که ممکن است سرکوب کردن سیگنال‌دهی این آستروسیت‌ها به وسیله "نوراپی نفرین" یا "نورآدرنالین" (Noradrenaline) بتواند اثر داروهایی را که برای درد مزمن تجویز می‌شوند، تقویت کنند.

پژوهشگران برای آزمایش ابتدایی این ایده، به مهندسی ژنتیکی موش‌هایی پرداختند که واکنش آستروسیت‌ها نسبت به نورآدرنالین در آنها به صورت انتخابی مهار شده بود. آنها به موش‌ها "دولوکستین" (Duloxetine) دادند که می‌تواند سطح نورآدرنالین را در نخاع افزایش دهد.

درد مزمن موش‌های مهندسی شده در این آزمایش، با دولوکستین افزایش یافت و توانست ایده پژوهشگران را در مورد نقش آستروسیت‌ها تایید کند.

"تسودا "افزود: اگرچه ما هنوز به پژوهش‌های بیشتری با استفاده از داروهای گوناگون نیاز داریم، اما این گروه از آستروسیت‌ها، هدف امیدوارکننده‌ای در تقویت امکان درمانی داروها برای درد مزمن به شمار می‌روند.

این پژوهش در مجله "Nature Neuroscience" به چاپ رسید.