هر چند که این مسئول جدید وزارت صمت در جزئیات این خبر اکراه دارد اما جالب است که از میان ۲۴ واحد تولیدی سیگار در کشور سه شرکت تولیدی سیگار به دلیل کمبود مواد اولیه تعطیل شده‌اند.
این روزها متهم اصلی تعطیلی بنگاه‌های صنعتی به رویکرد جدید بانک مرکزی باز می‌گردد. عدم تخصیص ارز و دپو مواد اولیه در انبار گمرکات باعث شده صنعتگران دخانیات دیگر رمقی برای تولید سیگار نداشته باشند.
جدیدترین آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت هم نشان می‌دهد که در بهار امسال تولید سیگار نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۱.۱ درصد کاهش داشته است. همچنین در بهار سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ترتیب ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون نخ و ۱۰ میلیارد و ۲۰ میلیون نخ سیگار تولید شده است.
پشت پرده تعطیلی کارخانه‌های سیگار چیست؟
حال با توجه به درگیری‌های اخیر میان بانک مرکزی، صنعتگران و سازمان گمرک تولید سیگار چقدر کاهش یافته است؟ پشت پرده تعطیلی کارخانه‌های تولیدکننده سیگار چیست؟
یک منبع آگاه درباره پشت پرده کاهش تولید سیگار در کشور به تجارت‌نیوز می‌گوید: وضعیت تولید سیگار در کشور اصلا مناسب نیست. پشت پرده کاهش ظرفیت تولید سیگار این است که برخی افراد قصد دارند سهم تولید سیگارهای داخلی را دو دستی به شرکت‌های خارجی واگذار کنند. وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره کاهش تولید سیگار حساس است و اعلام کرده که فعلا صنعت سیگار در سکوت رسانه‌ای قرار بگیرد.
او اظهار می‌کند: ۵۵ هزار میلیارد نخ سیگار در بازار ایران تولید شده است. شرکت ملی دخانیات به تنهایی می‌تواند ۴۵ تا ۴۸ میلیارد نخ سیگار را خودش تولید کند؛ این در حالی است که شرکت ملی دخانیات سال گذشته شش میلیارد و ۱۰۰ نخ سیگار تولید کرده و این آمار در حالی مطرح می‌شود که در چهار ماه ابتدای امسال سهم تولید شرکت دخانیات یک میلیارد و ۸۰۰ نخ عنوان شده است. یعنی در این مدت مورد اشاره این حجم سیگار به اندازه یک ماه نیاز کشور، تولید شده است. چنانچه از این پس شرکت ملی دخانیات کمتر از یک میلیارد و ۲۰۰ نخ سیگار تولید کند، این شرکت عملا ورشکسته است!
بانک مرکزی مقصر اصلی تعطیلی بنگاه‌ها
در همین رابطه فعالان بازار معتقدند که بانک مرکزی برای اختصاص ارز به واحدهای تولیدی دچار مضیقه است. همین عامل شرکت‌های تولیدی سیگار را در معرض خطر تعطیلی قرار داده است.
همچنین رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نظارت بر دخانیات کشور از کاهش تولید سیگار خبر می‌دهد و به تجارت‌نیوز می‌گوید: ۲۴ واحد تولیدی سیگار در کشور وجود دارد که اکثر این واحدهای صنعتی با حداقل ظرفیت سیگار تولید می‌کنند. اخیرا فعالیت سه شرکت تولید سیگار هم کاملا تعطیل شده‌اند.
عطا الله معروف‌خانی درباره علت تعطیلی شرکت‌های تولیدی سیگار اظهار می‌کند: برخی خطوط تولید سیگار به دلیل کمبود مواد اولیه محصولات دخانی، عدم تخصیص ارز و برخی مباحث گمرکی واحدهای صنعتی خود را تعطیل کرده‌اند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا واردات مواد دخانی ممنوع است پاسخ می‌دهد که واردات مواد اولیه سیگار ممنوع نیست اما ارزی برای واردات مواد اولیه سیگار تاکنون اختصاص پیدا نکرده است.
اما چرا بانک مرکزی ارز را به واحدهای تولیدکننده سیگار اختصاص نمی‌دهد؟ به نظر می‌رسد عدم تخصیص ارز باعث شده که بسیاری از بنگاه‌های تولیدی در این حوزه تعطیل و کارگران‌شان در معرض بیکاری قرار بگیرند.
آیا کنت و وینستون تعطیل شدند؟
حال گمانه‌زنی‌ها از تعطیلی کارخانه‌های کنت و وینستون در ایران حکایت دارد. آیا کنت، وینستون یا جی تی آی ( شرکت ژاپنی که در ایران سیگار و تنباکو تولید می‌کند) واقعا تعطیل شده‌اند؟
یک منبع آگاه دیگر در پاسخ به این پرسش که آیا کارخانه تولیدکننده سیگارهای کنت و وینستون در ایران تعطیل شده‌اند؟ به تجارت‌نیوز می‌گوید: شرکت‌های تولیدکننده سیگارهای کنت و وینستون در ایران تعطیل نشده‌اند و همچنان به قوت خود فعالیت‌هایشان را ادامه می‌دهند. البته این برندها هم برای تولید سیگار با مشکلاتی رو به رو هستند اما فعالیت آنها متوقف نشده است.
او در ادامه می‌افزاید: تعطیلی سه کارخانه سیگار ممکن است به یک سری شرکت‌های نوپا مربوط باشد.
سیگارفروش‌ها هم در بورس سرمایه‌گذاری کردند!
این منبع آگاه در پاسخ به این پرسش که آیا امسال سرمایه‌گذاری در حوزه دخانیات و سیگار صورت می‌گیرد یا خیر؟ پاسخ می‌دهد که در یک سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری در حوزه سیگار صورت نگرفته است. امسال با جذاب شدن بازار سرمایه، خودرو، طلا، ارز و مسکن بسیاری از سیگار فروشان حتی بارهای خود را فروختند و سرمایه‌هایشان را در بازار ارز، طلا، بورس و … تزریق کردند.
او ادامه می‌دهد: تنها کالایی که در چند سال گذشته بازدهی مثبتی نداشته صنعت سیگار بوده است. در حقیقت طی یک سال و نیم اخیر در صنعت دخانیات اتفاقی رخ نداده است. سال گذشته مرداد ماه سیگار وینستون را جعبه‌ای ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار تومان می‌خریدیم حالا هم قیمت این سیگار همین است؛ این در حالی است که برای ماسک ۴۰۰ تومانی باید چهار برابر سال گذشته پول بپردازیم و به نرخ ۱۸۰۰ تومان بخریم. به عنوان مثال سال گذشته یک خودرو به قیمت ۲۷۰ میلیون تومان خریدم اما با گذشت یک سال قیمت این خودرو حالا ۵۰۰ میلیون تومان است.
دولت بر توقف خطوط تولید سیگار حساس است
در همین رابطه رئیس سازمان صمت گیلان در پاسخ به این پرسش که آیا کارخانه‌های تولید دخانیات در شمال کشور تعطیل شده‌اند؟ به تجارت‌نیوز می‌گوید: دولت بر توقف خطوط تولید سیگار حساس است؛ چرا که قاچاق‌چیان از زمانی که متوجه کاهش ظرفیت تولید یا تعطیلی واحدهای صنعتی شوند برندهای مختلف سیگار را با حجم انبوهی وارد بازار می‌کنند که این ضربه بزرگی به صنعت سیگار می‌زند. فعلا شرکت دخانیات آماری مبنی بر تعطیلی واحدهای صنعتی سیگار را به ما نداده است اما در استان گیلان قرار است یک طرح توسعه‌ای در حوزه تولید دخانیات با شرکت جی تی ای(ژاپن) ایجاد شود.
فرهاد دلق‌پوش می‌افزاید: فعلا سازمان حمایت مجوز افزایش قیمت سیگار را نداده و خرده فروشان عامل اصلی گرانی قیمت سیگار هستند.
حال باید واکنش وزارت صمت و بانک مرکزی را مبنی بر تعطیلی سه شرکت تولید سیگار دید و این پرسش را مطرح کرد که چرا ارز مورد نیاز سرمایه‌گذاران از سوی بانک مرکزی تامین نمی‌شود؟
دیدگاه تان را بنویسید