اسرار مال‌اندوزی و تخلف مالی سیاستمداران جهان

گروهی از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای کشورهای مختلف پس از ماه‌ها بررسی نتیجه تحقیقات خود از انبوهی سند لو رفته درباره ثروت‌اندوزی و فرار مالیاتی صدها شخصیت سیاسی و سلبریتی‌های جهان را منتشر کردند.

"تاگس‌شاو"، وب‌سایت کانال یک تلویزیون آلمان یک‌شنبه سوم اکتبر، بخشی از یافته‌های این گروه که خود را "کنسرسیوم بین‌المللی خبرنگاران پژوهشگر" می‌نامند منتشر کرد.

بنابر این گزارش "اسناد پاندورا" گوشه‌هایی از قراردادهای محرمانه، فرار مالیاتی و ثروت پنهان بیش از ۳۳۰ سیاستمدار و مقام سیاسی کنونی یا قبلی جهان از ۹۱ کشور را برملا می‌کنند.

۳۵ نفر از رهبران و سران کنونی و سابق جهان

در این اسناد نام ۳۵ نفر از سران و رهبران کنونی و پیشین جهان نیز به چشم می‌خورد. این اسناد از طریق منابعی که هویتشان فاش نشده در اختیار این گروه قرار گرفته و حدود ۶۰۰ روزنامه‌نگار کار بررسی و تحلیل آنها را انجام داده‌اند.

اسناد فاش شده نشان می‌دهند که چگونه ابرثروتمندان و سیاستمداران از ساختارهایی مانند "شرکت‌های آفشور" برای پنهان کردن دارایی‌های هنگفت خود استفاده می‌کنند.

اینها شرکت‌هایی هستند که خارج از مرزهای گردانندگان و ذینفعان آن در کشورهای ثالثی ثبت می‌شوند که به طور معمول نظارت موثری بر تراکنش‌های مالی ندارند و بهشت فرارمالیاتی به شمار می‌روند.

از نخست‌وزیر جمهوری چک تا پادشاه اردن

آندره بابیش، نخست‌وزیر جمهوری چک یکی از کسانی است که نامش در اسناد آمده و متهم شده که از خدمات یک شرکت صوری برای خرید یک عمارت ۲۲ میلیون دلاری در جنوب فرانسه استفاده کرده است. او این اتهام را تکذیب می‌کند.

عبدالله دوم، پادشاه اردن یکی دیگر از کسانی است که نامش در این اسناد آمده و متهم شده که از طریق شرکت‌های صوری دست‌کم ۱۴ ملک گران‌قیمت در ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و کشورهای دیگر خریده است.

به گزارش "تاگس‌شاو" یکی از وکیلان دربار اردن می‌گوید بسیاری از این شرکت‌های صوری دیگر فعال نیستند و همه این املاک به ملک عبدالله دوم تعلق ندارند.

در کنار برخی سران کنونی کشورهایی مانند اوکراین، اکوادور و کنیا نام تونی‌بلر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا و همسرش نیز در اسناد پاندورا دیده می‌شود.

نخست‌وزیر سابق بریتانیا، رئیس جمهوری آذربایجان

گفته می‌شود بلر و همسرش سال ۲۰۱۷ از طریق یک شرکت صوری ملکی به ارزش هفت و نیم میلیون یورو در لندن خریده‌اند. در این معامله ظاهرا ۳۰۰ هزار یورو مالیات پرداخت نشده است.

الهام علی‌‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان و اعضای خانواده‌اش از دیگر افرادی هستند که نامشان در اسناد پاندورا آمده است. آنها ظاهرا از طریق شرکت‌های فراسرزمینی، املاکی به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار در بریتانیا خریده‌اند.

نزدیکان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و ده‌ها ستاره موسیقی راک و سلبریتی‌ از جمله افرادی هستند که مال‌اندوزی آنها از طریق شرکت‌های فراسرزمینی در اسناد پاندورا فاش شده است.

اسناد پاندورا شامل داده‌هایی به حجم نزدیک به سه ترابایت می‌شوند و از این نظر از اسناد پاناما که سال ۲۰۱۶ فاش شد گسترده‌تر هستند.

این اسناد مربوط به ۱۳ شرکت آفشور و مبادلات مالی در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۱ می‌شوند. همکاران برخی رسانه‌های مشهور جهان مانند واشنگتن‌پست، لوموند و گاردین در بررسی این اسناد همکاری داشته‌اند.

کدام ثروتمندان در "اسناد پارادایز" نام برده شده‌اند؟

۱_ بونو، خواننده گروه U2 و فعال مدنی، یکی از سرشناس‌ترین کسانی است که نامش در اسناد پارادایز به چشم می‌خورد. طبق این اسناد بونو در یک شرکت مالتی به نام Nude Estates سرمایه‌گذاری کرده که در یک معامله مشکوک برای خریدن یک مرکز خرید در لیتوانی دخیل بوده است. کشور مالت به دلیل داشتن سیاست‌های مالیاتی نه چندان سختگیرانه شهرت دارد. سخنگوی بونو هر گونه تخلف از سوی این خواننده را رد کرده است.

۲_ طبق اسناد پارادایز ویلبر راس، وزیر بازرگانی کابینه دونالد ترامپ در یک شرکت پتروشیمی روس منافعی داشته است. راس اکنون متهم شده که در جلسه شنود اظهاراتش در کنگره آمریکا نتوانسته توجیهی قانع‌کننده در مورد ارتباطاتش با روسیه ارائه کند. راس استدلال کرده، این کمپانی جزو کمپانی‌های تحریم‌شده از سوی آمریکا به شمار نمی‌رود و به همین دلیل او مجبور به افشای ارتباطاتش نیست.

۳_ دارایی‌های شخصی ملکه الیزابت دوم توسط بنیاد املاک سلطنتی لنکستر اداره می‌شوند. در اسناد پارادایز آمده، این بنیاد ده میلیون پوند (۱۳ میلیون دلار) از دارایی‌های ملکه را در صندوق‌های فراساحلی در برمودا و جزیره کیمن سرمایه‌گذاری کرده است. بنیاد املاک سلطنتی لنکستر گفته این سرمایه‌گذاری‌ها قانونی بوده‌اند.

۴_ در اسناد پارادایز آمده لوییس همیلتون، قهرمان مسابقات اتومبیلرانی فرمول یک، به واسطه یک طرح استادانه فرار مالیاتی از پرداخت مالیات جت شخصی‌اش خودداری کرده است. سند‌های فاش‌شده نشان می‌دهند همیلتون در سال ۲۰۱۳ زمانی که جت‌شخصی‌اش به جزیره "من" (واقع در دریای ایرلند) وارد شده، مبلغ سه میلیون و ۳۰۰ هزار پوند در پرداخت مالیات صرفه‌جویی کرده است.

۵_ نام گرهارد شرودر، صدراعظم آلمان در سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵، به دلیل نقش مدیریتی او در کمپانی انرژی "تی‌ان‌کی−بی‌پی"، یک کمپانی روسی بریتانیایی در اسناد پارادایز ذکر شده است. این کمپانی که در جزایر ویرجین بریتانیا به ثبت رسیده، یک پناهگاه مالیاتی به شمار می‌رود. در سال ۲۰۱۳ کمپانی یادشده توسط شرکت نفتی "رزنفت"، غول انرژی روسیه، خریداری شد. شرودر اکنون رییس مستقل شورای نظارت رزنفت است.

۶_ خوان مانوئل سانتوس آنطور که در اسناد پارادایز ذکر شده، مدیر دو کمپانی فراساحلی در باربادوس است. سانتوس قبلا ادعا کرده بود که ارتباطاتش با این دو شرکت را در سال ۲۰۰۰ زمانی که وزیر امور دارایی شد، قطع کرده است.

۷_ البته همه موارد مندرج در اسناد پارادایز لزوما فعالیت‌های غیرقانونی نیستند، اما با این حال از شماری از سرمایه‌گذاری‌های عجیب و دارایی‌هایی هنگفت ثروتمندان پرده برداشته‌اند. یکی از این دارایی‌ها قایق تفریحی پل الن، یکی از مؤسسان مایکروسافت است. به جز مایکروسافت دیگر کمپانی‌هایی آمریکایی نظیر اپل، مک‌دونالدز، فیس‌بوک و وال‌مارت نیز با کمپانی "اپل‌بی" (منبع اسناد پارادایز) در ارتباط بوده‌اند.

۸_ یکی از سرمایه‌گذاری‌های عجیب متعلق به مدونا، خواننده سرشناس، بوده است. طبق اسناد منتشره او در یک شرکت‌ عرضه‌کننده محصولات پزشکی سهام دارد. کیرا نایتلی، هنرپیشه بریتانیایی نیز دارای سهام در یک شرکت املاک و مستغلات مستقر در جرزی، یک جزیره وابسته به سلطنت بریتانیا واقع در دریای مانش، است.

۹_ فرهاد مشیری، میلیونر ایرانی بریتانیایی و سهامدار عمده باشگاه فوتبال اورتون، نیز جزو کسانی بوده که نامش در اسناد پارادایز به میان آمده است. اطلاعات فاش شده در این اسناد پرسش‌هایی را در مورد نحوه خرید سهام اورتون توسط مشیری و نقش علیشیر عثمانف، میلیاردر روسی‌تبار ازبکستان مطرح کرده‌اند.

۱۰_ طبق اسناد پارادایز استیون برانفمن، یکی از نزدیکان و حامیان جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا، نیز به فرار از پرداخت مالیات متهم شده است. برانفمن از خانواده‌ای ثروتمند می‌آید که از جمله در کار مستغلات فعالیت دارند. او برای ستاد انتخاباتی ترودو کمک مالی جمع‌آوری کرد. ترودو پس از پیروزی در انتخابات برانفمن را به سمت مسئولیت امور مالی حزب لیبرال کانادا برگزید.

۱۱_ جرج سوروس، سرمایه‌گذار میلیاردر آمریکایی نیز طبق اسناد پارادایز با کمک کمپانی اپل‌بی اداره مجموعه‌ای از شرکت‌های فراساحلی را در جزایر ویرجین و برمودا بر عهده داشته است. فعالیت این شرکت‌ها به نظر غیرقانونی نمی‌رسند، اما با این حال سوروس از اظهارنظر در این مورد خودداری کرده است.